Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Jeotermal Jeofiziği JFM 421 7 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi AYHAN KESKİNSEZER
Dersi Verenler Dr.Öğr.Üyesi AYHAN KESKİNSEZER,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı Jeotermal kaynakların oluşum özelliklerinden başlayarak, jeotermal sistemleri ve araştırılmasında kullanılan jeofizik yöntemleri aktarmaktır.
Dersin İçeriği Jeotermal sahaların özellikleri, Jeotermal enerji ve önemi, Jeotermal aramalarda kullanılan jeofizik yöntemlere genel bakış, Jeotermal aramalarda ısı akısı ölçümleri, Jeotermal aramalarda gravite yönteminin özellikleri, Jeotermal aramalarda manyetik yönteminin özellikleri, Jeotermal aramalarda elektrik yöntemlerin özellikleri, Jeotermal aramalarda elektromanyetik yöntemlerin özellikleri, Jeotermal aramalarda sismik yöntemin özellikleri, Jeotermal aramalarda kuyu logu yöntemlerinin özellikleri, Jeotermal alanlardan jeofizik verilerin toplaması ve değerlendirilmesi, Jeofizik verilerden jeotermal alanın kavramsal modelini oluşturması ve rezervuar modellemesine geçiş, Jeotermal aramalarda jeofizik çalışmalardan örnekler.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Öğrenciler, jeotermal sahaları diğer sahalardan ayırt ederler Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Örnek Olay, Problem Çözme, Sınav, Ödev,
2 Öğrenciler, jeotermal saha tespiti için uygulanacak en uygun jeofizik yöntemleri ayırt ederler Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Örnek Olay, Problem Çözme, Sınav, Ödev,
3 Öğrenciler, jeotermal sahaların araştırılmasında jeofizik yöntemlere karar verirler Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Örnek Olay, Problem Çözme, Sınav, Ödev,
4 Öğrenciler, araştırma için araziye en uygun ölçü alma yöntemlerini tasarlarlar ve uygularlar Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Örnek Olay, Problem Çözme, Sınav, Ödev,
5 Öğrenciler, ölçülen verileri değerlendirirler ve yorumlarlar Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Problem Çözme, Sınav, Ödev,
6 Öğrenciler, arazinin jeotermal saha olup olmadığına karar verirler Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Problem Çözme, Sınav, Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Jeotermal Jeofiziğine giriş
2 Jeotermal enerjinin kaynağı
3 Jeotermal enerji arama teknikleri
4 Jeotermal sahaların araştırılmasında yer bilimcilerin görevleri ve katkıları
5 Jeotermal aramalarda jeofizik yöntemler
6 Jeotermal aramalarda elektromanyetik yöntemler
7 Jeotermal aramalarda Manyetotellürik yöntem
8 Ülkemizdeki jeotermal araştırmalara genel bir bakış
9 Uşak-Banazda yapılan jeofizik çalışmalar
10 Akyazı-Kuzulukta yapılan jeofizik çalışmalar
11 Germencikte yapılan jeofizik çalışmalar
12 Afyon-Erkmen ve Menderes grabeninde yapılan jeofizik çalışmalar
13 Kütahya-Simavda yapılan jeofizik çalışmalar
14 Jeotermal aramalarda DES ve CSAMT yöntemlerine örnek
Kaynaklar
Ders Notu Jeotermal Jeofiziği Ders Notu Derlemesi
Ders Kaynakları 1. Başokur, A.T. 2009. Manyetotellürik Yöntem ve Jeotermal Aramalarda Kullanımı, TMMOB Jeotermal Kongresi Bildiriler Kitabı, 217-231.
2. Bekar, K., Uslu, A. 2009. Afyon Erkmen Sahasının Jeofizik Özdirenç Yöntemi ile Araştırılması. TMMOB Jeotermal Kongresi Bildiriler Kitabı, 255-261.
3. Ercan, A., Şahin, H. 1999. Germencik Jeotermal Alanının Sıcak Yerleri. TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası, Jeofizik Dergisi, Cilt 13, Sayı 1-2, 51-70.
