| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Çağdaş İslam Mezhepleri | ILA 329 | 5 | 2 + 0 | 2 | 3 |
| Ön Koşul Dersleri | Yok |
| Önerilen Seçmeli Dersler | Yok |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi FEYZA DOĞRUYOL |
| Dersi Verenler | Dr.Öğr.Üyesi FEYZA DOĞRUYOL, |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Başta günümüzde yaşayan Sünnî mezhepler olmak üzere Zeydîlik, İsmaililik ve İmamiyye Şîası gibi Şiî mezhepler ile Vehhâbîlik, İbâdîlik, Nusayrîlik, Dürzîlik, Yezîdîlik Bâbîlik-Bahâîlik ve Kadıyânîliğin tarihsel gelişimi, temel görüşleri ve günümüzdeki durumları ile ilgili öğrencilere bilgi vermektir. |
| Dersin İçeriği | Bu dersin içeriğini günümüzde varlığını devam ettiren İtikadi- siyâsi İslam Mezheplerinin düşünceleri, yayıldıkları bölgeler ve literatürleri oluşturur. |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Mezhepler Tarihi’nin tanımı, konusu, gayesi, amacı, metodu, temel yaklaşımları kavrar. | Anlatım, Soru-Cevap, Problem Çözme, | |
| 2 | Mezhepler Tarihi ile ilgili temel kavramları, kaynakları ve mezheplerin ortaya çıkış sebeplerini çözümler. | Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 3 | Din anlayışındaki siyasi ve itikadi farklılaşmalar ve bu farklılaşmaların kurumsallaşma süreçlerini açıklar ve tahlil eder | Beyin Fırtınası, Anlatım, | |
| 4 | Mezheplerin kendi ana kaynaklarını tanır, kendi kaynaklarına dayalı olarak tarafsız bir gözle inceler ve ortaya koyar | Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 5 | Mezhebî fikirlerin oluşumundaki sosyal, kültürel dini ve siyasi unsurları açıklar | Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 6 | Mezheplerin İslam düşüncesine katkılarını değerlendirir | Soru-Cevap, Anlatım, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Günümüz İslam Mezheplerine Genel Bir Bakış ve Metodolojik Problemler | |
| 2 | İbâzîlik: Tarihsel Gelişimi, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumu | |
| 3 | Zeydîlik: Tarihsel Gelişimi, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumu | |
| 4 | İsmâilîlik: Tarihsel Gelişimi, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumu | |
| 5 | İmâmiyye: Tarihsel Gelişimi ve Temel Görüşleri | |
| 6 | İmâmiyye: İmâmî Kültür, Siyaset ve Günümüzdeki Durumu | |
| 7 | Vehhâbîlik: Tarihsel Gelişimi ve Temel Görüşleri | |
| 8 | Vehhâbîlik: Selefî Gruplarla İlişkiler ve Günümüzdeki Durumu | |
| 9 | Bâbîlik-Bahâîlik: Tarihsel Gelişimi, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumu | |
| 10 | Kâdıyânîlik: Tarihsel Gelişim, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumları | |
| 11 | Yezîdîlik Tarihsel Gelişim, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumlar | |
| 12 | Alevîlik: Tarihsel Gelişim, Temel Görüşleri Ve Günümüzdeki Durumları | |
| 13 | Dürzîlik: Tarihsel Gelişim, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumları | |
| 14 | Günümüz İslam Mezheplerinin Coğrafi Dağılımı, Nüfus Yoğunlukları |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Mustafa Öz, Başlangıçtan Günümüze İslam Mezhepleri Tarihi, İstanbul, Ensar Neşriyât, 2012. Mehmet Saffet Sarıkaya- Mehmet Ümit (ed.) İslâm Mezhepleri Tarihi, Ankara, Nobel Yayıncılık 2020. |
| Ders Kaynakları | Osman Aydınlı, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e İslam Mezhepleri Tarihi Yazıcılığı, Çorum, 2008. Sönmez Kutlu, İslam Düşüncesinde İlk Gelenekçiler-Hadis Taraftarlarının İman Anlayışı Bağlamında Bir Zihniyet Analizi, Kitâbiyât Yayınları, Ankara 2000. Hasan Onat, Emeviler Devri Şii Hareketleri ve Günümüz Şiiliği, Ankara, 1993 W. Montgomery Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, trc, Ethem Ruhi Fığlalı, İstanbul, 1998. Zeki İşcan, Selefilik, İslâmi Köktenciliğin Tarihi Temelleri, İstanbul, 2012. İrfân Abdülhamîd, İslâm'da İ'tikâdî Mezhepler ve Akâid Esasları, çev. M.Saim Yeprem, İstanbul, 1981. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | İlahiyat alanında temel kavramları kavrar, kavramlar arası ilişkilere hâkimdir. | X | |||||
