Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Tarihi Türk Şiveleri Mukayeseli Grameri II ETD 506 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi ÇİĞDEM TOPÇU
Dersi Verenler Dr.Öğr.Üyesi ÇİĞDEM TOPÇU,
Dersin Yardımcıları

Yrd. Doç. Dr. Çiğdem TOPÇU

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Tarihi Türk şivelerinin hiyerarşik düzeni ve dil bilgisi bakımından sahip olduğu özellikleri öğretmek.

Dersin İçeriği

Türk dilinin tarihi şivelerinin yayıldıkları coğrafya ve sahip oldukları dil bilgisi özellikleri bakımından incelenmesi.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Eski Türkçe ve Orta Türkçenin ne olduğunu açıklar.
2 Tarihi Türk şivelerini belirler.
3 Tarihi Türk şivelerinin sahip olduğu şekil bilgisi özelliklerini örneklerle gösterir.
4 Tarihi Türk şivelerini birbirleriyle karşılaştırır ve onları ayırt eder.
5 Orta Türkçe dönemini içerdiği şiveler ve bu şivelerin sahip olduğu şekil bilgisi özellikleri bakımından düzenler.
6 Tarihi Türk şivelerinin içeriği konusunda değerlendirme yapar.
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Tarihi şivelerin eklenme ve ekleşme bilgisi özellikleri Lisans ekleşme bilgisi ders notlarını tekrar etmiş olmak.
2 Karahanlı Türkçesi (ekleşme bilgisi özellikleri) Karahanlı Türkçesi hakkında hazırlanmış yayınları araştırmış olmak.
3 Harezm Türkçesi (ekleşme bilgisi özellikleri) Harezm Türkçesi hakkında hazırlanmış yayınları araştırmış olmak.
4 Çağatay Türkçesi (ekleşme bilgisi özellikleri) Çağatay Türkçesi hakkında hazırlanmış yayınları araştırmış olmak.
5 Kıpçak Türkçesi (ekleşme bilgisi özellikleri) Kıpçak Türkçesi hakkında hazırlanmış yayınları araştırmış olmak.
6 Bilinmeyen Orta Asya Türkçesi (şekil bilgisi özellikleri) Bugüne kadar işlenen şivelere dair karşılaştırmalı metin incelemesi yapmış olmak.
7 Erken Azeri Türkçesi (şekil bilgisi özellikleri) Bugüne kadar işlenen şivelere dair karşılaştırmalı metin incelemesi yapmış olmak.
8 Eski Anadolu Türkçesi (şekil bilgisi özellikleri) Eski Anadolu Türkçesi hakkında hazırlanmış güncel yayınları araştırmış olmak.
9 ARA SINAV Genel tekrar yapmış olmak.
10 Mukayeseli Metinler: Köktürkçe-Uygur Türkçesi Köktürkçe ve Uygur Türkçesinden seçilmiş metinleri incelemiş olmak.
11 Mukayeseli Metinler: Karahanlı-Harezm Türkçesi Karahanlı ve Harezm Türkçesinden seçilmiş metinleri incelemiş olmak.
12 Mukayeseli Metinler: Çağatay-Kıpçak Türkçesi Çağatay ve Kıpçak Türkçesinden seçilmiş metinleri incelemiş olmak.
13 Mukayeseli Metinler: Erken Azeri Türkçesi-Eski Anadolu Türkçesi Erken Azeri ve Eski Anadolu Türkçesinden seçilmiş metinleri incelemiş olmak.
14 Mukayeseli Metinler: Bütün tarihi Türk şiveleri Genel mukayeseli metin incelemeleri yapmış olmak.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

Timurtaş, F. Kadri; Eski Türkiye Türkçesi, 1997.

Orta Türkçe Dönemi Metinlerinde, Kelime Başı Ünsüzlerinde Aşırı Patlayıcılaşma Var Mıydı?, İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstiütsü VII. .Milletler Arası Türkoloji Kongresinde sunulan bildiri, 8-12 Kasım, İstanbul 1999./ İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, S. 2001-2003, İstanbul 2003, s. 539-558.

