Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Ebeliğe Giriş ve Temel Kavramlar EBE 101 1 2 + 0 2 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi MELEK BALÇIK ÇOLAK
Dersi Verenler Doç.Dr. ÖZLEM DOĞU, Dr.Öğr.Üyesi MELEK BALÇIK ÇOLAK,
Dersin Yardımcıları

Dr. Öğr. Üyesi Özlem DOĞU

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Öğrencinin ebeliğin temel felsefesini, sağlık bakım sistemi içinde ebenin rolünü ve ebelik mesleğine ilişkin yasal sorumlulukları kavramasını sağlamaktır.

Dersin İçeriği

Ebeliğin tarihsel gelişimi- kadın olmak ve meslekleşme-Ebelikle ilgili yasa ve yönetmelikler- Sağlık bakım sistemi-Ebelik eğitimine genel bir bakış-Ebenin rol ve sorumlulukları-Ebelikle ilgili ulusal ve uluslararası örgütler- insan ve hasta hakları-Bakım kavramı, Ebelik değerleri, etik ve ikilemler-Ebelikte temel kavramlar- Ebelikle ilgili model ve kuramlar- Major Gordon Fonksiyonel Sağlık Örüntüsü Modeli-Ebelik süreci I-Ebelik süreci II-kayıt ve raporlama- Fonksiyonel Sağlık Örüntüsü doğrultusunda vaka tartışması-İletişim ve beden dili- sağlığın geliştirilmesinde ve sürdürülmesinde ebenin rolü.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Mesleki rollerini benimsemek Anlatım, Ödev, Sınav, Performans Görevi,
2 Ebelik felsefesini benimsemek Beyin Fırtınası, Tartışma, Soru-Cevap, Anlatım, Sözlü Sınav, Ödev, Sınav, Performans Görevi,
3 Ebelik mesleğiyle ilgili temel kavramları sıralamak Beyin Fırtınası, Tartışma, Performans Görevi, Sınav, Ödev,
4 Ebeliğin görev alanlarını sıralamak Tartışma, Soru-Cevap, Anlatım, Sınav, Ödev,
5 Ebelikte model ve kuramları bilmek Anlatım, Performans Görevi, Sınav, Ödev,
6 Ebelik sürecini bilmek Anlatım, Örnek Olay, Bireysel Çalışma, Performans Görevi, Sınav, Ödev, Sözlü Sınav,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Dünya’da ve Ülkemizde Ebelik Tarihi Literatür taraması
2 Ebenin Sağlık Ekibi İçindeki Yeri ve Önemi -Ebelikte Yeterlilik ve Yetkinlik Literatür taraması
3 Ebeliğin Yasa ve Yönetmelikleri Çerçevesinde Yeterlilik ve Yetkinlikleri Literatür taraması
4 Ebelikte Mesleki Örgütlenme Literatür taraması
5 Meslek Ahlakı, Uluslararası Ebelik Felsefesi ve Ebelik Etik Kodları Literatür taraması
6 Haklar (İnsan, Hasta, Gebe, Fetüs, Yenidoğan) Literatür taraması
7 ARA SINAV ARA SINAV
8 Ebelikte uzmanlaşma ve kanıta dayalı uygulamalar Literatür taraması
9 Ebelikte Kavram, Kuramlar ve Modeller-1 Literatür taraması
10 Ebelikte Kavram, Kuramlar ve Modeller-2 Literatür taraması
11 Kavram haritası ve kritik düşünme Literatür taraması
12 Ebelik süreci I Literatür taraması
13 Ebelik süreci II Literatür taraması
14 Ebelik süreci III Literatür taraması
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

·      Akalın, BÖ., (2009). Ebe Hanımlara Öğütler. Matbai Ahmet İhsan (1906). İstanbul: Ebeler Derneği Yayını.

·      Aktaş, S., Çakır Koçak, Y., Öztürk Can, H. (2020). Kanada’daki Ebelik Eğitiminin Ülkemiz İle Karşılaştırılması: Bir Kesit. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi/J Midwifery and Health Sci. 3(1):59-70

·      Akyol, EM., Budak, G. (2013). Yetkinliğe Dayalı İnsan Kaynakları Yönetimi: Çok Uluslu Bir Firma Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi. İİBF Dergisi, (C. XV, S. II), s. 155-174

·      Australian College of Midwives. Australian Nursing and Midwifery Council (ANMC) (2010). National Competency Standards for The Midwife. p. 1-11.

