Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Türkiye-Ab İlişkileri ULI 303 5 4 + 0 4 7
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. FİLİZ CİCİOĞLU
Dersi Verenler Doç.Dr. FİLİZ CİCİOĞLU,
Dersin Yardımcıları Arş. Gör. Bilal Yıldırım
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı Türkiyenin dış politikasının şekillenmesinde çok önemli bir yere sahip olan Avrupa Birliğinin nasıl ortaya çıktığının, başarılı bir proje olup olmadığının, kurumlarının ve ortak politikalarının öğrenilmesi. Türkiyenin AB ile ilişkilerinin seyrinin incelenmesi.
Dersin İçeriği Derste öncelikle ABnin nasıl bir birlik olduğunun, ne zaman ve hangi koşullarda ortaya çıktığının incelenmesinin ardından, günümüze kadar geçirdiği gelişme ve kurumları ele alınacaktır. Ardından ABnin ortak politikalarından bazıları anlatıldıktan sonra son bölümde Türkiye-AB ilişkilerinin gelişim süreci, Türkiyede ABnin nasıl algılandığı ve AB ülkelerinde Türkiyeye nasıl bakıldığına değinilecektir.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Avrupa Birliğinin dünya politikasındaki yerini tanımlar, Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, Bireysel Çalışma, Sınav , Sözlü Sınav, Ödev,
2 Avrupa Birliğini diğer uluslararası örgütlerden ayıran temel özellikleri analiz eder, Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, Bireysel Çalışma, Sınav , Sözlü Sınav, Ödev,
3 Avrupa Birliği politikalarının hangi süreçlerde şekillendiğini açıklar, Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, Bireysel Çalışma, Sınav , Sözlü Sınav, Ödev,
4 Avrupa Birliğinin yapısını ve işleyişini açıklar, Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, Bireysel Çalışma, Sınav , Sözlü Sınav, Ödev,
5 Avrupa Birliği-Türkiye ilişkilerinin gelişim sürecini bilir, Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, Bireysel Çalışma, Sınav , Sözlü Sınav, Ödev,
6 Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri üzerine Avrupa ülkelerinde yürütülen tartışmaları analiz eder, Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, Bireysel Çalışma, Sınav , Sözlü Sınav, Ödev,
7 Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri üzerine Türkiyede yürütülen tartışmaları bilir ve yorumlar, Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, Bireysel Çalışma, Sınav , Sözlü Sınav, Ödev,
8 Türkiyenin muhtemel AB üyeliğinin sonuçlarını Türkiye ve AB açısından değerlendirir Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, Bireysel Çalışma, Sınav , Sözlü Sınav, Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Avrupa Birliğine Genel Bakış, Nasıl bir birlik, Üyeleri,Temel Anlaşmaları kaynaklar kısmında belirtilmiştir.
2 Avrupa Birliğinin Dünyadaki Ekonomik Yeri kaynaklar kısmında belirtilmiştir.
3 Avrupa Birliğinin Dünyadaki Siyasi Yeri kaynaklar kısmında belirtilmiştir.
4 Avrupa Birliğinin Doğuşu kaynaklar kısmında belirtilmiştir.
5 Avrupa Birliğinin Gelişimi, 1950li, 60lı, 1970li ve 80li Yıllar kaynaklar kısmında belirtilmiştir.
6 Avrupa Birliğinin Gelişimi,1990lı ve 2000li Yıllar kaynaklar kısmında belirtilmiştir.
7 ABnin Kurumları, Avrupa Parlamentosu, Avrupa Konseyi, AB Konseyi kaynaklar kısmında belirtilmiştir.
8 ABnin Kurumları, Avrupa Komisyonu, AB Mahkemesi,Avrupa Merkez Bankası kaynaklar kısmında belirtilmiştir.
9 ARASINAV
10 ABnin Ortak Politikaları,Ortak Ekonomi ve Para Politikası,Ortak Dış ve Güvenlik Politikası,Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası kaynaklar kısmında belirtilmiştir.
11 AB-Türkiye İlişkilerinin Temel Dinamikleri,Genel Çerçeve,AB-Türkiye İlişkilerinin Gelişimi-I,1999 Helsinki Zirvesine Kadar kaynaklar kısmında belirtilmiştir.
12 AB-Türkiye İlişkilerinin Gelişimi-II,1999 Helsinki Zirvesi Sonrası kaynaklar kısmında belirtilmiştir.
13 Türkiyede AB Algılaması kaynaklar kısmında belirtilmiştir.
14 AB Ülkelerinde Türkiye Algılaması kaynaklar kısmında belirtilmiştir.
Kaynaklar
Ders Notu 1 Avrupa Birliği’ne Genel Bakış
- Nasıl bir birlik
- Üyeleri
- Temel Anlaşmaları
• Moravcsik, Andrew (2005), Bütünleşme Kuramı, Desmond Dinan (Edit.), Avrupa Birliği Ansiklopedisi, Kitap Yayınevi, İstanbul, ss. 276-294.
• Belgin Akçay ve İlke Göçmen, Avrupa Birliği, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2012
• Canbolat, İbrahim (2002), Avrupa Birliği, Alfa, İstanbul, s. 1-21.
• Dinan, Desmond (Edit.), Avrupa Birliği Ansiklopedisi, Kitap Yayınevi, İstanbul 2002.
• http://europa.eu.int (AB Resmi Sitesi)
• Kolektif (2013), Avrupa Birliği´ne Giriş & Tarih, Kurumlar ve Politikalar, İstanbul Bilgi Üniversitesi
• Dedeoğlu, Beril (1996), Adım Adım Avrupa Birliği, Çınar, İstanbul, ss. 22-32
• Özgür Mengiler (2013), Paris Antlaşması´ndan Lizbon Antlaşması´na Avrupa Birliği, İmaj.
• http://www.deltur.cec.eu.int/ (Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu)
• Hacı Can (2013), Avrupa Birliği Hukuku, Sürat Üniversite Yayınları.
• Kemal İnat, Avrupa’da ‘Öteki’ Olmak Artık Daha Zor!, SETA Yorum, 1 haziran 2014.

