Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Yerin Yapısı ve Jeodinamik JFM 525 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. MURAT UTKUCU
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Çalışma konuları doğrudan veya dolaylı olarak yer bilimleri ile ilgili lisansüstü öğrencilerine Yerin yapısı ve dinamiği ile ilgili ayrıntılı bilginin verilerek tez çalışmaları sırasında karşılaşabilecekleri veya araştıracakları dinamik süreçlerin köken ve temelleri hakkında aydınlatılması. Türkiyenin jeodinamiğinin de bazı güncel araştırma projelerinin sonuçları ile birlikte ayrıntılı olarak anlatılması.

Dersin İçeriği

Yerin içyapısının belirlenmesinde Sismolojinin önemi, Yerin kabuk, Manto ve çekirdeğinin hız yapısı ve bileşimi, faz-mineral dönüşümleri ve önemi, sismik hızın derinlik gradiyenti ve faz dönüşümlerinin karşılaştırılması, sismik dalga yayınımı yardımı ile Yerin iç yapısının görüntülenmesi, Manto konveksiyon akımları, Yer manyetik alanındaki değişimlerin Yer kabuğunun dinamiğine getirdiği kanıtlar, Yerin dinamik yapısının Levha tektoniği kuramı ile ilişkilendirilmesi, dalma-batma olayının ayrıntılı özellikleri, dalan levha üzerinde etkin olan kuvvetler, dalan levhanın ve dehidrasyon olayının sismolojik kanıtları, derin depremler ve mekanizmaları sorunu, Türkiye ve yakın çevresinin ayrıntılı jeodinamiği ve güncel araştırmalardan elde edilen bilgiler.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Üst manto süreksizliklerini ve yer bilimleri açısından önemlerini kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Sismik tomografi yönteminin temel özelliklerini kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
3 Yitim zonlarında dalan levha boyunca yapısal özelliklerin değişimlerini ve gözlenmiş dinamik süreçleri anlatır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Levha hareketlerinin nedenlerini kökenleri açısından sınıflar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
5 Türkiye ve çevresinde kabuk ve üst manto yapısını ve levha hareketlerini güncel çalışmalardan örnekler vererek ifade eder. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
6 Türkiye ve çevresinde kabuk ve üst mantoda gözlenen dinamik süreçleri yakın geçmişte elde edilmiş sismolojik ve jeodezik veriler ışığında tartışır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Yerbilimlerinde jeodinamik kavramı ve önemi
2 Yerin katmanları, özellikleri ve Sismoloji
3 Faz-mineral dönüşümleri ve deprem dalga yayılımına etkileri
4 Deprem dalga yayılımı yardımıyla Yerin içyapısının araştırılması
5 Yer manyetik alanı ve zamana bağlı değişimleri
6 Yer manyetik alanındaki değişimler ve dinamik Yer kabuğu
7 Yerin iç dinamiği ve levha tektoniği kuramı
8 Dalma-batma zonları ve ayrıntılı yapıları
9 Dalma-batma zonları ve ilişkili dinamik olayların sismolojik kanıtları
10 Derin depremler ve önerilen mekanizmalar
11 Türkiye ve yakın çevresinin jeodinamiği: Genel
12 Türkiye ve yakın çevresinin jeodinamiği: Güncel çalışmalar
13 Türkiyenin jeodinamiği: Araştırılması gereken problemler.
14 Genel tekrar ve tartışma.
Kaynaklar
Ders Notu

Prof.Dr. Murat UTKUCU, Yerin Yapısı ve Jeodinamik Ders Sunuları

Ders Kaynakları

Cox, A. and Freeman, W.H., Plate tectonics and geomagnetic reversals, San Fransisco, 702 pp, 1973.

Fowler, C.M.R, The solid earth, Cambridge University press, 472 pp., 1990.

Butler, R., Paleomagnetism: Magnetic Domains to Geologic Terranes, Arizona University, 1992.

W.-J. Su, R. L. Woodward and A. M., Dziewonski, Degree-12 Model of Shear Velocity Heterogeneity in the Mantle, Journal of Geophysical Research, vol. 99(4) 4945-4980, 1994.

Lay, T and T.C. Wallace, Modern Global Seismology, San Diego, CA., USA, Academic Pres, 1995.

Lowrie, W., Fundementals of Geophysics, Cambridge University Press, 354 pp, 1997.

McClusky, S., Balassanian, S., Barka, A., Demir, C., Ergintav, S., Georgıev, I., Gürkan, O., Hamburger, M., Hurst, K., Kahle, H., Kastens, K., Nadarıya, M., Ouzounıs, A., Paradissis, D., Peter, Y., Prilepin, M., Reilinger, R., Şanli, I., Seeger, H., Tealeb, A., Toksöz, M.N. and Veis, G., GPS constraints on plate kinematics and dynamics in the Eastern Mediterrenean and Caucasus, J. Geophys. Res., 105, 5695-5719, 2000.

Stein, S. And Wysession, M., An introduction to seismology, earthquakes, and earth structure, Blackwell Publishing,498 pp, 2003.

Sandvol, E., T¨urkelli, N. and Barazangi, M., The Eastern Turkey Seismic Experiment: The study of a young continent-continent collision, Geophys. Res. Lett. 30(24), 8038, doi:10.1029/2003GL018912, 2003.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Yaşadığı toplumun bilgi toplumu olmasına katkıda bulunmak, toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunlara çözüm sunmak amaçlarıyla alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri ulusal ve uluslararası bilimsel ortamlarda (toplantılarda) tanıtır.
2 Alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, alanında güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgiye sahip olup ve elde ettiği bilgiyi değerlendirir, yorumlar ve uygular.
3 Alanı ile ilgili problemleri tanımlar ve formüle eder, yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; karmaşık sistem veya süreçleri tasarlar ve tasarımlarında yenilikçi/alternatif çözümler ile gelişmekte olan yenilikçi yöntemleri kullanır.
4 Kuramsal, deneysel ve modelleme esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular, belirsiz, sınırlı ya da eksik verileri bilimsel yöntemlerle tamamlar; verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir.
5 Alanındaki uygulamaların sosyal, çevresel, sağlık, güvenlik, hukuki boyutlarını ve iş hayatı uygulamalarını bilir ve bunların getirdiği kısıtların farkındadır. Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin bir biçimde birlikte ve ya bağımsız çalışabilir ve sorumluluk alır.
6 Mühendislik uygulamalarında gerekli olan jeofizik yöntemleri seçer, kuramsal ve arazi çalışmalarında uygular.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Ödev 25
1. Performans Görevi (Seminer) 25
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 15 15
Ödev 1 10 10
Performans Görevi (Seminer) 1 10 10
Final 1 15 15
Toplam İş Yükü 146
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,84
Dersin AKTS Kredisi 6