Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Klasik Türk Edebiyatı Nazım II TDE 353 5 4 + 0 4 7
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler

Metin Şerhi I

Arapça I

KTE Nesir I

Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. VİLDAN COŞKUN
Dersi Verenler Doç.Dr. ORHAN KAPLAN, Prof.Dr. VİLDAN COŞKUN,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Dr. B. Gülay Açar, Ar. Gör. Muhammed Tarık Ablak

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Osmanlı Devleti´nin siyasi anlamda duraklama ve gerileme dönemine girdiği 17. ve 18. Yüzyıllarda yükselişini ve gelişimini sürdüren Divan edebiyatı metinlerini açıklamak ve yorumlamak. Bu vesileyle öğrencilerimize edebiyat zevkini tattırmak.

Dersin İçeriği

17. ve 18. Yüzyıllarda Osmanlı Devleti´nin sosyal, siyasi, kültürel ve edebî durumuna ana hatlarıyla değinilecek ve bu dönemlerin Klasik üslup, Sebk-i Hindî, Hikemî Tarz vb. akımları üzerinde durulacaktır. Dönemin önde gelen şairlerinin biyografileri, eserleri, edebî kişilikleri, Klasik şiir içindeki yerleri, gerek kendi dönemleri, gerekse sonraki dönem şairleri üzerindeki etkileri hakkında bilgi verilecek. Aynı zamanda bu şairlerin kaside, gazel, mesnevi gibi belli başlı şiir örneklerinin çeviri yazıları, günümüz Türkçesiyle nesre çevirileri, şerh ve çözümlemeleri yapılacaktır.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Klasik Türk şiirinin manzum metinlerini anlama, açıklama ve yorumlamada kullanılan geleneksel ve modern yöntemleri sıralar. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma,
2 Klasik Türk şiirinin manzum metinlerini anlama, açıklama ve yorumlamada kullanılan geleneksel ve modern yöntemleri belirler. Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım,
3 Dinî ve lâ-dinî diye ayırıma tabi tutulan edebî metin örneklerinden hareketle Klasik şiirimizin zengin içeriği hakkında yorumda bulunur. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma,
4 Dinî ve lâ-dinî diye ayırıma tabi tutulan edebî metin örneklerinden hareketle Klasik şiirimizin zengin içeriği hakkında tartışır. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma,
5 Dinî ve lâ-dinî diye ayırıma tabi tutulan edebî metin örneklerinden hareketle Klasik şiirimizin zengin içeriği hakkında çözümlemeler yapar. Tartışma, Anlatım, Soru-Cevap,
6 Klasik şiir metinlerimizin arkaik bilgiler yığını olmaktan öte, çağının tarihî, sosyal ve kültürel metinleri olduğuna dair değerlendirmelerde bulunur. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 17. Yüzyıla genel bir bakış. Ana hatlarıyla Osmanlı sahası Türk edebiyatının durumu. 17. Yüzyıl Klasik Türk edebiyatının ilk güçlü temsilcileri. Şeyhülislâm Yahyâ’nın hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler. 17. Yüzyıl Türk Edebiyatı hakkında genel bilgi verilecek. 17. yüzyıl Anadolu, Azeri ve Çağatay sahası edebiyatları tanıtılacak.
2 Nefî’nin hayatı, edebî kişiliği ve eserleri. Klasik Türk edebiyatında hiciv ve Sihâm-ı Kazâ örneği. Nef'î’nin ünlü "Sözüm" redifli kasidesinin bazı beyitlerinin şerhi.
3 Nefî’nin kasidelerinden örnekler. Rahşiyye, medhiyye ve hicviyye hakkında bilgi verilecek.
4 Sebk-i Hindî. Nâilî’nin hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler. "Şiirin Son Baharı: Sebk-i Hindî" kitabının giriş kısmı okunacak.
5 Neşâtî’nin hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler. Neşâtî ve Mevlevilik ilişkisi hakkında bilgi verilecek. Eski Türk Edebiyatı Tarihi'ndeki "Neşâtî" maddesi okunacak.
6 Klasik edebiyatta Hikemiyat/Hikemî Tarz. Nâbî, hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler. "Hikemî Tarzın Büyük Temsilcisi Nâbî" adlı kitaptan ilgili bölüm okunacak.
7 Nâbî’nin şiirlerinden örnekler. Sebk-i Hindî ve Hikemî üslup ilişkisi hakkında bilgi verilecek.
8 Azmîzâde Hâletî ve Nev’îzâde Atâyî’nin hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler. Rubai hakkında bilgi verilecek. DİA'daki "Hâletî" ve "Nevizâde Atâyî" maddeleri okunacak.
9 ARA SINAV
10 18. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nin sosyal, siyasî, kültürel ve edebi durumu. 18. Yüzyıl Osmanlı sahası Klasik Türk Edebiyatının genel durumu. Koca Râgıb Paşa ve Fıtnat Hanım’ın hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler. "Büyüyen Gölgeler Yüzyılı" başlıklı makale okunacak.
11 Lale Devri’ne genel bir bakış. Mahallileşme akımı ve özellikleri. Nedîm’in hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve Klâsik Türk Şiiri’ne getirdiği yenilikler, Nedimâne Tarz’ın özellikleri. Nedim’in İstanbul Kasidesi’nin şerhi. "Nedîm'in Divan Şiirine Getirdiği Yenilikler" adlı kitap okunacak.
12 Nedîm’in gazellerinden örnekler. Lale Devri hakkında bilgi verilecek. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi'ndeki "Lâle Devri" maddesi okutulacak.
13 Şeyh Gâlib’in hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler. DİA'daki "Şeyh Gâlib" maddesi okunacak. Mevlevilik kültürü hakkında bilgi verilecek.
14 Şeyh Gâlib’in şiirlerinden örnekler. Hüsn ü Aşk'tan seçilmiş örnekler. Şeyh Gâlib ve Sebk-i Hindî ilişkisi hakkında bilgi verilecek.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

