| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Kelam I | ILA 315 | 5 | 4 + 0 | 4 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | Yok |
| Önerilen Seçmeli Dersler | Yok |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Arş.Gör. ENES DURMUŞ |
| Dersi Verenler | Prof.Dr. SÜLEYMAN AKKUŞ, Prof.Dr. RAMAZAN BİÇER, Prof.Dr. HÜLYA TERZİOĞLU, |
| Dersin Yardımcıları | Yok |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Öğrencilere, İslam inanç esaslarını konu alan Kelam ilminin tarihi ve uluhiyete dair problemleri üzerinde, akıl ve nakil çerçevesinde bilimsel metotlarda, yeterlilik kazandırmaktır. |
| Dersin İçeriği | Bu derste kelamın ne olduğu, tarihi, dönemleri, ekolleri, önemli temsilcileri ve uluhiyete dair konular dini naslar ve aklî delillerle işlenecektir. |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Kelam ilminin tanımını, konusu ve amacını bilir. | Anlatım, Soru-Cevap, | Sözlü Sınavlar, |
| 2 | Kelam ilminin doğuşu, teşekkül süreci ve dönemlerini bilir. | Anlatım, Soru-Cevap, | Sözlü Sınavlar, |
| 3 | Kelam tarihinin mütekaddimin, müteahhirin ve Yeni İlm-i Kelam dönemleri arasındaki temel farklılıkları bilir. | Anlatım, Soru-Cevap, | Sözlü Sınavlar, |
| 4 | Başlıca kelam ekollerini, bunların önemli temsilcileri ve temel hususiyetlerini bilir. | Anlatım, Beyin Fırtınası, | Sözlü Sınavlar, |
| 5 | Kelamın Uluhiyet konularını bilir ve tartışır. | Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 6 | Canlıların rızkının Tanrının garantisi altında olup olmadığı, rızkın değişip değişmeyeceği gibi konularını tanımlar ve değerlendirir. | Anlatım, Beyin Fırtınası, | Sözlü Sınavlar, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Kelam ilmine giriş (Kelam ilminin tanımı, konusu, gayesi, metodu, diğer isimleri vb.) | Yok |
| 2 | Kelamın doğuşu ve teşekkülü | Yok |
| 3 | Kelamın dönemleri (mütekaddimun, müteahhirun, yeni ilm-i Kelam) | Yok |
| 4 | Kelamın doğuşuna neden olan iç ve dış faktörler | Yok |
| 5 | Eş'arîlik ve bazı önemli temsilcileri (Eş'arî, Bâkıllânî, Cüveynî, GazzâlÎ, Fahreddîn er-Râzî vb.) | Yok |
| 6 | Matüridilik ve bazı önemli temsilcileri (Mâtürîdî, Nesefî, Pezdevi vb.) | Yok |
| 7 | Diğer Kelam Okulları ve Temsilcileri (Hâricilik, Şia vb.) | Yok |
| 8 | Çağdaş kelam düşüncesi | Yok |
| 9 | Allah’ın varlığı, birliği ve sıfatları | Yok |
| 10 | Kelamda isbât-ı vâcib meselesi (Allah’ın varlığı ve birliğinin delilleri) | Yok |
| 11 | Kaza-Kader, İnsan Fiilleri, İradesi ve Hürriyeti Problemleri | Yok |
| 12 | Hüsün-kubuh, hidayet-halâlet kavramları | Yok |
| 13 | Hikmet-illet Meselesi | Yok |
| 14 | Ecel ve Rızık Meselesi | Yok |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Bekir Topaloğlu, Kelam İlmine Giriş, İstanbul: Damla Yayınevi, 2012. Şerafettin Gölcük, Süleyman Toprak, Kelam: Tarih-Ekoller-Problemler, Konya : Tekin Kitabevi, 2001; Cağfer Karadaş, Anahatlarıyla Kelâm Tarihi, İstanbul Ensar Neşriyat: 2015. Ahmed Saim Kılavuz, Anahatlarıyla İslâm Akaidi ve Kelâma Giriş, İstanbul : Ensar Neşriyat, 1987;
|
| Ders Kaynakları | Hasan Mahmûd eş-Şafii, Kelam'a Giriş, çev. Süleyman Akkuş, İstanbul : Değişim Yayınları, 2009. Kelam El Kitabı, edt. Şaban Ali Düzgün, Ankara: Grafiker Yayınları, 2012. Bekir Topaloğlu, Allah İnancı, İstanbul : Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İSAM), 2006. Mevlüt Özler, İslâm Düşüncesinde Tevhid, İstanbul : Nun Yayıncılık, 1995. İzmirli İsmail Hakkı, Yeni İlm-i Kelâm, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2013. Binyamin Abrahamov, İslam Kelâmında Zorunlu Bilgi, çev.Fethi Kerim Kazanç, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2010, sayı: 28, s. 231-251. Hüseyin Şahin, “İbn Rüşd’ün Kelamcıların Hudûs ve İmkan Delillerine Yönelttiği Eleştiriler”, Gümüşhane Ünv. İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 4, sayı: 7, 2015, s. 177-190. Muhammed Fatih Kılıç, “İbn Sînâ’nın Kelâmcıların Hudûs Görüşüne Yönelttiği Eleştiriler”, Dîvân Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, c. 15, sayı: 28, 2010, 115-134. Mehmet Bulğen, Kelâm İlminin Kozmolojik Boyutları ve Günümüz Kozmolojisi, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2010/2, sayı: 39, s. 49-80. Hülya Alper, “İmam Mâtürîdî’de Akıl-Vahiy İlişkisi: Aklın Önceliği ve Vahyin Gerekliliği”, Milel ve Nihal, c. 7, sayı: 2, 2010, s. 7-29 Hasan Hüseyin Tunçbilek, “Allah’ın Sıfatlarının Mahiyeti Problemi”, Harran Ünv. İlahiyat Fakültesi Dergisi, c.7, sayı:1 Ocak-Haziran 2001, s. 63-87 İlyas Çelebi, “Klasik Bir Kelam Problemi Olarak İsim-Müsemma Meselesi”, İLAM Araştırma Dergisi, 1998, cilt: III, sayı: 1, s. 103-116 Tevfik Yücedoğru, “Ehl-i Sünnet Kelamcılarında Tekvîn Tartışması, Uludağ İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 2, sayı: 2, 1987, s.253-261. İslam Ansiklopedisi maddeleri: Bilgi, Vücud, Allah, Sıfat, Ahval, Halku’l-Kur’an, Rüyetullah, İstivâ, Kesb vb diğer ilgili makaleler.
