| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Osmanlı Fetih ve İskân Siyaseti | TAR 422 | 8 | 3 + 0 | 3 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | Osmanlı Tarihi I |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi MAHMUT HÜDAİ ŞENTÜRK |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | YOK |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Osmanlı Devleti´nin köklü ve uzun ömürlü olmasının altında yatan sebeplerin başında gelen fetih ve iskân siyasetlerinin önemi. İslâm´da "Fetih" ne demekdir ve amacı nedir? Osmanlı Devleti´nde nasıl uygulanmışdır? Osmanlı Devleti "emperyalist" ve "koloniyalist (sömürgeci)" bir devlet mi idi? Osmanlı devleti´nde reayaya uygulanan "iskân (yerleştirme)" hangi şartlarda ve hangi maksadlarla yapılmışdır? İskân faaliyetlerinin gaza ve fetihle olan ilişkisi nedir? Yukarıdaki soruların cevaplarını araştırma ve değerlendirme amacı güden bir dersdir. |
| Dersin İçeriği | 1- Fetih teriminin izahı; fetih ile gaza, harb, istilâ, işgal, zabt vb. tabirler arasındaki farklar. 2- Osmanlıların savaş ve barış anlayışları ve metodları; Osmanlı hümanizmi ve kaynağı. 3- İskân çeşitleri ve fethedilen yerlere yapılan iskânların sebep ve sonuçları. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Osmanlı Devletinin kuruluş ve gelişmesinin altında yatan temel felsefeyi tanımlar | Anlatım, Soru-Cevap, | Ödev, |
| 2 | Devletin siyasi mekanizmasının çalışma prensiplerini açıklar | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav, Ödev, |
| 3 | Fetihlerin gayesi, fetih ile gaza, harb, istilâ, işgal, zabt vb. tabirler arasındaki farkları karşılaştırır | Anlatım, Soru-Cevap, | Sınav, |
| 4 | Osmanlıların savaş ve barış anlayışları ve metodları; Osmanlı Hümanizmi ve kaynağı; devletin, diğer emperyalist (sömürücü) devletlerden farkının yorumlar | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav, |
| 5 | Osmanlıların savaş ve barış anlayışları ve metodları; Osmanlı Hümanizmi ve kaynaklarını değerlendirir | Anlatım, Soru-Cevap, | Ödev, |
| 6 | Devletin iskân siyasetinin temel prensipleri ve uygulanış şekillerini simule eder | Anlatım, Soru-Cevap, | Sınav, Ödev, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Dersin tanıtımı, önemi ve yararları hk. bilgi. Ders ile ilgili kitap ve kaynakların tanıtımı ile Ödev konularının dağıtımı. | |
| 2 | Osmanlıların savaş ve barış anlayışları ve metodları; Osmanlı Hümanizmi ve kaynağı; devletin, diğer emperyalist (sömürücü) devletlerden farkı. | |
| 3 | Fethin gayesi, fetih ile gaza, harb, istilâ, işgal, zabt vb. tabirler arasındaki farklar. | |
| 4 | Osmanlı Devletinin uyguladığı Kol taksimatı ve sebepleri; Uc geleneği ve gaza politikası. | |
| 5 | Dervişlerin fetih ve iskân siyasetindeki rolleri. | |
| 6 | İlk fetihler ve ilk iskânlar; Devletin, öncelikli olarak iskâna tâbi tuttuğu bölgeler ve sebep ve amaç. | |
| 7 | İstimâlet politikası. | |
| 8 | Tersine sürgünler, sebep ve sonuçları. | |
| 9 | ARASINAV | |
| 10 | Osmanı Devletinde Aristokrasi (Derebeylik) var mıydı? | |
| 11 | Heteredoks unsurların sürgün edilmesi; sebep ve sonuçları. | |
| 12 | Fethedilen ıssız bölgelerde bir iskân sahasının meydana geliş ve gelişmesi. | |
| 13 | Fethedilen toprakların taksimi ve değerlendirilmesi. | |
| 14 | Devletin iktisadî siyasetinde sürgünlerin rolü. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | 1. M. Hüdai Şentürk, Osmanlı Devletinin Kuruluş Devrinde Rumelide Uyguladığı İskân Siyaseti ve Neticeleri, Belleten, Sayı: 218, TTK, Ankara 1993 (s. 89-112). 2. M. Hüdai Şentürk, Osmanlı Devletinde Bulgar Meselesi, TTK, Ankara 1992, s. 1-44 (Giriş bölümü). 3. M. Hüdai Şentürk, Balkanlar2da Osmanlının Manevî ve Maddî İzleri, Tebliğ (28 s.). |
| Ders Kaynakları | 1-Halil İnalcık, Osmanlı Fetih Yöntemleri (Otoman Methods of Conquest), Cogito, sayı: 19, s. 115-135. 2-Hüseyin Arslan, 16. yy. Osmanlı Toplumunda Yönetim, Nüfus, İskân, Göç ve Sürgün, İstanbul 2001. 3-Ö. Lutfi Barkan, Sürgünler, İÜ İFM, C. XI, XIII, XV. 4-Ö. Lutfi Barkan, Vakıflar ve Temlikler, Vakıflar Dergisi, C. II. 5-Yusuf Halaçoğlu, XVIII. Yy.da Osm. İmp.un iskân Siyaseti ve Aşiretlerin Yerleştirilmeleri, TTK, Ankara 1988. 6-Cengiz Orhonlu, Osm. İmp.da Aşiretleri İskân Teşebbüsü, İstanbul 1963. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Genel kültür ve tarihe yardımcı bilimlerle ilgili, en güncel bilgileri içeren ders kitaplarını, uygulama araç - gereçlerini ve bilimsel kaynaklarla desteklenen üst düzey bilgi ve becerileri kullanma kabiliyetine sahiptir ve bu bilgi ve becerileri mesleğinde ve araştırmalarında kullanabilir. | X | |||||