Prof. Dr. Fahir İz, Eski Türk Edebiyatında Nazım I-II (Akçağ Yayınları);
Prof. Dr. A. Atilla Şentürk-Doç. Dr. Ahmet Kartal, Üniversiteler İçin Eski Türk Edebiyatı Tarihi (Dergah Yayınları, İstanbul);
Ali Nihat Tarlan, Fuzuli Divanı Şerhi I-II,III, (Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara);
Prof. Dr. Hüseyin Ayan, Leyla vü Mecnun, Dergah Yayınları, İstanbul);
Prof. Dr. Metin Akar, Su Kasidesi Şerhi (TDV Yayınları, Ankara);
Prof. Dr. Sabahattin Küçük,
Baki Divanı, (Türk Dil Kurumu Yayınları Ankara);
Yahya Divanı, (Haz. Rekin Ertem), (Akçağ Yayınları Ankara);
Hayali Divanı, (Haz. Ali Nihat Tarlan), (Akçağ Yayınları Ankara);
Prof. Dr. Mehmed Çavuşoğlu, Divanlar Arasında (Akçağ Yayınları, Ankara);
Fuzûlî Kitabı, 500. Yılında Fuzuli Sempozyumu Bildirileri, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yayınları, İstanbul);
Ahmet Talat Onay, Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar (Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara);
Prof. Dr. İskender Pala, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü (Kapı Yayınları, İstanbul);
Prof. Dr. Haluk İpekten, Nefî Hayatı Sanatı Eserleri, Akçağ Yayınları, Ankara);
Prof. Dr, Haluk İpekten, Naili, (Akçağ Yayınlar, Ankara);
Prof. Dr. Mustafa İsen vd., Eski Türk Edebiyatı El Kitabı (Grafiker Yayınları, Ankara);
Neşati, (Haz. Doç. Dr. Bayram Ali Kaya), Şule Yayınları İstanbul);
Nefi Divanı, (Haz. Metin Akkuş), (Akçağ yayınları Ankara);
Şeyhülislam Yahya, (Haz. Lütfi Bayraktutan), (Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara);
Cem Dilçin, Örneklerle Türk Şiir Bilgisi (Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara);
Prof. Dr. Mine Mengi, Eski Türk Edebiyatı Tarihi, (Akçağ Yayınları, Ankara);
Prof. Dr. Mine Mengi, Divan Edebiyatı Yazıları, (Akçağ Yayınları, 2000);
Prof. Dr. Mine Mengi, Divan Şiirinde Hikemi Tarzın Büyük Temsilcisi Nabi, (Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul);
M. Kayahan Özgül, Divan Yolundan Peraya Selametle, (Akçağ Yyaınları, Ankara);
Hüseyin Yorulmaz, Divan Şiirinde Nabi Ekolü, (Kitabevi Yayınları, İstanbul).

Hafta Dokümanlar Açıklama Boyut
0 0 MB
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 70
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
3. Kısa Sınav 10
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 4 64
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 4 64
Ara Sınav 1 10 10
Kısa Sınav 2 10 20
Ödev 1 10 10
Final 1 15 15
Toplam İş Yükü 183
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 7,32
Dersin AKTS Kredisi 7