·      Aygün, F. (2014). Ebelik Mesleğinin Temel Boyutları, Fonksiyonları, Çalışma İlkeleri ve Örgütlenmesi. T.C. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Anabilim Dalı. Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul

·      Balçık Çolak, M. (2018). Kavram Gelişimi Kullanılarak Doğum Teknoloji Yetkinliği Modelinin Geliştirilmesi. Çev. Edit. Nazan Tuna Oran, Hafize Öztürk Can, Ebelik Uygulamaları İçin Teori, 1. Baskı. Ankara, ISBN: 978-605-191-003-1. Alter Yayıncılık, s.265-284: ).

·      Balçık Çolak, M., Öztürk Can, H. (2021). Ebelikte Yeterlilik, Yetkinlik ve Teknoloji Kullanımı, Türkiye Klinikleri J Health Sci. DOI:10.5336/healthsci.2020-75575

·      Benner, P. (1984). From novice to expert: Excellence and power in clinical nursing practice. Menlo Park: Addison-Wesley;1984. pp. 13-34.

·      Berman, JA., (1997). Competence-Based Employement Interviewing, London: Quorum Books, p.16.

·      Beydilli, ED. (2007). Ebeliğin Dünü ve Bugünü, 1. Baskı. Ankara: Alter Yayıncılık.

·      Crozier, K., Sinclair, M., Kernohan, WG., Porter S. (2006). Birth Technology Competence: A Concept Analysis. Evidence Based Midwifery, 4(3), p. 96-100.

·      Dereli Yılmaz, S., Erkal Aksoy, Y. (2018). Dünyada ebelik mesleği ve eğitimi. SD (Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü) Dergisi, Aralık-Ocak-Şubat 2017- 2018 tarihli 45. sayıda, s. 60-63.

·      Dereli Yılmaz, S., Erkal Aksoy, Y. (2019). Ebelik Eğitiminin Dünyadaki Durumu. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi / J Midwifery and Health Sci. 26-31.

·      Ebeler Derneği. http:// www.turkebelerdernegi.org

·      Ersoy, R. (2007). Kadın Kamlar’dan Göçerevli Türkmenler’de “Ebelik” Kurumu’na Dönüşüm. (s.1-13). http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/ruhi_ersoy_ebelik.pdf 

·      Fraser, D., Murphy, R. and Worth-Butler, M. (1998) Preparing Effective Midwives: An Outcome Evaluation of Pre-registration Programmes of Midwifery Education. London: English National Board.

·      Güler, N. (2010). Yetkinliklerin Belirlenmesi ve Bu Yetkinliklerin İşe Alım Sürecindeki Uygulamalarına İlişkin Bir Araştırma: Bankacılık Sektörü Örneği. T.C. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul.

·      Güvenli Annelik Katılımcı Kitabı (2005). Cinsel Sağlık / Üreme Sağlığı No: 2-B, T.C.Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlamasi Genel Müdürlüğü, Ankara.

·      Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2019). 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye.

·      Hancıoğlu Aytaç, S., Ay, F. (2014). Dört Avrupa Ülkesinde Ebeliğin Güncel Durumu ve Ebelik Araştırmalarının Gelişimi. HSP 2014;1(1):77-90 DOI: 10.17681/hsp.20958

·      Homer, CSE., et al. (2007). The development of national competency standards for themidwife in Australia. Midwifery, 23, 350–360

·      International Confederation of Midwives (ICM). (2010). Essential Competencies for Basic Midwifery Practice 2010. Revised 2013 www.internationalmidwives.org(Erişim Tarihi: 25.08.2020)

·      International Confederation of Midwives (ICM). (2014). Philosophy and Model of Care. http://www.internationalmidwives.org 

·      Karaçam, Z. (2016). Türkiye’de Profesyonel Bir Disiplin Olarak Ebelik Mesleğinin Durumu: Yasal Düzenlemeler, Eğitim ve Araştırma. Lokman Hekim Dergisi, 6(3):128-136

·      Karaçam, Z., Eroğlu, K. (2019). Hemşirelik ve Ebelik: Görev, Yetki ve Sorumluluklardaki Benzerlik ve Farklılıklar. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 9(2), 211-227.

·      Karahan, A., Kav, S. (2018). Hemşirelikte Mesleki Yetkinlik. HUHEMFAD-JOHUFON,5(2), 160-168

·      Karaman, ÖE., Okumuş, H. (2015). Ebelik Son Sınıf Öğrencilerinin Ebelerin Görev Tanımları ve Yeterlilik Alanlarına Göre Kendilerini Değerlendirmeleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(3), s. 189-195.

·      Kaya, D., Yurdakul, M. (2007). Türkiye’de ve Dünyada Ebelik Eğitimi, Midwifery Education in Turkey and in The World. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 23(2), 233-241

·      Kocatürk A. (2020). Geçmişten Günümüze Ebelik Tarihine Bakış, ACR Tıbbi Yayın ve Dış Ticaret Ltd.Şti. İstanbul. ISBN: 978-605-06418-1-3.

