1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Hukuk Fakültesi
  3. İnsan Hakları Hukuku (2023 - 2024)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
İnsan Hakları Hukuku SAU 602 0 2 + 0 2 5
Ön Koşul Dersleri

Bulunmamaktadır
Önerilen Seçmeli Dersler

Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Ali ÖZDEMİR
Dersin Kategorisi Genel Eğitim
Dersin Amacı

İlgili insan hakları belgeleri, yapılaştırılan organları ve usulleriyle bir bütün olan ulusalüstü insan hakları hukukunun, insan hak ve özgürlüklerine ilişkin standartlarının ortaya koyulmasıdır.
Dersin İçeriği

Dersin İçeriği Devlet iktiranının birey lehine sınırlanmasını ifade eden ve bireyi bu iktidarın kötüye kullanılmasına karşı koruyan mekanizmalar vazeden insan hakları anlayışının günümüzdeki önemi giderek artmaktadır. Nitekim ülkemizi de yakından ilgilendirdiği üzere dünyanın hemen her bölgesinde ve global ölçekte kurulmuş bulunan hükümetler-arası örgütlere girmenin birinci ve en önemli koşuludur.
İnsan Hakları Hukukunun temel inceleme konusu, insan haklarının tanınmasını, korunmasını ve geliştirilmesini amaçlayan çeşitli sistemlerin teknik hukuki analizidir. Bu yolla yürürlükteki insan hakları standartları açıklanarak öğrencinin bu standartların bilgisine ulaşması sağlanmaktadır. Bu bağlamda, başta ülkemizin de taraf olduğu, evrensel düzeyde Birleşmiş Milletler tarafından üretilen genel ve özel nitelikli başlıca insan hakları sözleşmeleri ile bölgesel düzeyde Avrupa Konseyi tarafından üretilmiş Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve ayrıca Amerikan Devletleri Örgütü tarafından üretilmiş Amerikalılararası İnsan Hakları Sözleşmesi ve Afrika Birliği Örgütü tarafından üretilmiş Afrika İnsan ve Halkların Hakları Şartı genel hatlarıyla incelenmektedir.
Bölgesel ve Uluslararası sistemlerin genel olarak analizinin yanı sıra, ilgili sözleşmelerde düzenlenen haklar, normatif unsurları ve içtihatlar ışığında incelenmektedir. Ayrıca, mekanizmaların işleyişinin anahtarı olan usul hukuku boyutu ele alınmaktadır. Bu belgelerin bir çoğuna Türkiye?nin taraf bulunduğu; Anayasa (md.90) uyarınca bu belgelerin iç hukukun bir parçasını teşkil ettiği; yargı yerleri dahil ulusal yetkili makamları bu standartların bağladığı; özellikle ulusal yüksek yargı yerleri tarafından olmak üzere, genel olarak ulusal mahkemelerce üretilen kararlarda anılan belgelerin değerlendirildiği ve kullanıldığı gözönünde bulundurularak, ders işlenmektedir.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Hak arama özgürlüğünde son noktanın, ulusal hukuk olmadığını ve gerek uluslararası gerekse de bölgesel hak arama yollarını inceler. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
2 Birleşmiş milletler sisteminde insan haklarının korunmasını açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
3 Bölgesel sistemlerde insan haklarının korunmasını betimler. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
4 İnsan hakları hukukunda denetim sistemlerini tanımlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
5 Hakların kayıtlanması rejimini yorumlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
6 Vaka analizi metodunun yerini belirler. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
7 Yaşam hakkını tartışır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
8 İşkence yasağını tanımlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
9 Kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkını saptar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
10 Adil yargılanma hakkını açıklar. Beyin Fırtınası, Tartışma, Anlatım, Soru-Cevap,
11 Aile yaşamına saygı hakkını hatırlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
12 Çevre hakkını tartışır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
13 Mülkiyet hakkını analiz eder. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
14 Düşünce ve ifade özgürlüğünü betimler. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Birleşmiş Milletler Sisteminde İnsan Haklarının Korunması Aşağıdaki kaynaklar kullanılmıştır.
2 Bölgesel Sistemlerde İnsan Haklarının Korunması Aşağıdaki kaynaklar kullanılmıştır.
3 İnsan Hakları Hukukunda Denetim Sistemleri Aşağıdaki kaynaklar kullanılmıştır.
4 Hakların Kayıtlanması Rejimi Aşağıdaki kaynaklar kullanılmıştır.
5 Vaka analizi metodu Aşağıdaki kaynaklar kullanılmıştır.
6 Pratik Çalışma 1: Yaşam Hakkı ve İşkence Yasağı Aşağıdaki kaynaklar kullanılmıştır.
7 Pratik Çalışma 2: Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği Hakkı Aşağıdaki kaynaklar kullanılmıştır.
8 Pratik Çalışma 3: Adil Yargılanma Hakkı Aşağıdaki kaynaklar kullanılmıştır.
9 Pratik Çalışma 4: Özel Yaşam ve Aile Yaşamına Saygı Hakkı Aşağıdaki kaynaklar kullanılmıştır.
10 Pratik Çalışma 5: Düşünce, İfade ve Örgütlenme Özgürlüğü Aşağıdaki kaynaklar kullanılmıştır.
11 Pratik Çalışma 6: Çevre Hakkı Aşağıdaki kaynaklar kullanılmıştır.
12 Pratik Çalışma 7: Sosyal Hakların Dolaylı Korunması Aşağıdaki kaynaklar kullanılmıştır.
13 Pratik Çalışma 8: Mülkiyet Hakkı Aşağıdaki kaynaklar kullanılmıştır.
14 Değerlendirme-özet Aşağıdaki kaynaklar kullanılmıştır.
Kaynaklar
Ders Notu

