1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
  3. Karşılaştırmalı Edebiyat (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Karşılaştırmalı Edebiyat TDE 476 8 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri

Yeni Türk Edebiyatına Giriş
Tanzimat´tan Meşrutiyet´e Türk Edebiyatı
Cumhuriyet Dönemi Türk Nesri
Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi HÜLYA ÜRKMEZ
Dersi Verenler Dr.Öğr.Üyesi HÜLYA ÜRKMEZ,
Dersin Yardımcıları

 Arş. Gör. Dr. Neşe Demirdeler, Arş. Gör. Dr. M.Musrafa Örücü
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Farklı milletlerin edebî eserlerini inceleyerek Türk Edebiyatı ile paralellik, benzerlik ve farklılıklarının tespit edilmesi.
Dersin İçeriği

Farklı kültürlerin edebiyatlarıyla Türk edebiyatının benzerlik ve farklılıklarını karşılaştırmak.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Kültür ve edebiyat arasındaki ilişkiyi bilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Farklı milletlerin edebiyatlarındaki paralellik, benzerlik ve farklılıkları tespit eder. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
3 Aldığı teorik bilgilerle farklı kültürlerin edebî eserlerini karşılaştırabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Çeviri faaliyetlerinin toplumsal değişme ve gelişmedeki rolünü bilir. Beyin Fırtınası, Problem Çözme, Gösterip Yaptırma, Anlatım, Soru-Cevap,
5 Kültürler arası etkileşimi analiz edebilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Problem Çözme, Gösterip Yaptırma,
6 Dünya edebiyatlarının ortak kaynaklarını ve birbirlerini nasıl etkilediklerini sentezleyebilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Problem Çözme, Gösterip Yaptırma,
7 Aynı kaynak karşısında farklı kültürlerin aldıkları tavrı değerlendirebilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Problem Çözme, Gösterip Yaptırma,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Karşılaştırmalı edebiyatın tanımı ve tarihçesi, karşılaştırmalı edebiyatta kullanılan metotlar. Karşılaştırmalı edebiyatın tanımı, tarihçesi ve metoduna dair yazılı ve elektronik kaynaklar vasıtasıyla genel bilgi sahibi olmak.
2 Seyahatnamelerin farklı kültür ve edebiyatları birleştirmedeki rolü . Yabancı seyahatnamelerde Türk imgesi Türk edebiyatını etkileyen ya da Türk edebiyatını konu alan yabancı seyahatnameler ve etkisi üzerine genel bilgi sahibi olmak.
3 Dünya kültür ve edebiyatlarına temel kaynak oluşturan arketipsel unsurlar. Arketip hakkında bilgi edinilecek.
4 Masallardaki ortak motiflerin karşılaştırılması; destanlardaki ortak motiflerin karşılaştırılması.Alkestis-Deli Dumrul karşılaştırması. Tepegöz-Cyklop karşılaştırması. Alkestis, Deli Dumrul , Tepegöz,Cyklop adlı eserlerin okunması.
5 Mitolojik kahraman olarak Promete: Aiskhylos'un Zincire Vurulmuş Promete adlı eserinin değerlendirilmesi. Türk edebiyatında Promete. Tevfik Fikret'in "Promete", Abdullah Cevdet'in "Promete", Nazım Hikmet'in "Promete, Pipomuz, Gül, Bülbül vs" adlı şiirleri okunması.
6 Robenson Crusoe ve Hay Bin Yakzan adlı eserlerin karşılaştırılması. Robenson Crusoe ve Hay Bin Yakzan´ın okunması.
7 Faust ve Siyah Pelerinli Adam adlı eserlerin karşılaştırılması. Faust ve Siyah Pelerinli Adam´ın okunması.
8 Madam Bovary, Anna Karanina ve Aşk-ı Memnu adlı romanların karşılaştırılması. Madam Bovary, Anna Karanina ve Aşk-ı Memnu´nun okunması.