·      Mezuniyet Öncesi Ebelik Ulusal Çekirdek Eğitim Programı (EUÇEP) (2016). Ankara. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdek-egitimi-programlari/ebelik.pdf (Erişim Tarihi: 10.08.2020)

·      Midwives Alliance Of North America (MANA). “About Midwives” https://mana.org/about-midwives/what-is-a-midwife 

·      Mumcu, N., Uzun, B. (2020). Geçmişten günümüze ebelik eğitimi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 7(3), 217-222.

·      NMC: Nursing & Midwifery Council (2008). Education, Registration and Registration Appeals ( Rules ). http: // www.opsi.gov.uk/si/si /2008_en.pdf

·      Özbek, H., Ertekin Pınar, Ş. (2020). Ebelik Mesleğinde Doktora Eğitiminin Önemi. Türkiye Klinikleri J Health Sci. 2020;5(1):145-9. DOI: 10.5336/healthsci.2019-65425

·      Öztürk Can, H. Çakır Koçak, Y., Ünal, İ., Ildırar, Ç. ( 2015). Ebelik Öğrencilerinin Sözlüğü, Edit: Hafize Öztürk Can, Alter Yayıncılık , Ankara.ISBN: 978-605-9870-07-8

·      Sayıner, FD. (2017). Doğum, Ebelik ve Nüfus Politikaları Tarihçesi. Esma Sarıkaya (Ed.), Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı, Türkiye Anne, Çocuk ve Ergen Sağlığı Enstitüsü, (s. 8-11). İstanbul.

·      Soğukpınar, N., Karaca Saydam, B., Demirel Bozkurt, Ö., Öztürk, H., Pelik, A. (2007). Past and present midwifery education in Turkey. Midwifery, 23, s. 433–442.

·      Spencer, LM., Spencer, SM. (1993). Competence at Work: Models for Superior Performance. Newyork: John Wiley and Sons Inc, 13

·      T.C. Başbakanlık Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu. Türk Dil Kurumu. “Yetkin, Yetkinlik, Yeterlilik, Ebe”, https://tdk.gov.tr/ 

·      T.C. Sağlık Bakanlığı, Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği (Tarih: 16.05.2017 R.G. Sayı: 30068).

·      https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/05/20170516-1.htm

·      T.C. Sağlık Bakanlığı, Devlet Memurları Kanunu. Resmî Gazete Tarihi: 23/7/1965 Resmî Gazete Sayısı: 12056. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.657.pdf

·      T.C. Sağlık Bakanlığı, Gebe Okulu, Gebe Bilgilendirme Sınıfı, Doğuma Hazırlık ve Danışmanlık Merkezleri Hakkında Genelge. Resmî Gazete Tarihi: 25.09.2014 Resmî Gazete Sayısı: 799

·      https://khgmsaglikbakimdb.saglik.gov.tr/Eklenti/27473/0/gebe-okulu-gebe-bileke093068a-ccaf-4c37-aa08-7886ae9fa1e5pdf.pdf 

·      T.C. Sağlık Bakanlığı, Mevzuat Sistemi. Doktorluk, Hemşirelik, Ebelik, Diş Hekimliği, Veterinerlik, Eczacılık ve Mimarlık Eğitim Programlarının Asgari Eğitim Koşullarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik. Resmî Gazete Tarihi: 02.02.2008 Resmî Gazete Sayısı: 26775 http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.11949&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=

·      T.C. Sağlık Bakanlığı, Nüfus Planlaması Hakkında Kanun. Resmî Gazete Tarihi: 27/5/1983 Resmî Gazete Sayısı: 18059 sayılı https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2827.pdf 

·      T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık Bakım Meslekleri Daire Başkanlığı. Ebelik Yönetmeliği Çalıştayı. https://sbm.saglik.gov.tr/TR,54181/ebelik-yonetmeligi-calistayi.html 

·      T.C. Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Sağlık Kabinlerinin Açılışı ve İşleyişi Hk. Genelge. 25.03.1997-6091 Sayı: BI00TSH0150008/6091 https://www.saglik.gov.tr/TR,11081/saglik-kabinlerinin-acilisi-ve-isleyisi-hakkinda-genelge.html 

·      T.C. Sağlık Bakanlığı, Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği

·      http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=3.5.85319&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=yatakl%C4%B1%20tedav

·      T.C. Sağlık Bakanlığı. www.saglik.gov.tr 

·      Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun (11/4/1928 tarih 1219 sayılı) www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.1219.pdf 

·      Tak, B., Sayılar, Y., Kaymaz, K. (2007). Yetkinliklere Dayalı İnsan Kaynakları Yönetimi ve Ücretlendirme Sistemi Üzerine Bir İnceleme. İşletme Fakültesi Dergisi, 8(2), s. 233-266.