2 Avrupa Birliği’nin Dünyadaki Yeri
- Ekonomik Yeri
- Siyasi Yeri
• Smith, Michael (2005), ABD-AB İlişkileri: Ortaklık Siyaseti, Desmond Dinan (Edit.), Avrupa Birliği Ansiklopedisi, Kitap Yayınevi, İstanbul, ss. 13-19.
• Sophie Meunier (2005), ABD-AB İlişkileri: Ticaret ve Yatırımlar, Desmond Dinan (Edit.), Avrupa Birliği Ansiklopedisi, Kitap Yayınevi, İstanbul, ss. 13-19.
• Ülger, İrfan Kaya (2002), Avrupa Birliğinde Siyasal Bütünleşme, Gündoğan, İstanbul, ss. 145-155.
• http://europa.eu.int (AB Resmi Sitesi)
• Weidenfeld, Werner (2002) Europa Handbuch, BZP, Bonn, ss. 637-688 ve 881-884.
• http://www.deltur.cec.eu.int/ (Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu)

3 Avrupa Birliği’nin Doğuşu
• Urwin, Derwk W. (2005), Avrupa Bütünleşmesinin Kökenleri, Desmond Dinan (Edit.), Avrupa Birliği Ansiklopedisi, Kitap Yayınevi, İstanbul, ss. 115-119.
• Belgin Akçay ve İlke Göçmen, Avrupa Birliği, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2012
• Rıdvan Karluk (2014), Avrupa Birliği, Beta, İstanbul.
• http://europa.eu.int (AB Resmi Sitesi)
• Weidenfeld, Werner (2002) Europa Handbuch, BZP, Bonn, 637-688.
• http://www.deltur.cec.eu.int/ (Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu)

4 Avrupa Birliği’nin Gelişimi
- 1950’li ve 60’lı Yıllar
- 1970’li ve 80’li Yıllar
• İnat, Kemal (2005), Avrupa Politik İşbirliği’nin Doğuşu, Oğuz Kaymakçı (Der.), Avrupa Birliği Üzerine Notlar, Nobel, Ankara, ss. 3-22.
• Gillingham, John (2005), Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu, Desmond Dinan (Edit.), Avrupa Birliği Ansiklopedisi, Kitap Yayınevi, İstanbul, ss. 142-146.
• Salmon, Trevor C. (2005), Avrupa Savunma Topluluğu, Desmond Dinan (Edit.), Avrupa Birliği Ansiklopedisi, Kitap Yayınevi, İstanbul, ss. 176-179.
• Özgür Mengiler (2013), Paris Antlaşması´ndan Lizbon Antlaşması´na Avrupa Birliği, İmaj.
• Fritzler, Marc ve Günther Unser (2001), Die Europaeische Union, BZP, Bonn, ss. 15-26
• http://europa.eu.int (AB Resmi Sitesi)
• http://www.deltur.cec.eu.int/ (Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu)