| 2 | Bir yabancı dili kullanarak İlahiyat alanında kuramsal ve uygulamalı bilgileri izler ve ilgili alandaki uzman ve uzman olmayan kişi ve kuruluşlarla bu bilgileri paylaşır. (Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde). | X | |||||
| 3 | Edindiği ilahiyat bilgisinin gerekleri doğrultusunda tutum ve davranışlarıyla topluma örnek olacak davranışlar sergiler. Sosyal ve kültürel hakların evrenselliğini destekler, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkar. | X | |||||
| 4 | Klasik ve güncel dini meseleleri saptama, tanımlama, eleştirel bir yaklaşımla değerlendirme, yorumlama, formüle etme ve çözme becerisine sahiptir; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçer ve uygular. | X | |||||
| 5 | İlahiyat alanındaki bilgi ve beceriler ile alandaki sorunlara yönelik bilimsel yöntemlerle ortaya konulmuş çözüm önerilerini ilgili kişi ve kurumlarla çeşitli iletişim araçları vasıtasıyla paylaşır. | X | |||||
| 6 | Dini anlayış ve uygulamaların evrensel ve toplumsal boyuttaki (güvenlik, sağlık, iktisat, çevre, vb.) etkileri ve hukuksal sonuçları hakkında farkındalık sahibidir. | X | |||||
| 7 | Sorumluluğu altındakilerin öğrenme gereksinimlerini belirler, öğrenme süreçlerini yönetir ve kişisel, mesleki alandaki gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar. | X | |||||
| 8 | İlahiyat alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitaplarına, uygulama araç-gereçlerine ve bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerine dair sahip olduğu kuramsal ve uygulamalı bilgileri eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanır. | X | |||||
| 9 | Değişen hayata ve yeniliğe karşı açık tutuma sahiptir; toplumsal, ekonomik, yasal ve siyasal gelişmelerden haberdardır. | X | |||||
| 10 | Toplumsal alanda karşılaşılan karmaşık dini meseleleri çözmek için bireysel inisiyatif alarak bağımsız çalışır veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır. | X | |||||
| 11 | İlahiyat alt dalları ve diğer bilim alanları ile ilişki kurarak disiplinler arası araştırma -inceleme, yorum ve analiz yapar. | X | |||||
| 12 | Alanındaki çeşitli sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklere katılır; yaşam boyu öğrenmeye ve sorgulamaya ilişkin olumlu tutum geliştirir. | X | |||||
| 13 | İlahiyat alanındaki bilgilerin toplanması, analiz edilmesi, yorumlanması, sonuçların duyurulması ve kullanılması aşamalarında toplumsal, kültürel, bilimsel ve ahlakî değerleri gözetir. | X | |||||
| 14 | İlahiyat alanı için uygun araçları seçer, kullanır, geliştirir ve alanın gerektirdiği bilgi ve bilişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Mezhepler Tarihi’nin tanımı, konusu, gayesi, amacı, metodu, temel yaklaşımları kavrar. | 5 | |||||||||||||
| 2 | Mezhepler Tarihi ile ilgili temel kavramları, kaynakları ve mezheplerin ortaya çıkış sebeplerini çözümler. | 5 | |||||||||||||
| 3 | Din anlayışındaki siyasi ve itikadi farklılaşmalar ve bu farklılaşmaların kurumsallaşma süreçlerini açıklar ve tahlil eder | 5 | 5 | 5 | 5 | ||||||||||
| 4 | Mezheplerin kendi ana kaynaklarını tanır, kendi kaynaklarına dayalı olarak tarafsız bir gözle inceler ve ortaya koyar | 4 | 5 | ||||||||||||
| 5 | Mezhebî fikirlerin oluşumundaki sosyal, kültürel dini ve siyasi unsurları açıklar | 5 | 5 | 5 | |||||||||||
| 6 | Mezheplerin İslam düşüncesine katkılarını değerlendirir | 5 | 5 | 5 | 5 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 100 |
| Toplam | 100 |
| 1. Final | 60 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 2 | 32 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 2 | 32 |
| Ara Sınav | 1 | 10 | 10 |
| Kısa Sınav | 2 | 10 | 20 |
| Ödev | 1 | 10 | 10 |
| Final | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü | 124 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,96 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 3 | ||