| 1 | Genel kültür ve tarihe yardımcı bilimlerle ilgili, en güncel bilgileri içeren ders kitaplarını, uygulama araç - gereçlerini ve bilimsel kaynaklarla desteklenen üst düzey bilgi ve becerileri kullanma kabiliyetine sahiptir ve bu bilgi ve becerileri mesleğinde ve araştırmalarında kullanabilir. | ||||||
| 2 | Tarih disiplini ile ilgili kavramları, fikirleri ve verileri, sosyal bilimler araştırma metotlarıyla inceler ve değerlendirir, gün yüzüne çıkmamış (henüz araştırılmamış) konuları tanılar, analiz eder ve tartışır, bunlarla ilgili bilimsel bulgular ve kanıtlara dayalı öneriler geliştirir. | X | |||||
| 2 | Tarih disiplini ile ilgili kavramları, fikirleri ve verileri, sosyal bilimler araştırma metotlarıyla inceler ve değerlendirir, gün yüzüne çıkmamış (henüz araştırılmamış) konuları tanılar, analiz eder ve tartışır, bunlarla ilgili bilimsel bulgular ve kanıtlara dayalı öneriler geliştirir. | ||||||
| 3 | Tarih disiplini ile ilgili konularda uzman ya da bilgisi olmayan dinleyicileri bilgilendirir, onlara elde ettiği bulgularla ilgili düşüncelerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü olarak ifade eder. | ||||||
| 3 | Tarih disiplini ile ilgili konularda uzman ya da bilgisi olmayan dinleyicileri bilgilendirir, onlara elde ettiği bulgularla ilgili düşüncelerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü olarak ifade eder. | X | |||||
| 4 | Tarih metodolojisini kullanarak, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yorumlama ve sentez yapma becerilerine sahiptir ve alanıyla ilgili çalışmaları bağımsız veya ortak çalışma olarak yürütebilir. | X | |||||
| 4 | Tarih metodolojisini kullanarak, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yorumlama ve sentez yapma becerilerine sahiptir ve alanıyla ilgili çalışmaları bağımsız veya ortak çalışma olarak yürütebilir. | ||||||
| 5 | Tarihi bilgi ve bulgu eksiklikleri nedeni ile henüz aydınlatılmamış konularda sorumluluk alır ve çözüm üretmeye çalışır. | X | |||||
| 5 | Tarihi bilgi ve bulgu eksiklikleri nedeni ile henüz aydınlatılmamış konularda sorumluluk alır ve çözüm üretmeye çalışır. | ||||||
| 6 | Sahasında çalışan kişilerin ilgi, istek ve ihtiyaçlarını bilir, içinde bulunduğu çevrenin sosyo-kültürel ve ekonomik özelliklerini tanır; bu özelliklere uygun öğretme ve öğrenme süreçlerini planlar, uygular ve yönetir. Öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını sağlar. | X | |||||
| 6 | Sahasında çalışan kişilerin ilgi, istek ve ihtiyaçlarını bilir, içinde bulunduğu çevrenin sosyo-kültürel ve ekonomik özelliklerini tanır; bu özelliklere uygun öğretme ve öğrenme süreçlerini planlar, uygular ve yönetir. Öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını sağlar. | ||||||
| 7 | Tarih alanında yapılmış güncel araştırmaları takip ederek yeterli düzeyde anlayabilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmayı amaç edinir. | ||||||
| 7 | Tarih alanında yapılmış güncel araştırmaları takip ederek yeterli düzeyde anlayabilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmayı amaç edinir. | X | |||||
| 8 | Tarih alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ve donanımı bilgisine sahiptir; bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. | ||||||
| 8 | Tarih alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ve donanımı bilgisine sahiptir; bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. | X | |||||
| 9 | Tarih alanı ile ilgili yaptığı tüm çalışmalarda veri kaynağı olan bilgilerin toplanması tasarlanması, arşivlenmesi, analiz edilmesi, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. | ||||||
| 9 | Tarih alanı ile ilgili yaptığı tüm çalışmalarda veri kaynağı olan bilgilerin toplanması tasarlanması, arşivlenmesi, analiz edilmesi, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. | X | |||||
| 10 | Tarih alanında kendisini devamlı geliştirmek için gayret gösterir. Yeni bilgi ve fikirlere erişme ve yaşamboyu öğrenme bilincini kazanır. | X | |||||
| 10 | Tarih alanında kendisini devamlı geliştirmek için gayret gösterir. Yeni bilgi ve fikirlere erişme ve yaşamboyu öğrenme bilincini kazanır. | ||||||
| 11 | Tarih alanındaki sosyal bilimler ile ilgili becerileri, alan dışı derslerden elde ettiği kazanımları disiplinler arası çalışmalarda uygular. | X | |||||
| 11 | Tarih alanındaki sosyal bilimler ile ilgili becerileri, alan dışı derslerden elde ettiği kazanımları disiplinler arası çalışmalarda uygular. | ||||||
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 60 |
| 1. Ödev | 40 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 2 | 32 |
| Ara Sınav | 1 | 15 | 15 |
| Kısa Sınav | 1 | 5 | 5 |
| Ödev | 1 | 15 | 15 |
| Final | 1 | 15 | 15 |
| Toplam İş Yükü | 130 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,2 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||