5 Avrupa Birliği’nin Gelişimi
- 1990’lı Yıllar
- 2000’li Yıllar
• Church, Clive (2005), Avrupa Birliği Antlaşması, Desmond Dinan (Edit.), Avrupa Birliği Ansiklopedisi, Kitap Yayınevi, İstanbul, ss. 106-112.
• Öztan, Ece (2005), Avrupa Anayasası Antlaşması, Desmond Dinan (Edit.), Avrupa Birliği Ansiklopedisi, Kitap Yayınevi, İstanbul, ss. 86-96
• Rıdvan Karluk (2014), Avrupa Birliği, Beta, İstanbul.
• http://europa.eu.int (AB Resmi Sitesi)
• Fritzler, Marc ve Günther Unser (2001), Die Europaeische Union, BZP, Bonn, ss. 15-26

6 AB’nin Kurumları
- Avrupa Parlamentosu
- Avrupa Konseyi
- AB Konseyi
• Ercüment Tezcan (2013), Başlangıçtan Günümüze Avrupa Birliği Kurumları, Hayat Yayınları.
• Jacobs, Francis (2005), Avrupa Parlamentosu, Desmond Dinan (Edit.), Avrupa Birliği Ansiklopedisi, Kitap Yayınevi, İstanbul, ss. 155-169.
• Nicoll, Sir William (2005), Bakanlar Konseyi, Desmond Dinan (Edit.), Avrupa Birliği Ansiklopedisi, Kitap Yayınevi, İstanbul, ss. 228-236.
• Dedeoğlu, Beril (1996), Adım Adım Avrupa Birliği, Çınar, İstanbul, ss. 155-164 ve 166-172.
• Canbolat, İbrahim (2002), Avrupa Birliği, Alfa, İstanbul, s. 152-168.
• http://europa.eu.int (AB Resmi Sitesi)
• http://www.deltur.cec.eu.int/ (Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu)

7 AB’nin Kurumları
- Avrupa Komisyonu
- AB Mahkemesi
• Alter, Karen J. (2005), Avrupa Adalet Divanı, Desmond Dinan (Edit.), Avrupa Birliği Ansiklopedisi, Kitap Yayınevi, İstanbul, ss. 78-85.
• Rıdvan Karluk (2014), Avrupa Birliği, Beta, İstanbul.
• http://europa.eu.int (AB Resmi Sitesi)
• http://www.deltur.cec.eu.int/ (Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu)

8 AB’nin Kurumları
- AB Sayıştayı
- Avrupa Merkez Bankası
- Danışma Organları
• Dinan, Desmond (2005), Bölgeler Komitesi, Desmond Dinan (Edit.), Avrupa Birliği Ansiklopedisi, Kitap Yayınevi, İstanbul, ss. 264-266.
• Fritzler, Marc ve Günther Unser (2001), Die Europaeische Union, BZP, Bonn, ss. 39-68
• http://europa.eu.int (AB Resmi Sitesi)
• http://www.deltur.cec.eu.int/ (Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu)

10 AB’nin Ortak Politikaları
- Ortak Ekonomi ve Para Politikası
- Ortak Dış ve Güvenlik Politikası
- Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası
• Ülger, İrfan Kaya (2002), Avrupa Birliğinde Siyasal Bütünleşme, Gündoğan, İstanbul, ss. 19-141.
• Belgin Akçay ve İlke Göçmen, Avrupa Birliği, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2012
• Weidenfeld, Werner (2002) Europa Handbuch, BZP, Bonn, ss. 454-476 ve 585-602.
• Dedeoğlu, Beril (1996), Adım Adım Avrupa Birliği, Çınar, İstanbul, ss. 79-120.
• Fritzler, Marc ve Günther Unser (2001), Die Europaeische Union, BZP, Bonn, ss. 113-130
• http://europa.eu.int (AB Resmi Sitesi)
• http://www.deltur.cec.eu.int/ (Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu)

