| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Çağatay Türkçesi | TDE 462 | 8 | 3 + 0 | 3 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi AYŞE AYDIN |
| Dersi Verenler | Dr.Öğr.Üyesi AYŞE AYDIN, |
| Dersin Yardımcıları | Arş. Gör. Bahri KUŞ |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Çağatay Türkçesini dil özellikleri ve dil yadigarları eşliğinde tanıtmak. |
| Dersin İçeriği | Çağatay Türkçesinin kaynakları, kaynak eserler, dönemin şahsiyetleri ve eserler, dil özellikleri, metin incelemeleri. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Çağatay Türkçesiyle yazılmış metinleri okuyarak genel Türkçe içerisindeki Çağatay Türkçesinin yeri nedir, tanımlar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav, Sözlü Sınav, |
| 2 | Çağatay Türkçesi’nin Orta Türkçe içerisindeki önemi ve dil özelliklerini açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, | Sınav, |
| 3 | Çağatay Türkçesinin kaynaklık ettiği çağdaş şivelerin tarihi kökenini tespit eder ve örnekler. | Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, | Sınav, |
| 4 | Çağatay Türkçesi metinlerindeki dil özelliklerini çözümler ve tespit ettiği özellikleri standart Türkiye Türkçesiyle mukayese eder. | Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, | Sınav, Sözlü Sınav, |
| 5 | Çağatay Türkçesi metinlerinde fonetik ve morfolojik yönden değişim geçirmiş kelimeleri derler, düzenler. | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, | Sınav, Sözlü Sınav, |
| 6 | Çağatay Türkçesinde fonetik ve morfolojik değişiklikler geçirmiş kelimeleri değerlendirir, tahmin eder. | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, | Sınav, Sözlü Sınav, |
| 7 | Ali Şir Nevâyî’den metin incelemelerini öğrenir. | Anlatım, Soru-Cevap, | Sınav, Sözlü Sınav, |
| 8 | Ali Şir Nevâyî’den metin incelemelerini öğrenir. | Alıştırma ve Uygulama, | Ödev, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Orta Türkistan’da Türk devletleri ve Timurlular | Çağatay, İlhanlı, Altın Orda ve Timurlular hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 2 | Çağatay Türkçesinin Türk Dili tarihi içerisindeki yeri ve dil özellikleri | Çağatay Türkçesinin Türk dili tarihi içerisindeki yeri konusunda ön bilgi sahibi olmak |
| 3 | Çağatay Türkçesinin Türk Dili tarihi içerisindeki yeri ve dil özellikleri | Çağatay Türkçesi dil özelliklerine çalışmış olmak. |
| 4 | Başlangıç Dönemi Çağatay Türkçesi şahsiyetleri, eserleri, metin incelemeleri | Klâsik öncesi dönem hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 5 | Başlangıç Dönemi Çağatay Türkçesi şahsiyetleri, eserleri, metin incelemeleri | Klâsik öncesi dönem hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 6 | Türk kültür ve medeniyet tarihi içerisinde Ali Şir Nevâyî | Ali Şir Nevâyî ve eserleri hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 7 | Ali Şir Nevâyî’den metin incelemeleri | Ali Şir Nevâyî´nin eserlerinden hareketle Çağatay Türkçesinin dil özellikleri hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 8 | Ali Şir Nevâyî’den metin incelemeleri | Ali Şir Nevâyî´nin eserlerinden hareketle Çağatay Türkçesinin dil özellikleri hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 9 | ARASINAV | Genel konu tekrarı yapmak. |
| 10 | Ali Şir Nevâyî´den metin incelemeleri | Ali Şir Nevâyî´nin eserlerinden hareketle Çağatay Türkçesinin dil özellikleri hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 11 | Ali Şir Nevâyî sonrası Çağatay Türkçesi metinleri üzerinde dil incelemeleri | Klâsik sonrası dönem hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 12 | Ali Şir Nevâyî sonrası Çağatay Türkçesi metinleri üzerinde dil incelemeleri | Klâsik sonrası dönem hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 13 | Ali Şir Nevâyî sonrası Çağatay Türkçesi metinleri üzerinde dil incelemeleri | Klâsik sonrası dönem hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 14 | Çağatay Türkçesi sözlükleri | Çağatay sözlükleri hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | ECKMANN, Janos (Çev. Günay Karaağaç), “Çağatayca El Kitabı”
|
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır. | X | |||||
| 2 | Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir. | ||||||
| 3 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir. | ||||||
| 4 | Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler. | X | |||||
| 5 | Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir. | X | |||||
| 6 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır. | X | |||||
| 7 | Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar. | ||||||
| 8 | Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi , disiplinler arası araştırmalar yapar. | ||||||
| 9 | Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler. | X | |||||
| 10 | Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir | ||||||
| 11 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur. | X | |||||
| 12 | Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular. | X | |||||
| 13 | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir. | X | |||||
| 14 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Çağatay Türkçesiyle yazılmış metinleri okuyarak genel Türkçe içerisindeki Çağatay Türkçesinin yeri nedir, tanımlar. | ||||||||||||||
| 2 | Çağatay Türkçesi’nin Orta Türkçe içerisindeki önemi ve dil özelliklerini açıklar. | ||||||||||||||
| 3 | Çağatay Türkçesinin kaynaklık ettiği çağdaş şivelerin tarihi kökenini tespit eder ve örnekler. | ||||||||||||||
| 4 | Çağatay Türkçesi metinlerindeki dil özelliklerini çözümler ve tespit ettiği özellikleri standart Türkiye Türkçesiyle mukayese eder. | ||||||||||||||
| 5 | Çağatay Türkçesi metinlerinde fonetik ve morfolojik yönden değişim geçirmiş kelimeleri derler, düzenler. | ||||||||||||||
| 6 | Çağatay Türkçesinde fonetik ve morfolojik değişiklikler geçirmiş kelimeleri değerlendirir, tahmin eder. | ||||||||||||||
| 7 | Ali Şir Nevâyî’den metin incelemelerini öğrenir. | ||||||||||||||
| 8 | Ali Şir Nevâyî’den metin incelemelerini öğrenir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ödev | 20 |
| Toplam | 20 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 2 | 32 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 4 | 64 |
| Ara Sınav | 1 | 5 | 5 |
| Ödev | 1 | 4 | 4 |
| Performans Görevi (Laboratuvar) | 1 | 12 | 12 |
| Toplam İş Yükü | 117 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,68 | ||
| dersAKTSKredisi | 5 | ||