|
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | İlahiyat alanında temel kavramları kavrar, kavramlar arası ilişkilere hâkimdir. | X | |||||
| 2 | Bir yabancı dili kullanarak İlahiyat alanında kuramsal ve uygulamalı bilgileri izler ve ilgili alandaki uzman ve uzman olmayan kişi ve kuruluşlarla bu bilgileri paylaşır. (Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde). | X | |||||
| 3 | Edindiği ilahiyat bilgisinin gerekleri doğrultusunda tutum ve davranışlarıyla topluma örnek olacak davranışlar sergiler. Sosyal ve kültürel hakların evrenselliğini destekler, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkar. | X | |||||
| 4 | Klasik ve güncel dini meseleleri saptama, tanımlama, eleştirel bir yaklaşımla değerlendirme, yorumlama, formüle etme ve çözme becerisine sahiptir; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçer ve uygular. | X | |||||
| 5 | İlahiyat alanındaki bilgi ve beceriler ile alandaki sorunlara yönelik bilimsel yöntemlerle ortaya konulmuş çözüm önerilerini ilgili kişi ve kurumlarla çeşitli iletişim araçları vasıtasıyla paylaşır. | X | |||||
| 6 | Dini anlayış ve uygulamaların evrensel ve toplumsal boyuttaki (güvenlik, sağlık, iktisat, çevre, vb.) etkileri ve hukuksal sonuçları hakkında farkındalık sahibidir. | X | |||||
| 7 | Sorumluluğu altındakilerin öğrenme gereksinimlerini belirler, öğrenme süreçlerini yönetir ve kişisel, mesleki alandaki gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar. | X | |||||
| 8 | İlahiyat alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitaplarına, uygulama araç-gereçlerine ve bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerine dair sahip olduğu kuramsal ve uygulamalı bilgileri eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanır. | X | |||||
| 9 | Değişen hayata ve yeniliğe karşı açık tutuma sahiptir; toplumsal, ekonomik, yasal ve siyasal gelişmelerden haberdardır. | X | |||||
| 10 | Toplumsal alanda karşılaşılan karmaşık dini meseleleri çözmek için bireysel inisiyatif alarak bağımsız çalışır veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır. | X | |||||
| 11 | İlahiyat alt dalları ve diğer bilim alanları ile ilişki kurarak disiplinler arası araştırma -inceleme, yorum ve analiz yapar. | X | |||||
| 12 | Alanındaki çeşitli sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklere katılır; yaşam boyu öğrenmeye ve sorgulamaya ilişkin olumlu tutum geliştirir. | X | |||||
| 13 | İlahiyat alanındaki bilgilerin toplanması, analiz edilmesi, yorumlanması, sonuçların duyurulması ve kullanılması aşamalarında toplumsal, kültürel, bilimsel ve ahlakî değerleri gözetir. | X | |||||
| 14 | İlahiyat alanı için uygun araçları seçer, kullanır, geliştirir ve alanın gerektirdiği bilgi ve bilişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Kelam ilminin tanımını, konusu ve amacını bilir. | 4 | 1 | 4 | 4 | 2 | 3 | 3 | 4 | 5 | 4 | 3 | 3 | 3 | 4 |
| 2 | Kelam ilminin doğuşu, teşekkül süreci ve dönemlerini bilir. | 5 | 1 | 4 | 4 | 2 | 3 | 3 | 4 | 5 | 4 | 3 | 3 | 3 | 4 |
| 3 | Kelam tarihinin mütekaddimin, müteahhirin ve Yeni İlm-i Kelam dönemleri arasındaki temel farklılıkları bilir. | 4 | 1 | 4 | 4 | 2 | 3 | 3 | 4 | 5 | 4 | 3 | 3 | 3 | 4 |
| 4 | Başlıca kelam ekollerini, bunların önemli temsilcileri ve temel hususiyetlerini bilir. | 5 | 1 | 4 | 4 | 2 | 3 | 3 | 4 | 5 | 4 | 3 | 3 | 3 | 4 |
| 5 | Kelamın Uluhiyet konularını bilir ve tartışır. | 4 | 1 | 4 | 3 | 2 | 2 | 2 | 3 | 4 | 3 | 2 | 2 | 2 | 3 |
| 6 | Canlıların rızkının Tanrının garantisi altında olup olmadığı, rızkın değişip değişmeyeceği gibi konularını tanımlar ve değerlendirir. | 5 | 1 | 4 | 4 | 2 | 3 | 3 | 4 | 5 | 4 | 3 | 3 | 3 | 4 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 100 |
| Toplam | 100 |
| 1. Final | 60 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 4 | 64 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 1 | 16 |
| Ara Sınav | 1 | 8 | 8 |
| Final | 1 | 15 | 15 |
| Final | 1 | 8 | 8 |
| Toplam İş Yükü | 111 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,44 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||