Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
İşletme Bütçeleri ISL 447 7 2 + 0 2 5
Ön Koşul Dersleri

Maliyet Muhasebesi

Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. NEVRAN KARACA
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Hüseyin Can AYAR

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Ders kapsamında, işletmelerin yaşamını devam ettirebilmelerinde önemli bir yeri olan işletme bütçeleri ile ilgili temel kavramların verilmesi, bütçelerin işletme yönetimi açısından öneminin ve yönetim kararlarında ne şekilde kullanılacağının kavranması, işletmelerin faaliyet konularına göre bütçe süreçlerine ilişkin farklılıklarının vurgulanması ve işletmelerin faaliyet konularına göre bütçeleme aşamalarının detaylı şekilde verilmesi amaçlanmaktadır.

Dersin İçeriği

Bütçe ve işletme bütçeleri kavramları, muhasebe ve bütçe ilişkisi, işletme bütçelerinin önemi, işletme bütçelerine ilişkin genel bilgiler, işletme bütçelerinin hazırlanması, bütçenin hazırlanmasındaki aşamalar, ticaret, hizmet ve üretim işletmelerinde genel bütçenin hazırlanması aşamaları, bütçe sapmalarının analizi ve faaliyet tabanlı bütçeleme sistemi.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Bütçelerin işletme yönetimindeki yerini ve önemini açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Mikro Öğretim,
2 Bütçelerin hazırlanmasında göz önünde bulundurulması gereken bütçe prensiplerini açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Mikro Öğretim,
3 Bütçe türleri hakkında kapsamlı bilgi verir. İşletmenin faaliyet konusunun bütçeleme sürecine etkisini açıklar ve işletmenin faaliyet konusuna uygun bütçe süreci hakkında bilgi verir. Anlatım, Soru-Cevap, Mikro Öğretim,
4 İşletmenin faaliyet konusuna uygun bütçe hazırlar. Tartışma,
5 Üretim işletmelerinde Esnek GÜG bütçelemesinin önemini açıklar ve Esnek GÜG bütçeleme süreci hakkında detaylı bilgi verir. Anlatım, Soru-Cevap,
6 Esnek GÜG Bütçelerini hazırlar. Tartışma,
7 Bütçe verileri ile fiili verileri kıyaslamak suretiyle bütçe sapmalarını belirler ve sonuçları analiz eder. Anlatım, Tartışma,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Bütçe ve İşletme Bütçeleri Kavramları- İşletme Bütçelerinin Amaçları, Özellikleri, Yararları ve Kısıtları Tavsiye edilen kaynakların ve konuyla ilgili olarak Öğretim Üyesi tarafından verilecek makalelerin gözden geçirilmesi
2 İşletme Bütçe Sisteminin Kapsamı ve Temel Prensipleri- Bütçe Türleri Tavsiye edilen kaynakların ve konuyla ilgili olarak Öğretim Üyesi tarafından verilecek makalelerin gözden geçirilmesi
3 Üretim İşletmelerinde Satış ve Üretim Bütçesinin Hazırlanması Tavsiye edilen kaynakların ve konuyla ilgili olarak Öğretim Üyesi tarafından verilecek makalelerin gözden geçirilmesi
4 Üretim İşletmelerinde Direkt İlk Madde ve Malzeme Bütçesi ile Direkt İşçilik Bütçesinin Hazırlanması Tavsiye edilen kaynakların ve konuyla ilgili olarak Öğretim Üyesi tarafından verilecek makalelerin gözden geçirilmesi
5 Üretim İşletmelerinde Genel Üretim Giderleri Bütçesinin Hazırlanması Tavsiye edilen kaynakların ve konuyla ilgili olarak Öğretim Üyesi tarafından verilecek makalelerin gözden geçirilmesi
6 Üretim İşletmelerinde Faaliyet Giderleri Bütçesinin Hazırlanması Tavsiye edilen kaynakların ve konuyla ilgili olarak Öğretim Üyesi tarafından verilecek makalelerin gözden geçirilmesi
7 Üretim İşletmelerinde Proforma SMM Tablosu, Bilanço Ve Gelir Tablosunun Hazırlanması Tavsiye edilen kaynakların ve konuyla ilgili olarak Öğretim Üyesi tarafından verilecek makalelerin gözden geçirilmesi
8 Nakit Bütçesinin Hazırlanması Tavsiye edilen kaynakların ve konuyla ilgili olarak Öğretim Üyesi tarafından verilecek makalelerin gözden geçirilmesi
9 Ara Sınav
10 Bütçe Sapmalarının Analizi Tavsiye edilen kaynakların ve konuyla ilgili olarak Öğretim Üyesi tarafından verilecek makalelerin gözden geçirilmesi
11 Ticaret İşletmelerinde Genel Bütçenin Hazırlanması Tavsiye edilen kaynakların ve konuyla ilgili olarak Öğretim Üyesi tarafından verilecek makalelerin gözden geçirilmesi
12 Hizmet İşletmelerinde Genel Bütçenin Hazırlanması Tavsiye edilen kaynakların ve konuyla ilgili olarak Öğretim Üyesi tarafından verilecek makalelerin gözden geçirilmesi
13 Faaliyet Tabanlı Bütçeleme Sistemi- Temel Kavramlar ve Süreç Tavsiye edilen kaynakların ve konuyla ilgili olarak Öğretim Üyesi tarafından verilecek makalelerin gözden geçirilmesi
14 Faaliyet Tabanlı Bütçeleme Sisteminde Faaliyet ve Kaynak Bütçelemesi Tavsiye edilen kaynakların ve konuyla ilgili olarak Öğretim Üyesi tarafından verilecek makalelerin gözden geçirilmesi
Kaynaklar
Ders Notu