M. Semih GEMALMAZ, Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukuunun Genel Teorisine Girşi Cilt 1-2, Genişletilmiş ve Güncelleştirilmiş 8.Bası, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2012

Yasemin ÖZDEK, Avrupa İnsan Hakları Hukuku ve Türkiye: AİHS sistemi, AİHM Kararlarında Türkiye, TODAİE, Ankara, Mart 2004,

A.Şeref GÖZÜBÜYÜK ve Feyyaz GÖLCÜKLÜ, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi, 11. Ek Protokole Göre Hazırlanıp Genişletilmiş, 11. Bası, Turhan Kitatabevi, Ankara, 2016
Ders Kaynakları

Halil KALABALIK, İnsan Hakları Hukuku: Kavram-Uygulama-Hak ve Ödevler, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 3.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013.

Mustafa ERDOĞAN, İnsan Hakları Teorisi ve Hukuku, Gözden geçirilmiş 3.Baskı, Orion Kitabevi, Ankara, 2012.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İlgili hukuk dalının temel kavramlarında temel bilgileri anlama ve kullanabilme, değerlendirme ve yorum yapabilme, ekonomik gelişmeleri analiz edebilme, mali konularda görüş bildirebilme, çeşitli mali sorunlar karşısında çözüm getirebilme becerisi kazanma X
2 Hukuk sistemlerine, kurallarına ve yorum yöntemlerine ilişkin teorik bilgilere sahip olma ve bu konuda analiz yapabilme X
3 İlgili hukuk dalına ait süreçlerine ilişkin teorik ve hukuki bilgilere sahip ve bunları çalışma ortamında kullanabilme, yaptırım işlemleri, hukuk kuramlarının yürürlüğe girmesi ve uygulanması konularında temel bilgilere sahip olma X
4 İyiniyet, dürüstlük gibi konulara hâkim olma ve bunları yorumlayabilme X
5 Gerek kamunun gerekse de özel kesimin gereksinim duyduğu yüksek becerili elemanlarda olması gereken; yeterli düzeyde genel hukuk bilgisine sahip olma X
6 Hukuki ve normatif araştırma becerisine ve düşünme yeteneğine sahip, alınacak kararların sonuçlarını öngörebilen ve doğru tahminlerde bulunabilen, sebep-sonuç ilişkilerini göz önünde bulunduran, stratejik yaklaşım geliştirebilme X
7 Liderlik özelliklerine sahip ve diğer alanlardaki uzmanlarla iletişim kurabilme yeterliliğine sahip olma X
8 Bir yabancı dilde bilgi sahibi olup, bu niteliklerini sözlü ve yazılı iletişimde kullanabilme X
9 Toplumsal, bilimsel ve mesleki etik değerlerin bilincinde olma X
10 İlgili hukuk alanında kullanılan bilgi sistemleri konusunda bilgi sahibi olma ve gerekli yazılımları kullanabilme becerisini gösterme X
11 Türkçe yazılı ve sözlü iletişim yeterliliğine sahip olma, bilgilerini ve düşüncelerini başkalarına iletebilme, ikna gücü yüksek, eleştirel düşünebilme, alternatif çözümler üretebilme, ve bilgileri analiz etme becerisine sahip, inisiyatif kullanabilme becerisine sahip olma X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11
1 Hak arama özgürlüğünde son noktanın, ulusal hukuk olmadığını ve gerek uluslararası gerekse de bölgesel hak arama yollarını inceler.
2 Birleşmiş milletler sisteminde insan haklarının korunmasını açıklar.
3 Bölgesel sistemlerde insan haklarının korunmasını betimler.
4 İnsan hakları hukukunda denetim sistemlerini tanımlar.
5 Hakların kayıtlanması rejimini yorumlar.
6 Vaka analizi metodunun yerini belirler.
7 Yaşam hakkını tartışır.
8 İşkence yasağını tanımlar.
9 Kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkını saptar.
10 Adil yargılanma hakkını açıklar.
11 Aile yaşamına saygı hakkını hatırlar.
12 Çevre hakkını tartışır.
13 Mülkiyet hakkını analiz eder.
14 Düşünce ve ifade özgürlüğünü betimler.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Kısa Sınav 15
2. Kısa Sınav 15
1. Ödev 20
Toplam 100
1. Final 50
1. Yıl İçinin Başarıya 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Final 1 10 10
Performans Görevi (Uygulama) 2 3 6
Ara Sınav 1 3 3
Ödev 4 4 16
Toplam İş Yükü 115
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4,6
Dersin AKTS Kredisi 5