4. İçerler, A, Bilgin, R, Çirkin, B, Karaman, H, Kıyak, A, Karahan, C. 2009. Menderes Grabeninde Jeofizik Rezistivite Yöntemiyle Jeotermal Enerji Aramaları. TMMOB Jeotermal Kongresi Bildiriler Kitabı, 243-253.
5. İlkışık, O.M., Öztürk, S., Toksöz, T., Şener, C. 1995.Türkiye´de Jeotermik Araştırmalar. TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası, Jeofizik Dergisi, Cilt 9, Sayı 1-2, 17-122.
6. Keskinsezer, A., Beyhan, G., Karavul, C., Akçora, M. 2009. Kütahya-Simav Jeotermal Sahasında Yapılan Jeoelektrik Çalışmalar. TMMOB Jeotermal Kongresi Bildiriler Kitabı, 233-242.
7. Şahin, H. 1995. Akyazı-Kuzuluk Jeotermal Sahası Jeofizik Araştırmaları. TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası, Jeofizik Dergisi, Cilt 9, Sayı 1-2, 131-136.
8. Türker, A.E., Keçeli, A.E., Kaya, M.A., Kamacı, Z. 1991. Uşak - Banaz Jeotermal Alanının Jeoelektrik Yöntemlerle Araştırılması. TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası, Jeofizik Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, 59-75.
9. Yücel, M. 1995. Aydın-İmamköy Jeotermal Alanın Jeofizik Düşey Elektrik Sondaj (DES) ve Kontrol Kaynaklı Manyetotellürik (CSAMT) Etüdü. TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası, Jeofizik Dergisi, Cilt 9, Sayı 1-2, 137-142.
10. Chritopher, H., Armstead, H., 1989. Energia Geotermica, Noriega Editores, Mexico.
11. Peters, W.C., 1978. Exploration and Mining Geology, John Wiley and Sons, New York, pp. 696.
12. McNitt, J.R., 1973. The Role of geology and Hydrogeology in Geothermal Exploration, Geothermal Energy, a review of research and development. Earth Sciencies 12, UNESCO, Paris.
13. Wright P.M., 1998. Exploration for Direct Heat Resources. Ed.: Lund, J.W., in: Geothermal Direct-Use Engineering and Design Guidebook. Geoheat Center, Oregon Institute of Technology, Oregon.
14. Sigvaldson, G.E., 1973. Geochemical Methods in Geothermal Exploration, Geothermal Energy, a review of research and development. Earth Sciencies 12, UNESCO, Paris.
15. Laughlin, A.W., 1982. Exploration for Geothermal Energy, Eds.: Edwards, L.M., Chilingar, G.V.,Rieke III, H.H., Fertl, W.H., in Handbook of Geothermal Energy, Gulf Pub. Co., Houston.
16. Bülent TOKA, B. Jeotermal enerji.
17. Serper, U. Jeotermal Enerji Arama Teknikleri.
18. Geophysics, Society of Exploration Geophysics Journals and Books.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 -Matematik, fen bilimleri ve kendi dalları ile ilgili mühendislik konularında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik problemlerini modelleme ve çözme için uygulayabilme becerisi. X
2 -Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi X
3 -Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. (Gerçekçi kısıtlar ve koşullar tasarımın niteliğine göre, ekonomi, çevre sorunları, sürdürülebilirlik, üretilebilirlik, etik, sağlık, güvenlik, sosyal ve politik sorunlar gibi ögeleri içerirler.) X
4 -Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. X
5 -Mühendislik problemlerinin incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi X
6 -Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi. X
7 -Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi. X
8 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. X
9 -Mesleki ve etik sorumluluk bilinci. X
10 Proje yönetimi ile risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik ve sürdürebilir kalkınma hakkında farkındalık. X
11 -Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ile çağın sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
1. Ödev 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 10 10
Kısa Sınav 2 10 20
Ödev 1 5 5
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 125
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5
Dersin AKTS Kredisi 5