Haftacı, Vasfi (2010), İşletme Bütçeleri, Beta Yayınları, Genişletilmiş 6. Baskı.

Ders Kaynakları

1- Büyükmirza, Kamil (2021), Maliyet ve Yönetim Muhasebesi, Gazi Kitabevi, 24. Baskı.
2- Yalkın, Yüksel Koç ve Demir, Volkan (2015), Yönetim Aracı Olarak İşletme Bütçeleri, Nobel Yayıncılık, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 4. Baskı. 
3- Sevgener, A. Sait ve Hacırüstemoğlu, Rüstem (2009), Yönetim Muhasebesi, Alfa Yayıncılık.
4- Kaygusuz, Sait Yüksel ve Dokur, Şükrü (2009), İşletmelerde Stratejik Planlama ve Bütçeleme, Dora Basım Yayım.
5- Welsch, Glenn A. (1978), Kar Planlaması ve Kontrolü (Çeviri Kitap), Bilimsel Yayınlar Derneği.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Disiplinindeki temel kavramları ve kuramları bilir. X
2 Disiplinindeki sorunları analiz edip bu sorunlara çözüm önerileri sunacak analitik düşünme becerilerine sahiptir. X
3 Girişimci kişilik özelliklerini tanır ve girişimci kişilik özelliklerini geliştirme fırsatlarını izler. X
4 Girişimci ve iç girişimci davranışları tanır, bu davranışları iş fırsatlarını değerlendirmede ve görev yaptığı kurumlarda yeniliği teşvik etmede sergileyebilir. X
5 Bilgi teknolojisinin kavramsal bilgisine ve pratik uygulamalarına hâkimdir. X
6 Alanına yönelik bilgi teknolojilerini kullanabilir. X
7 Meslek yaşamında insanların ve ekonomilerin gelişimini ve çevrenin iyileştirilmesini sağlayan faaliyetleri tasarlayabilir.
8 İş yaşamında etik sorunların ve bu sorunların toplumsal ve kurumsal etkilerinin farkında olur. X
9 Sorun çözme süreçlerinde etik sorumluluklarını bilir ve bu süreçlerde etik ilkelere riayet eder.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9
1 Bütçelerin işletme yönetimindeki yerini ve önemini açıklar. 5
2 Bütçelerin hazırlanmasında göz önünde bulundurulması gereken bütçe prensiplerini açıklar. 5
3 Bütçe türleri hakkında kapsamlı bilgi verir. İşletmenin faaliyet konusunun bütçeleme sürecine etkisini açıklar ve işletmenin faaliyet konusuna uygun bütçe süreci hakkında bilgi verir. 5 5
4 İşletmenin faaliyet konusuna uygun bütçe hazırlar. 5 5
5 Üretim işletmelerinde Esnek GÜG bütçelemesinin önemini açıklar ve Esnek GÜG bütçeleme süreci hakkında detaylı bilgi verir. 5 5
6 Esnek GÜG Bütçelerini hazırlar. 5 5
7 Bütçe verileri ile fiili verileri kıyaslamak suretiyle bütçe sapmalarını belirler ve sonuçları analiz eder. 5
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
1. Ödev 30
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 15 15
Kısa Sınav 2 5 10
Ödev 1 15 15
Final 1 15 15
Toplam İş Yükü 135
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,4
Dersin AKTS Kredisi 5