9 ARA SINAV
10 Çeviri faaliyetleri ve çevirinin Karşılaştırmalı Edebiyattaki rolü.Tanzimat sonrası Türk Edebiyatında çeviri faaliyetleri ve etkisi. Shakespeare ve Victor Hugo’nun Türk edebiyatına etkisi. Çeviri ve karşılaştırmalı edebiyat ilişkisini irdeleyen yazılar okumak. Tanzimat sonrası çeviri örneklerini görmek.Alphonse de Lamartine çevirileri ve edebiyatımıza etkisine dair genel bilgi sahibi olmak. Alfred de Musset çevirileri ve edebiyatımıza etkisine dair genel bilgi sahibi olmak.
11 Ondokuzuncu Asır Türk Edebiyatında Alphonse de Lamartine Çevirileri ve Etkisi; Lamartine´in "Göl" şiiri ile Abdülhak Hamid´in "Zamane-i Ab" adlı şiirlerinin karşılatırılması. Ondokuzuncu Asır Türk Edebiyatında Alfred de Musset Çevirileri ve Etkisi. Alphonse de Lamartine çevirileri ve edebiyatımıza etkisine dair genel bilgi sahibi olmak. Alfred de Musset çevirileri ve edebiyatımıza etkisine dair genel bilgi sahibi olmak.
12 Oscar Wilde´ın "Bülbül ile Gül" adlı hikayesi ve bu hikayenin diğer gül ile bülbül hikayeleriyle karşılaştırılması. Mustafa Kutlu'nun "Kötü Bülbül" Hikâyesi. Oscar Wilde´ın "Bülbül ile Gül" adlı hikayesi okunmalı.
13 İki Yeni Gelinin Hatıraları (Balzac) ve Levâyih-i Hayât (Fatma Aliye Hanım) adlı romanların karşılaştırılması İki Yeni Gelinin Hatıraları ve Levâyih-i Hayât adlı eserler okunacak.
14 Edebiyatta imge. Türk edebiyatında Yunanlılar; Yunan edebiyatında Türkler. İvo Andriç'in eserlerinde Türk imgesi. Edebiyatta İmge kavramını araştırmak..
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

1.AYTAÇ, Gürsel, Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi, Say Yayınları, (1. baskı),İstanbul, 2003, 240 s.
2.ROUSSEAU, A. M.-PİCHOİS, Cl, Karşılaştırmalı Edebiyat, (Çev. : Mehmet YAZGAN), MEB Yayınları, (1. baskı), İstanbul, 1994, 224 s.
3.ENGİNÜN, İnci, Mukayeseli Edebiyat, Dergâh Yayınları, (1. baskı), İstanbul, 1992, 295 s.
4.KEFELİ, Emel, Karşılaştırmalı Edebiyat İncelemeleri, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2000, 224 s.
5.AYDIN, Kâmil, Karşılaştırmalı Edebiyat Günümüz Postmodern Bağlamında Algılanışı, Birey Yayıncılık, (2. baskı), İstanbul, 2008, 192 s.
6.PARS, Melâhat, Makedon ve Sırp Romanlarında Türkler ve Türk İzleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2004, 252 s.
7.AYTAÇ, Gürsel, Edebiyat ve Kültür, Hece Yayınları, Ankara, Mayıs 2005, 160 s.
8.BAYTEKİN, Binnaz, Kuramsal ve Uygulamalı Karşılaştırmalı Edebiyat Bilim, Sakarya Yayıncılık, Sakarya, 2006, 305 s.
9.KERMAN, Zeynep, Yeni Türk Edebiyatı İncelemeleri, Akçağ Yayınları, Ankara, 1998, 522 s.
10.BEHRAMOĞLU, Ataol, Rus Edebiyatının Öğrettiği, Evrensel Yay. (inceleme),Mart 2008, 208 s.
11.TÜRKMEN, Fikret, Doğulu Konuların Rus Edebiyatında İşlenmesi Meselesi Türkoloji Araştırmaları, 2(Bahar 2007), s. 680-689.
12.KAYNAK, İsmail, Aleksandr Sergeviç Puşkin de Türk-İslâm Kültürünün İzleri,Ankara, 1976, s. 90.
13.ZOBU, Suzan, İgor Yürüyüşü Destanı nda Oğuzlarla İlgili Etnonimler, S. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2008), s. 403-410.