Ergin, Muharrem; Orhun Abideleri, Boğaziçi Yay., İstanbul, 1999

Kaya, Ceval; Uygurca Altun Yaruk Giriş, Metin ve Dizin, TDK. Yay.: Ankara, 1994

Atalay, Besim; Divanü Lügatit Türk Tercümesi I, II, III, IV (Dizin), TDK Yay.: 524

Arat, R. Rahmeti; Kutadgu Bilig I Metin, TDK Yay., Ankara, 1979

Eckmann, Janos; Nehcül Feradis I Metin- Tıpkıbasım, Yay.: Semih Tezcan- Hamza Zülfikar, TDK Yay.: 518, Ankara, 1995

Nuri Yüce, Mukaddimetül Edeb, TDK Yay.: 535, Ankara, 1988

Recep Toparlı; İrşadül Müluk Vesselatin; TDK Yay.: 555, Ankara, 1992

Seyf-i Sarayi; Gülistan Tercümesi, Haz.: Ali Fehmi Karamanlıoğlu, TDK Yay.: 544, Ankara, 1989

Arat, R. Rahmeti; Babürname, Kültür ve Turizm Bak. Yay., Ankara, 1985

Ergin, Muharrem; Dede Korkut Kitabı Metin-Sözlük, Ankara, 1963

Yunus Emre Divanı -Tıpkıbasım; Kültür Bakanlığı Yay./1362, Ankara,1992

Aşık Paşa; Garibname, Haz.: Kemal Yavuz, TDK Yay.: 764/1, İstanbul, 2000

Arat, R. Rahmeti; Makaleler Cilt I (Oğuz Kağan Destanı), TKAE Yay.: 65, Haz.: O. Fikri Sertkaya, Ankara, 1987

TÜRK, Vahit; Ali Şir Nevayi Nazmü'l-Cevahir,Türk Dünyası Araştırmaları VakfıTürk Dünyası Araştırmaları Vakfı, 2006.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Türk Edebiyatının yüzlerce yıllık hayat ve fikir akışını; bütün türler (şiir, roman, hikaye, tiyatro v.b.), edebi dönemler ve bunları belirleyen tarihi, siyasi, sosyal, kültürel etmenler, akımlar, topluluklar, hareketler ve edebi olaylar etrafında oluşan toplaşmaları; dönemlerin genel karakterleri ve önemli edebiyatçılarının eserlerini sebepleri ve sonuçlarıyla bir bütün olarak ele alır. X
2 Divan edebiyatı metinlerini, karşılaştırmalı bir yöntemle inceleyerek modern edebiyat yöntemleri ışığında yeni açılımlar sağlar.
3 Dil ile ilgili herhangi bir olguda pratik ve analitik yorum yapar. X
4 Alan ile ilgili geniş bir kaynak bilgisi edinir ve bu kaynağa kendisinin de katkıda bulunabileceği ilmi disiplini kazanır.
5 Türk dünyasıyla sürekli iletişim hâlinde olur ve Çağdaş Türk Lehçelerini analiz eder ve yorumlar. X
6 Türk Edebiyatının yüzyılları aşan dil, edebiyat, sanat ve hayat macerasını, derinlikli inceleme teknikleriyle araştırır.
7 Türk Edebiyatlarının dallanıp budaklandığı ve yayıldığı alanları, bütün yönleriyle, edebi olayları ile ve büyük dil ve edebiyat adamlarının seçkin eserleriyle bir bütün olarak ele alır.
8 Lisans eğitimi boyunca, belli bir donanıma sahip öğrenci, Lisansüstü eğitimde Klâsik ve Modern Edebiyat alanında, alanındaki uzmanlık bilgisini arttırır. X
9 Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür X
10 Türk dünyasıyla sürekli iletişim hâlinde olur, Çağdaş Türk Lehçelerini analiz eder ve yorumlar. X
11 Dil bilgisi ve edebi yönden metin analizi yapma bilgisine sahip olur. X
12
13
14
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 12 12
Kısa Sınav 1 4 4
Ödev 1 6 6
Performans Görevi (Seminer) 1 6 6
Final 1 14 14
Toplam İş Yükü 138
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,52
Dersin AKTS Kredisi 6