Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Sosyal Hareketler ve Sanat: Toplumsal Dönüşümde Sanatın Rolü SRM 605 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. YAŞAR SUVEREN
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Öğretim
Dersin Amacı

Bu ders, sanat ve toplumsal hareketler arasındaki etkileşimi sosyolojik bir perspektifle incelemeyi amaçlar. Dersin temel amacı, sanatın toplumsal hareketlerdeki rolünü, bu hareketler üzerindeki etkisini ve dönüşüm süreçlerine katkısını anlamaktır. Bu doğrultuda, öğrencilerin hem tarihsel hem de çağdaş bağlamlarda sanatın protesto, direniş ve toplumsal değişim aracı olarak nasıl kullanıldığını analiz edebilmesi hedeflenir. Ayrıca, öğrenciler sanatın toplumsal dönüşüm süreçlerinde bir iletişim, mobilizasyon ve iyileştirme aracı olarak oynadığı çok boyutlu rolü eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirme yetisi kazanırlar. 

Dersin İçeriği

Bu ders, toplumsal hareketlerin sanat üzerindeki etkisi ve sanatın bu hareketlerdeki işlevlerini disiplinler arası bir bakış açısıyla ele alır. İlk haftalarda, toplumsal hareket teorileri ve kültürel değişim süreçleri tartışılarak, sanatın toplumsal bağlamı üzerine temel bir çerçeve sunulur. Ardından, tarihsel örnekler üzerinden sanatın devrimlerdeki rolü ve protesto sanatı gibi konular ele alınır. Müzik, film, fotoğrafçılık ve dijital sanat gibi çeşitli sanat formlarının toplumsal hareketlerdeki işlevleri detaylı bir şekilde incelenir. Feminist hareketler, toplumsal cinsiyet çalışmaları, sömürgecilik karşıtı hareketler ve çağdaş küresel örnekler aracılığıyla, sanatın kimlik, dayanışma ve dönüşümdeki yeri analiz edilir. Dersin sonunda öğrenciler, sanatın sansür ve direniş bağlamındaki politik işlevlerini ve iyileştirici yönlerini keşfederek genel bir değerlendirme yaparlar. Bu kapsamda, sanat ve toplumsal hareketlerin dinamik ilişkisini hem teorik hem de pratik bir düzeyde ele alan ders, öğrencilere derinlemesine bir kavrayış sunmayı amaçlar. 

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Öğrenciler, toplumsal hareketler ve sanat arasındaki ilişkiye dair temel kavramları ve bu ilişkiyi analiz etmek için gerekli teorik çerçeveyi öğrenir Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
2 Öğrenciler, toplumsal hareket teorilerini ve bu teorilerin kültürel değişim ve sanatsal üretimle bağlantısını analiz edebilir. Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
3 Öğrenciler, devrimlerde sanatın tarihsel rolünü ve bu bağlamda sanatın toplumsal mobilizasyon üzerindeki etkilerini tartışabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
4 Öğrenciler, protesto sanatının biçimlerini ve işlevlerini açıklayabilir; sanatın direnişteki rolünü örneklerle değerlendirebilir Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
5 Öğrenciler, müziğin toplumsal hareketlerdeki rolünü analiz edebilir ve farklı bağlamlarda müziğin etkisini tartışabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
6 Öğrenciler, görsel medyanın (film ve fotoğraf) toplumsal hareketlerde farkındalık yaratma ve belgeleme işlevlerini değerlendirebilir Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
7 Öğrenciler, sanatın toplumsal cinsiyet rolleri, kimlik ve eşitlik tartışmalarındaki rolünü eleştirel bir perspektifle analiz edebilir Problem Çözme, Sözlü Sınavlar, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
8 Öğrenciler, sanatın sömürgecilik karşıtı mücadelelerde kimlik ve kültürel miras üzerindeki etkisini tartışabilir Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
9 Öğrenciler, dijital sanat ve internet aktivizminin çağdaş toplumsal hareketlerdeki rolünü değerlendirebilir Anlatım, Soru-Cevap, Sözlü Sınavlar,
10 Öğrenciler, sanatın sansüre karşı direniş biçimlerini ve politik işlevlerini analiz edebilir. Anlatım, Soru-Cevap, Sözlü Sınavlar,
11 Öğrenciler, sanatın bireysel ve toplumsal düzeyde iyileştirici işlevlerini açıklayabilir Problem Çözme, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
12 Öğrenciler, farklı kültürlerde ve bağlamlarda sanatın toplumsal hareketlerdeki rolünü karşılaştırmalı bir şekilde değerlendirebilir Soru-Cevap, Tartışma, Sözlü Sınavlar,
13 Öğrenciler, çağdaş sanat hareketlerinden örnekler üzerinden sanatın toplumsal değişime katkısını inceleyebilir Problem Çözme, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), Sözlü Sınavlar,
14 Öğrenciler, ders boyunca edindikleri bilgileri sentezleyebilir ve seçtikleri bir toplumsal hareket üzerinden sanatın rolünü eleştirel bir bakışla sunabilir Problem Çözme, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), Sözlü Sınavlar,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Toplumsal Hareketlere ve Sanata Giriş: Dersin amaçlarının, temel kavramların ve toplumsal hareketlerle sanat arasındaki ilişkinin genel bir değerlendirmesi. Sanat ve toplumsal değişim üzerine sosyolojik teorilere giriş.