·      Toker, E., Aktaş, S. (2010). İngiltere’de Ebelik. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3), 89-97

·      Türk Tabipler Birliği. (2005). Sağlık Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Sağlık Bakanlığı Yönergesi. http://www.ttb.org.tr/mevzuat/index.php?option=com_content&view=article&id=240:saik-hmetler-ymeshakkinda-saik-bakanli-yerges&catid=8:ygeler&Itemid=34

·      Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ) 6.7.8. Düzey (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora Eğitimi) Yeterlikleri http://tyyc.yok.gov.tr/?pid=31

·      Türkmen, H., Öztürk Can, H. (2019). Ebelik. Edit. Melek Gülsün Özentürk, Ummuhan Yücel, Reci Meseri, Ebelik ve Toplum Sağlığı, 1. Baskı. Ankara, ISBN: 978-605-7578-37-2. Ankara Nobel Tıp Kitabevleri, s.53-88.

·      World Health Organization (2006). The World Health Report 2006- working together for health. Geneva. 

·      World Health Organization (WHO). (2001). Regional Office for Europe. Nurses and Midwives for Health, WHO European Strategy for Nursing and Midwifery Education Section 1-8 Guidelines for Member States on The İmplementation of The Strategy, Copenhagen, 8-9

World Health Organization (WHO). (2014). “Who is a midwife?” https://www.who.int/maternal_child_adolescent/topics/quality-of·      care/midwifery/en/

·      Yılmaz, T.,Karanisaoğlu, H. (2016). Türkiye’de Ebelik Eğitiminin Güncel Durumu. HSP, 3(1):73-77doi: 10.17681/hsp.32896

·      Yörük, S. (2016). Dünya?da Ebelik Eğitimi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), s. 46-50. ISSN: 2146-443X

·      Yüksek Öğrenim Kurumu (YÖK). (2008). Doktorluk, Hemşirelik, Ebelik, Diş Hekimliği, Veterinerlik, Eczacılık ve Mimarlik Eğitim Programlarinin Asgari Eğitim Koşullarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik. Resmî Gazete Tarihi: 02.02.2008 Resmî Gazete Sayısı: 26775 www.yok.gov.tr

·      Yüksek Öğrenim Kurumu (YÖK). (2020). Yükseköğretim Program Atlası. https://yokatlas.yok.gov.tr/ 

·      Yüksek Öğrenim Kurumu (YÖK). (2016). Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği. Resmî Gazete Tarihi: 20.04.2016 Resmî Gazete Sayısı: 29690 www.yok.gov.tr

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Gebelik öncesi, gebelik, doğum ve doğum sonu dönemde yeni doğan ve ailenin bakım gereksinimlerini karşılayabilecek, kadın, üreme sağlığı ve sorunları konusunda bütüncül ebelik girişimlerini yapabilecek güncel bilgi, beceri ve tutuma sahiptir. X
2 Kadın, yenidoğan ve yenidoğan bebeğe sahip aile ve toplumun sağlık eğitimi, danışmanlık ve bakım gereksinimlerini bütüncül bir yaklaşımla ebelik süreci doğrultusunda karşılar. X
3 Eleştirel düşünme, problem çözme, araştırma ve kanıta dayalı karar verme becerilerini gebelik öncesi, gebelik, doğum ve doğum sonu dönemde kullanır. X
4 Yaşam boyu öğrenme bilinciyle bilişim ve bakım teknolojilerini takip eder, prekonsepsiyonel dönemden doğum sonrası döneme kadar geçen süreçte ebelik uygulamalarında kullanır. X
5 Kadın ve yenidoğan bebeğe sahip aile ve yakınları ile etkili iletişim kurar. Sağlık ekibi, diğer disiplinler ve mesleki örgütlerle ile işbirliği içinde çalışır. X
6 Mesleki yabancı dilini kullanarak uluslararası literatürü takip eder ve meslektaşlarıyla iletişim kurar. X
7 Ebelik alanında edindiği bilgi ve becerilerinin yanı sıra sosyal, kültürel ve entelektüel yönünü geliştirir. X
8 Ebelik bakımını kültürel özelliklere, etik ilkelere, kalite yönetimine ve yasalara uygun gerçekleştirir. X
9 Ebelik ile ilgili bilimsel araştırmalarda sorumluluk alır. X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
Toplam 0
Toplam 0
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 5 80
Ara Sınav 1 10 10
Kısa Sınav 2 5 10
Ödev 1 10 10
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 120
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4,8
Dersin AKTS Kredisi 5