1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Fizik Pr. (Yl)
  3. Çekirdek Fiziğinde Seçme Konular II (2021 - 2022)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Çekirdek Fiziğinde Seçme Konular II FIZ 522 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri

İleri çekirdek Fiziği 2 dersi ile birlikte alınması tavsiye olunur.
Önerilen Seçmeli Dersler

İleri Çekirdek Fiziği 1-2 derslerinin alınması tavsiye edilir.
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. MEHMET BEKTAŞOĞLU
Dersi Verenler Prof.Dr. RECEP AKKAYA,
Dersin Yardımcıları

Nükleer Fizik EBD Araş.Görevlileri
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Temel Öğretim
Dersin Amacı

Çekirdek fiziğinde lisansüstü düzeyde seçilmiş konular ile ilgili kavramları öğretmek ve ileri teorik araştırmalarda bunları kullanma yeteneğini öğrencilere kazandırmak
Dersin İçeriği

Bağımsız parçacıklar modeli, Nükleer ortalama alan, Ortalama alan yaklaşımı ve fenomenolojik potensiyeler, Fock uzayı: Parçacık yaratma ve yok etme operatörlerinin özellikleri, Tek-parçacık operatörleri ve matris elemanları, Çok nükleonlu matris elemanlarının hesabı, Wick’in teoremi, Parçacık-deşik gösterimi, Parçacık ve deşik(hole) operatörlerinin özellikleri, BCS teorisi: BCS dalga fonksiyonu, Bağımsız kuaziparçacıklar modeli(Süperakışkan model), Uyarılmış durumlar ve kuaziparçacıklar
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Nükleer modelleri ana hatlarıyla açıklar ve aralarındaki farkları ortaya koyar. Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma, Problem Çözme, Sınav, Ödev,
2 Bağımsız parçacıklar modelinin neyi ifade ettiğini ve çekirdeklerde hangi özellikleri açıklamada başarılı olduğunu açıklar. Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma, Sınav, Ödev,
3 Nükleer ortalama alan ve bazı fenomenolojik potansiyeller hakkında bilgi sahibi olur. Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma, Sınav, Ödev,
4 Parçacık yaratma ve yok etme operatörlerinin özelliklerini yazarak çekirdek fiziğinde nerelerde kullanıldığını örneklerle açıklar. Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma, Sınav, Ödev,
5 Tek-parçacık ve iki-parçacık operatörlerini ve matris elemanlarının gösterimini ifade eder. Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma, Sınav, Ödev,
6 Wick teoreminin kullanışlılığını birkaç alıştırma sorusu üzerinde gösterir. Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma, Sınav, Ödev,
7 BCS ve Süperakışkanlık teorisini genel hatlarıyla anlatır. Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma, Sınav, Ödev,
8 Kuaziparçacığın ne olduğunu ve Bogolyubov dönüşümlerini belirtir. Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma, Sınav, Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Bağımsız parçacıklar modeli [1] Sayfa 10-25
2 Nükleer ortalama alan [2] Sayfa 39-40
3 Ortalama alan yaklaşımı ve fenomenolojik potensiyeler [2] Sayfa 40-50
4 Fock uzayı: Parçacık yaratma ve yok etme operatörlerinin özellikleri [2] Sayfa 63-67
5 Tek-parçacık operatörleri ve matris elemanları [2] Sayfa 67-70
6 Çok nükleonlu matris elemanlarının hesabı ve Wick’in teoremi [2] Sayfa 70-73
7 Parçacık-deşik gösterimi [2] Sayfa 74-77
8 Problemler [1] Sayfa 83-85
9 ARASINAV
10 Parçacık ve deşik(hole) operatörlerinin özellikleri [2] Sayfa 74-77
11 BCS teorisi: BCS dalga fonksiyonu [3] Sayfa 52-65
12 Bağımsız kuaziparçacıklar modeli(Süperakışkan model) [1] Sayfa 109-117
13 Uyarılmış durumlar ve kuaziparçacıklar [3] Sayfa 57-60
14 Problemler [2] Sayfa 414-415
Kaynaklar
Ders Notu

[1] Soloviev S.G., ‘’Theory of Complex Nuclei’’ Pergamon Pres, Oxford 1976
[2] Jouni Suhonen, “From Nucleons to Nucleus”, Springer-Verlag, 2007
[3] D. M. Brink, R. A. Broglia, “Nuclear Superfluidity”, Cambridge University Pres, 2005
Ders Kaynakları

[3] Cottingham W.N., ‘’Çekirdek Fiziğine Giriş’’ Literatür Yayınları, 2001
[4] Krane K. S., ‘’Nükleer Fizik 1. Cilt’’ çev. Ed. Şarer B., Palme Yayıncılık, 2001, Ankara
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Lisans ve yüksek lisans eğitiminde edinilen bilgileri lisansüstü alanlarda kullanabilme. X
2 Bilim ve teknolojinin gelişiminde önemli bir yeri olan fizik temel biliminin önemini kavrayarak yenilikleri takip edip kendini geliştirebilme. X
3 Kaynak tarama, sunum yapabilme, bir deney düzeneği hazırlayabilme, uygulayabilme ve çalışma alanı ile ilgili sonuçları yorumlayabilme. X
4 Disiplin içi ve disiplinler arası grup çalışmaları yapabilme.
5 Bireysel çalışma becerisini kullanarak seminer, kongre, sempozyum, çalıştay v.b. gibi çeşitli iletişim ortamlarında çalışmalarını ve fikirlerini paylaşabilme.
6 Bilimsel ve mesleki etik anlayışına sahip olma ve bu anlayışı her türlü ortamda savunabilme.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6
1 Nükleer modelleri ana hatlarıyla açıklar ve aralarındaki farkları ortaya koyar.
2 Bağımsız parçacıklar modelinin neyi ifade ettiğini ve çekirdeklerde hangi özellikleri açıklamada başarılı olduğunu açıklar.
3 Nükleer ortalama alan ve bazı fenomenolojik potansiyeller hakkında bilgi sahibi olur.
4 Parçacık yaratma ve yok etme operatörlerinin özelliklerini yazarak çekirdek fiziğinde nerelerde kullanıldığını örneklerle açıklar.
5 Tek-parçacık ve iki-parçacık operatörlerini ve matris elemanlarının gösterimini ifade eder.
6 Wick teoreminin kullanışlılığını birkaç alıştırma sorusu üzerinde gösterir.
7 BCS ve Süperakışkanlık teorisini genel hatlarıyla anlatır.
8 Kuaziparçacığın ne olduğunu ve Bogolyubov dönüşümlerini belirtir.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Kısa Sınav 10
1. Ödev 10
1. Proje / Tasarım 10
1. Performans Görevi (Seminer) 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 60
1. Final 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 10 10
Ödev 1 10 10
Proje / Tasarım 1 10 10
Performans Görevi (Seminer) 1 10 10
Final 1 20 20
Toplam İş Yükü 140
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,6
dersAKTSKredisi 6