Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Bilimsel Araştırma Yöntemleri SAU 073 0 2 + 0 2 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. ARİF ÜNAL
Dersi Verenler Prof.Dr. ARİF ÜNAL,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı Bilime ilişkin temel kavramları tanımak; bilimin temel özelliklerini, işlevlerini ve amaçlarını kavramak; nicel ve nitel araştırma tekniklerinin özelliklerini kavrayarak yapılacak bilimsel araştırmalarda uygun yöntemi seçebilmek; veri toplama, verileri yorumlama ve raporlaştırma becerilerini geliştirmek.
Dersin İçeriği Bilim ve temel kavramlar (olgu, bilgi, mutlak, doğru, yanlış, evrensel bilgi v.b.), bilim tarihine ilişkin temel bilgiler, bilimsel araştırmanın yapısı, bilimsel yöntemler ve bu yöntemlere ilişkin farklı görüşler, problem, araştırma modeli, evren ve örneklem, verilerin toplanması ve veri toplama yöntemleri (nicel ve nitel veri toplama teknikleri), verilerin kaydedilmesi, analizi, yorumlanması ve raporlaştırılması.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Bilimsel araştırmanın temel yapısını ve dayandığı temel felsefeleri açıklar Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
2 Bilimsel araştırma sürecinin temel yapısını fark eder. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
3 Kendi alanına dair araştırma soruları geliştirir ve alanındaki problemleri tanımlamaya çalışır. Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Sınav , Ödev,
4 Nitel ve nicel yöntemlerin dayandığı temel felsefeleri tanımlar ve bu iki yöntemin farklılıklarını fark eder. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
5 Nicel yöntemlere dair temel kavram ve araştırma modellerini fark eder. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
6 Nicel yöntemlerde kullanılan örneklem ve çeşitlerine örnekler verir. Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Sınav , Ödev,
7 Nicel yöntemlerde kullanılan veri toplama araçlarını tanır ve bunlara dair kendi alanına özgü problemler üzerinden örnekler sunar. Anlatım, Örnek Olay, Sınav , Ödev,
8 Nitel araştırma tasarımlarını tanır. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
9 Nitel araştırmada örneklem çeşitlerini tanır ve kendi alanına dair geliştirdiği problemden, nitel bir örneklem seçer. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
10 Nitel araştırmada veri toplama araçlarını tanır ve kendi alanına özgü bir problem doğrultusunda veri toplama aracı geliştirir. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
11 Toplanan verilerin analiz etme verileri toplama süreçlerini fark eder. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
12 Araştırmaların raporlaştırılması sürecinde referans verme, kaynakça gösterme gibi temel bilgilerin yanı sıra araştırma raporunda yer alması gereken diğer unsurları tanır ve kendi alanına özgü bir problemden hareketle öğrendiklerini uygular. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Dersin içeriğinin tanıtılması ve yapılan alan araştırmalarından örnekler gösterilmesi. Ders notu (1. Bölüm) okunacak.
2 Bilimsel araştırmaya ait temel kavramlar: Bilim, Bilimsel bilgi, olgu, kavram, prensip, yasa, hipotez, teori tanımlarının verilmesi. Araştırmanın ne olduğu ve araştırma süreci nasıl gerçekleştiğinin verilmesi. Ders notu (2. Bölüm) okunacak.
3 Araştırma yöntemlerinin kökenleri ve tarihçesinin gözden geçirilmesi. Araştırmaya nasıl başlandığı ve araştırma sorularının nasıl geliştirilmesi gerektiğinin vurgulanması. Alan özgü problemler geliştirilmesinin sağlanması. Ders notu (2. Bölüm) okunacak.
4 Veri toplama süreci. Evren, örneklem ve değişken kavramlarının gözden geçirilmesi. Eğitim araştırmalarında kullanılan yöntemler hakkında bilgi verilmesi. Alana özgü problem geliştirilerek bu kavramları ilgili örnekler üzerinde betimlemek. Ders notu (3. Bölüm) okunacak.
5 Nicel araştırma tasarımı ve ilgili temel kavramların verilmesi. Alana özgü nicel yöntemlerle geliştirilebilecek problemlerin belirlenmesi. Ders notu (4. Bölüm) okunacak.
6 Nicel araştırma tasarımı veri toplanma yollarının verilmesi ve anket, gözlem formu ve ölçek geliştirmenin nasıl geçekleştiği; dikkat edilmesi gereken hususların neler olduğunun verilmesi. Alan özgü problem yada problemler üzerinden nicel veri toplama ara Ders notu (5. Bölüm) okunacak.
7 Nitel araştırma desenlerinin tanıtılması ve bunların farklılıklarının verilmesi. Ders notu (1-5. Bölüm) okunacak.
8 Nitel araştırmada örneklem çeşitlerinin tanıtılması ve alana özgü problemlerin nitel örneklemelerinin alınmasına dair örneklerin verilmesini sağlama. Ders notu (6-7. Bölüm) okunacak.
9 Ara Sınav Ders notu (8. Bölüm) okunacak.
10 Nitel araştırmada veri toplama yöntemlerinin (görüşme, gözlem, doküman incelemesi) tanıtılması ve alan özgü bir problem üzerinden görüşme soruları ve gözlem dokümanlarının geliştirilmesinin sağlanması. Ders notu (9. Bölüm) okunacak.
11 Nitel araştırmada veri analizinin nasıl gerçekleştiği konusunun gözden geçirilmesi. Ders notu (10. Bölüm) okunacak.
12 Araştırma raporunda bulunması gereken bölümlerin tanıtılması ve bu raporun yazılması sırasında dikkat edilecek hususların (kaynakça, referans verme, içindekiler, tablolar listesi vs.) tanıtılması. Tüm bölümler okunacak.
13 Alanla ilgili belirlenen problemler doğrultusunda araştırma sürecinin yaşanılmasının sağlanması. Tüm bölümler okunacak.
14 Alanla ilgili belirlenen problemler doğrultusunda araştırma sürecinin yaşanılmasının sağlanması.
Kaynaklar
Ders Notu Bilimsel araştırma yöntemleri ders notu (1. ve 10. bölüm arası)
Ders Kaynakları Karasar, Niyazi (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
Denzin, Norman K. & Lincoln, Yvonna S. (1996). Introduction: Entering the field of qualitative research, Strategies of qualitative inquiry. London: Sage Publications.
Ely, Margot, Anzul, Margaret, Friedman, Teri, Garner, Diane & Steinmetz, Ann Mc Cormack (1998). Doing qualitative research: Circles within circles. London: The Falmer Press.
Büyüköztürk, Şener (2001). Deneysel Desenler, Ön Test-Son Test Kontrol Grubu Desen ve Veri Analizi. Ankara: Pegema Yayıncılık.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 70
1. Kısa Sınav 5
1. Ödev 20
2. Kısa Sınav 5
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 1 16
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 1 16
Ara Sınav 1 5 5
Kısa Sınav 2 2 4
Ödev 1 4 4
Final 1 5 5
Toplam İş Yükü 50
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 2
Dersin AKTS Kredisi 5