11 AB-Türkiye İlişkilerinin Temel Dinamikleri
- Genel Çerçeve
AB-Türkiye İlişkilerinin Gelişimi-I
- 1999 Helsinki Zirvesi’ne Kadar
• Kemal İnat, “Demokrasi ve Müdahalecilik Arasında AB’nin Türkiye Politikaları”, SETA Yorum, 10 Mart 2014.
• Furkan Şenay, Türkiye ve Avrupa Birliği: Çok Boyutlu İlişkiler, SETA Perspektif, 2014.
• Dağı, İhsan D. (2001), Avrupa Birliği ve Türkiye: batılılaşmanın Neresindeyiz?, Çalış, Şaban H. vd. (Der.), Türkiye’nin Dış Politika Gündemi, Liberte, Ankara, ss. 113-136.
• Aral, Berdal (2001), Türk Dış politikası Söylemine Eleştirel Bir Yaklaşım: Türkiye-Avrupa Birliği Ortaklığı, Çalış, Şaban H. vd. (Der.), Türkiye’nin Dış Politika Gündemi, Liberte, Ankara, ss. 185-209.
• Gözen, Ramazan (2001), Türkiye’nin AB ile Entegrasyon Sürecinin Açmazları ve Açılımları, Çalış, Şaban H. vd. (Der.), Türkiye’nin Dış Politika Gündemi, Liberte, Ankara, ss. 137-160.
• Çalış, Şaban H. (2001), Türkiye-AB İlişkileri, Nobel Ankara, ss. 1-338.
• Rıdvan Karluk (2014), Avrupa Birliği, Beta, İstanbul.
• http://www.abgs.gov.tr (AB Genel Sekreterliği-Türkiye’nin Resmi Sitesi)
• http://www.deltur.cec.eu.int/ (Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu)

12 AB-Türkiye İlişkileri’nin Gelişimi-II
- 1999 Helsinki Zirvesi Sonrası
• Çalış, Şaban H. (2001), Türkiye-AB İlişkileri, Nobel Ankara, ss. 339-399.
• Şen, Faruk (2005), Türkiye-AB İlişkilerinde Dış Etkenler, Ümit Yayıncılık, Ankara, ss. 17-130
• http://www.abgs.gov.tr (AB Genel Sekreterliği-Türkiye’nin Resmi Sitesi)
• http://www.deltur.cec.eu.int/ (Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu)

13 Türkiye’de AB Algılaması
• Dedeoğlu, Beril (2005), Dünden Yarına Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri, Siyasa, Yıl 1, Sayı 1, Haziran 2005.
• Çalış, Şaban H. (2001), Türkiye-AB İlişkileri, Nobel Ankara, ss. 320-339.
• Karluk, Rıdvan (2007), Ek Protokol ve Kıbrıs, Oğuz Kaymakçı (Der.), 21. Yüzyılda Rusya, AB ve Türkiye’den Yansımalar, Türkmen Kitabevi, İstanbul, s. 135-162
• http://europa.eu.int (AB Resmi Sitesi)
• Esra çayhan ve Ebru Oğurlu, Türkiye-AB İlişkilerine Siyasal Partilerin Bakışı, Beta, 2014.