2 Toplumsal Hareket Teorileri ve Kültürel Değişim: Toplumsal hareketler üzerine klasik ve çağdaş teoriler (örneğin, Kaynak Seferberliği, Yeni Toplumsal Hareket Teorisi) ve bu teorilerin kültürel üretim ve sanatla bağlantısı.
3 Tarihsel Perspektif: Sanat ve Devrim: Fransız Devrimi, Rus Devrimi ve Sivil Haklar Hareketi gibi tarihsel devrimlerde sanatın rolünün analizi. Sanatın bu hareketleri nasıl şekillendirdiği ve mobilize ettiği.
4 Protesto Sanatı: Biçimler ve İşlevler: Posterler, duvar resimleri, sokak sanatı ve performans sanatı gibi protesto sanatının incelenmesi. Bu sanatın muhalefeti ifade etme, dayanışma oluşturma ve hareketlere dikkat çekme işlevleri.
5 Sosyal Değişim Aracı Olarak Müzik: Sosyal hareketlerde müziğin analizi; örneğin, savaş karşıtı şarkılar, sivil haklar marşları ve feminist müzik. Şarkı sözleri, ritim ve performansın toplulukları mobilize etmedeki gücü.
6 Film ve Fotoğrafçılığın Toplumsal Hareketlerdeki Rolü: Belgeseller ve fotoğrafçılığın toplumsal mücadeleleri belgeleme, farkındalık yaratma ve kamuoyunu şekillendirmedeki rolü.
7 Sanatta Feminist Yaklaşım ve Toplumsal Cinsiyet: Sanatın, geleneksel toplumsal cinsiyet rollerini sorgulamak, ataerkil normlara meydan okumak ve toplumsal cinsiyet eşitliğini savunmak için bir araç olarak kullanılması. Feminist ve toplumsal cinsiyet odaklı bakışın sanatın kimlik, beden politikaları ve kesişimsellik gibi temaları nasıl ele aldığına dair tartışmalar.
8 Sanat ve Sömürgecilik Karşıtı/Decolonial Hareketler: Sanatın sömürgeci anlatıları sorgulamada, kültürel mirası geri kazanmada ve sömürgecilik sonrası kimlikleri teşvik etmedeki rolü üzerine tartışmalar
9 Dijital Sanat ve Toplumsal Hareketler: Dijital sanat, internet aktivizmi ve memelerin çağdaş hareketlerdeki rolü (#BlackLivesMatter, #MeToo gibi). Dijital platformların avantajları ve zorlukları
10 Sansür, Direniş ve Sanatın Politikası: Baskıcı rejimlerin sanatı nasıl sansürlediği ve sanatçıların bu duruma karşı yeraltı sanat formları ve alternatif yollarla nasıl direndiği
11 Toplumsal Hareketlerde İyileştirici Bir Araç Olarak Sanat: Sanatın, toplumsal mücadelelerden, şiddetten veya baskıdan etkilenen bireyler ve topluluklar için terapötik bir araç olarak kullanımı
12 Toplumsal Hareketlerde Sanat Üzerine Küresel Perspektifler: Farklı kültürel ve ulusal bağlamlarda toplumsal hareketlerde sanatın rolünün karşılaştırmalı analizi. Küresel dayanışmalar ve yerel ifadeler
13 Çağdaş Sanat Hareketleri: Vaka Çalışmaları: İklim değişikliği sanatı, yerli halk sanat hareketleri ve mülteci dayanışma sanatı gibi çağdaş örneklerin detaylı analizi.