14.SİNA, Ayşen, Alkestis ve Deli Dumrul, http://dergiler.ankara.edu.tr
15.AYAYDIN, Günil Özlem, Masalla Ölüme Meydan Okuyan İnsan: Alkestis, Dumrul,İnana ve Savitri Anlatılarının Karşılaştırılmalı İncelemesi, http://turkoloji.cu.edu.tr
16.TAVAT, Yusuf, Türkiyede Bir Yolculuk ve Marcel Proust, A.Ü.D.T.C.F. Batı Dil ve Edebiyatları Araştırmaları Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 4, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1969, s. 95-97.
17.KERMAN, L., Lamartine ve Türkiye, A.Ü.D.T.C.F. Batı Dil ve Edebiyatları Araştırmaları Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 3, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1968, s. 79-102.
18.KERMAN, Lâmia, Lamartinein Osmanlı İmparatorluğunu Ziyareti Hakkında Düşündükleri, A.Ü.D.T.C.F. Batı Dil ve Edebiyatları Araştırmaları Dergisi, Cilt: II, Sayı: 3, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1976, s. 1-19.
19.SANCAR, Nejdet, Türk Edebiyatında Moskof, Türk Kültürü, IV/46(Ağustos 1966), s. 67-70/ 899-902.
20.TEPEBAŞLI, Fatih, Bir Karşılaştırma Denemesi: Genç Wertherin Acıları ve Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Türk Dili, 546(Aralık 1998), s. 533-544.
21.DOĞAN, Şerife, Karşılaştırmalı Dil ve Edebiyat Araştırmalarında Çevirinin Yeri, Türk Dili, 533(Mayıs 1996), s. 1205-1213.
22.MENTEŞE, Oya BATUM, Karşılaştırmalı Edebiyat Kavramı ve Tarihçesi, Türk Dili, 533(Mayıs 1996), s. 1192-1203.
23.ÜLKEN, Hilmi Ziya, Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü, Ülken Yayınları, İstanbul, 1997, 378 s.
24.KOLCU, Ali İhsan, Alfred de Musset Tercümeleri ve Tesiri, Gündoğan, (1. Baskı), Ankara, 1999.
25.KOLCU, Ali ihsan, Alphonse de Lamartine Tercümeleri ve Tesiri, Gündoğan, (1.Baskı), Ankara, 1999.
26.KAYA, Muharrem, Türk Halk Edebiyatında Deli Dumrul ve Dünya Kültüründeki Benzerleri,http://www.muharremkayamsgsu.tr
27.KULA, Onur Bilge, Batı Edebiyatında Oryantalizm I, II, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2011.
28.KEFELİ, Emel, Metinlerle Batı Edebiyatı Akımları
Hafta Dokümanlar Açıklama Boyut
0 1. hafta 0 MB
0 2. hafta 0 MB
0 3. hafta 0 MB
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır.
2 Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir.
3 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir.
4 Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler.
5 Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir.
6 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır.
7 Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar.
8 Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi , disiplinler arası araştırmalar yapar.
9 Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler.
10 Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir
11 Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur.
12 Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular.
13 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir.
14 Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14
1 Kültür ve edebiyat arasındaki ilişkiyi bilir.
2 Farklı milletlerin edebiyatlarındaki paralellik, benzerlik ve farklılıkları tespit eder.
3 Aldığı teorik bilgilerle farklı kültürlerin edebî eserlerini karşılaştırabilir.
4 Çeviri faaliyetlerinin toplumsal değişme ve gelişmedeki rolünü bilir.
5 Kültürler arası etkileşimi analiz edebilir.
6 Dünya edebiyatlarının ortak kaynaklarını ve birbirlerini nasıl etkilediklerini sentezleyebilir.
7 Aynı kaynak karşısında farklı kültürlerin aldıkları tavrı değerlendirebilir.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 100
Toplam 100
1. Final 60
1. Yıl İçinin Başarıya 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 7 7
Kısa Sınav 1 2 2
Ödev 1 10 10
Sözlü Sınav 1 2 2
Final 1 8 8
Toplam İş Yükü 125
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5
dersAKTSKredisi 5