14 AB Ülkelerinde Türkiye Algılaması
• Kemal İnat, “Türkiye-AB İlişkilerinin Rasyonel Boyutu”, SETA Yorum, 3 Şubat 2014.
• Mann, Michael (2007), Avrupa Eliti Türkiye’yi İstiyor, Derleme, Türkiye Söyleşileri. Avrupa, Küre, İstanbul, ss. 131-141.
• Rıdvan Karluk (2013), Avrupa Birliği-Türkiye İlişkileri, Beta, İstanbul.
• Wallerstein, Immanuel (2007), Avrupalı Türkiye Büyük Meseledir, Derleme, Türkiye Söyleşileri. Avrupa, Küre, İstanbul, ss. 101-113.
• Weidenfeld, Werner (2002) Europa Handbuch, BZP, Bonn, ss. 307-313.
• Şen, Faruk (2005), Türkiye-AB İlişkilerinde Dış Etkenler, Ümit Yayıncılık, Ankara, ss. 53-65 ve 195-206
• http://europa.eu.int (AB Resmi Sitesi)
Ders Kaynakları Hacı Can (2013), Avrupa Birliği Hukuku, Sürat Üniversite Yayınları.
Kemal İnat, Avrupa’da ‘Öteki’ Olmak Artık Daha Zor!, SETA Yorum, 1 haziran 2014.
Rıdvan Karluk (2014), Avrupa Birliği, Beta, İstanbul.
Özgür Mengiler (2013), Paris Antlaşması´ndan Lizbon Antlaşması´na Avrupa Birliği, İmaj.
Kolektif (2013), Avrupa Birliği´ne Giriş & Tarih, Kurumlar ve Politikalar, İstanbul Bilgi Üniversitesi
Belgin Akçay ve İlke Göçmen, Avrupa Birliği, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2012
Desmond Dinan, Avrupa Birliği Ansiklopedisi (2 Cilt), Kitap Yayınevi, 2005
Kamuran Reçber, Türkiye Avrupa Birliği İlişkileri, Aktüel Yayınları, 2004
Mehmet Ali Bulut, Avrupa Birliği Nedir? Türkiye ve Avrupa Birliği İlişkileri, Vipajans Yayınları, 2005
Suavi Kemal Yazgıç, Avrupa Birliği, İnsan Yayınları, 2005
Turgay Uzun/ Serap Uzun, Avrupa Birliği Sürecinde Türkiye Siyasal, Ekonomik ve Toplumsal Dönüşüm, Sorunlar Tartışmalar, Seçkin Yayıncılık 2004
Abdullah Özkan, Küreselleşme ve Avrupa Birliği ile Bütünleşme Sürecinde Türkiye, Tasam Publications 2004
Nurettin Bilici, Türkiye - Avrupa Birliği İlişkileri, Seçkin Yayıncılık 2004
Yalçın Akdoğan, Kırk Yıllık Düş Avrupa Birliği´nin Siyasal Geleceği ve Türkiye, Alfa Yayinlari 2004
Avrasya Dosyası, Avrupa Birliği Türkiye İlişkileri, Yaz 2004-Sayı 2 Cilt: 10 ASAM
İrfan Kaya Ülger, Avrupa Birliği´nin ABC´si, Sinemis Yayınları 2003
Jean Bauberot, Avrupa Birliği Ülkelerinde Dinler ve Laiklik, Ufuk Kitapları 2003
Murat Belge, Yaklaştıkça Uzaklaşıyor mu? / Avrupa Birliği ve Türkiye, Birikim YayınlarI 2003
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Uluslararası sistemin işleyişini, temel kavramlarını ve özelliklerini inceleme ve uluslararası ilişkiler disiplininin alt konuları hakkında temel bilgileri öğrenme X
2 Dünya siyasi tarihinde meydana gelen gelişmeleri neden-sonuç ilişkisi bağlamında analiz edebilme X
3 Yabancı dil becerisini geliştirme X
4 Türkiye´nin dış politikasını neden-sonuç ilişkisi içerisinde kapsamlı şekilde analiz edebilme X
5 Dış politika analizine ilişkin teorik yaklaşımları ve karar verme sürecinin işleyişini analiz edebilme X
6 Teorik ve metodolojik düşünmeyi öğrenme ve olgulara bu çerçeveden bakabilme X
7 Toplumsal gelişmeleri ve koşulları karşılaştırmalı analiz edebilme X
8 Uluslararası Hukuk´un temel ilkelerini ve konularını öğrenme X
9 Uluslararası İlişkiler teorilerini irdeleme ve uluslararası gelişmelere teorik çerçeveden bakmayı öğrenme
10 Türkiye´nin siyasal yaşamını tarihsel bir pencereden ve kronolojik bir şekilde analiz edebilme X
11 İç Hukukun işleyişini ve temel ilkelerini öğrenme X
12 Uluslararası ve bölgesel örgütlerin kuruluşunu, yapısını, işleyişini ve dünya siyasetindeki etkisini analiz edebilme X
13 Devlet-içi çatışmalarının nedenlerini ve çözüm modellerini örnekleriyle analiz edebilme X
14 Uluslararası Güvenlik sorunlarını ve bu alana ilişkin teorik yaklaşımlarını inceleme X
15 Uluslararası sistemde ortaya çıkan gelişmeleri teorik açıdan ve karşılaştırmalı bir şekilde irdeleme X
16 Uluslararası gelişmelere ilişkin olarak analitik düşünce becerisini geliştirme X
17 İktisat, sosyoloji, siyaset bilimi ve kamu maliyesi gibi diğer disiplinlerin temel kavramlarını ve kuramlarını öğrenme
18 Siyaset biliminin felsefi temellerini inşa eden filozofların/düşünürlerin fikirlerini kapsamlı şekilde inceleme ve bu felsefi görüşlerin Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler disiplinlerine katkısını irdeleme
19 Temel bilgisayar becerilerini edinme
20 Bireysel olarak bilimsel bir çalışmayı planlama, yürütme ve yazıya dökme becerisi kazanma
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Ödev 20
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 4 64
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 4 64
Ara Sınav 1 10 10
Ödev 1 15 15
Sözlü Sınav 2 5 10
Final 1 15 15
Toplam İş Yükü 178
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 7,12
Dersin AKTS Kredisi 7