14 Sentez ve Final Değerlendirmeleri: Ders boyunca ele alınan ana temalar ve teorilerin gözden geçirilmesi. Öğrencilerin seçtikleri bir toplumsal harekette sanatın rolü üzerine projelerini sunmaları.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Yüksek lisans yeterliliklerine dayalı olarak alanındaki güncel ve ileri düzeydeki bilgileri özgün düşünce veya araştırmalar ile uzmanlık düzeyinde geliştirmek, derinleştirmek; bilime ve sanata yenilik getirecek özgün tanımlara, tasarımlara ya da eserlere ulaşmak. X
2 Alanı ile ilgili uygulamalı ya da kuramsal çalışmalarda; yeni bilgilere sistematik bir biçimde yaklaşabilmek, alanıyla ilgili araştırma yöntemlerinde teknik, artistik ve üslüpsal açıdan üst düzeyde ustalık kazanabilmek. X
3 Alanındaki bir problemi, bağımsız olarak saptayabilir ve çözüm yöntemi geliştirebilir. X
4 Alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi çalışmalarını, alanındaki ve dışındaki gruplara, yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli bir şekilde aktarabilir. X
5 Alanındaki uygulamalarda karşılaşacağı öngörülmeyen karmaşık durumlarda, yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilir ve çözüm üretebilir. X
6 En az bir yabancı dilde sözlü ve yazılı iletişim yeteneğine sahip olur. (“European Language Portfolio Global Scale”, Level B2). X
7 Alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ve donanımı bilgisi ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilir ve geliştirebilir. X
8 Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında bilimsel, sosyal ve etik değerleri gözeterek bu değerlere uygun hareket eder. X
9 Alanında özümsedikleri bilgiyi ve problem çözme yeteneklerini, disiplinler arası çalışmalarda kullanabilir. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9
1 Öğrenciler, toplumsal hareketler ve sanat arasındaki ilişkiye dair temel kavramları ve bu ilişkiyi analiz etmek için gerekli teorik çerçeveyi öğrenir 5
2 Öğrenciler, toplumsal hareket teorilerini ve bu teorilerin kültürel değişim ve sanatsal üretimle bağlantısını analiz edebilir. 5 4 3
3 Öğrenciler, devrimlerde sanatın tarihsel rolünü ve bu bağlamda sanatın toplumsal mobilizasyon üzerindeki etkilerini tartışabilir.
4 Öğrenciler, protesto sanatının biçimlerini ve işlevlerini açıklayabilir; sanatın direnişteki rolünü örneklerle değerlendirebilir
5 Öğrenciler, müziğin toplumsal hareketlerdeki rolünü analiz edebilir ve farklı bağlamlarda müziğin etkisini tartışabilir.
6 Öğrenciler, görsel medyanın (film ve fotoğraf) toplumsal hareketlerde farkındalık yaratma ve belgeleme işlevlerini değerlendirebilir
7 Öğrenciler, sanatın toplumsal cinsiyet rolleri, kimlik ve eşitlik tartışmalarındaki rolünü eleştirel bir perspektifle analiz edebilir
8 Öğrenciler, sanatın sömürgecilik karşıtı mücadelelerde kimlik ve kültürel miras üzerindeki etkisini tartışabilir
9 Öğrenciler, dijital sanat ve internet aktivizminin çağdaş toplumsal hareketlerdeki rolünü değerlendirebilir
10 Öğrenciler, sanatın sansüre karşı direniş biçimlerini ve politik işlevlerini analiz edebilir.
11 Öğrenciler, sanatın bireysel ve toplumsal düzeyde iyileştirici işlevlerini açıklayabilir
12 Öğrenciler, farklı kültürlerde ve bağlamlarda sanatın toplumsal hareketlerdeki rolünü karşılaştırmalı bir şekilde değerlendirebilir
13 Öğrenciler, çağdaş sanat hareketlerinden örnekler üzerinden sanatın toplumsal değişime katkısını inceleyebilir
14 Öğrenciler, ders boyunca edindikleri bilgileri sentezleyebilir ve seçtikleri bir toplumsal hareket üzerinden sanatın rolünü eleştirel bir bakışla sunabilir
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
Toplam 0
Toplam 0
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ara Sınav 14 3 42
Ödev 1 1 1
Final 1 1 1
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 14 7 98
Toplam İş Yükü 142
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,68
Dersin AKTS Kredisi 6