| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Günümüz Şiiliği | ILA 358 | 6 | 2 + 0 | 2 | 3 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi MUHAMMED MÜCAHİD DÜNDAR |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | İslam tarihindeki temel düşünce ekollerinden biri olan Şiilik hakkında öğrencilere ayrıntılı bir şekilde bilgi vermek, tarihi süreçte ortaya çıkan önemli grupları tanımak; bunların temel inanç, görüş ve metotları hakkında bilgi sahibi olmak ve kendi özgün kaynaklarından hareketle bilgi edinmek |
| Dersin İçeriği | Şiiliğin doğuşunu hazırlayan sebepler; Şii fırkalar ve temel görüşleri; Zeydilik, İsmailiyye ve İmamiyye fırkaları; Ahbarilik ve Usulilik. Şianın temel kaynakları, İslam düşüncesine katkıları, |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Şia, İmamiyye, İsnaaşeriyye, Rafizi vb. terimleri tanımlar | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 2 | Şianın oluşum sürecini açıklar | Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 3 | Şianın önemli şahsiyetlerini tanır | Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 4 | Şianın temel kaynaklarını ve özelliklerini tanımlar, | Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 5 | Şii fırkalar hakkında bilgi sahibi olur, | Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 6 | Günümüz Şii anlayışlarını bilir, | Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Dersin amacı, metodu ve genel bir çerçevesi. | |
| 2 | Şiiliğin oluşum süreci ve kökeniyle alakalı görüşler. | |
| 3 | Erken dönem Şii alimleri. | |
| 4 | Şii fırkalar; Zeydiyye, İsmailiyye ve İmamiyye | |
| 5 | Zeydiyye, teşekkülü ve tarihi süreci | |
| 6 | Zeydiyyenin temel inançları, kaynakları, Zeydî alimler ve İslam Düşüncesine Katkıları | |
| 7 | İsmailiyye, Batıniyye, Karmatilik ve Fatimiler. | |
| 8 | İsmailiyyenin temel inançları, kaynakları alimleri, ve İslam Düşüncesine Katkıları | |
| 9 | İmamiyye fırkası, teşekkülü ve tarihi süreci. | |
| 10 | İmamiyyenin temel görüşleri, kaynakları, alimleri, ve İslam Düşüncesine Katkıları | |
| 11 | İmamet doktrini. | |
| 12 | Ahbari ve Usuli ekoller. | |
| 13 | Günümüz İslam dünyasında Şiilik. | |
| 14 | İran İslam Devrimi ve Oluşum süreci. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Mustafa Öz, Başlangıçtan Günümüze Şiilik ve Kolları, Ensar Neşriyat 2011. |
| Ders Kaynakları | Diğer Kaynaklar Eşarî, Makâlatül-Islâmiyyîn vehtilâfil-Musallîn, ed. Helmut Ritter, Weisbaden 1980. W.Montgomery Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, (çev. E.R.Fığlalı), Ankara 1981. Wilferd Madelung, Religious Schools and Sects in Medeiaeval Islam, London 1985. Şehristani,el-Milel ven-nihal, ed. Abdulamir Ali Mahna-Ali Hasan Faur, Beyrut 1993. Hasan Onat, Emeviler Devri Şiî Hareketleri ve Günümüz Şiiliği, Ankara 1993. Osman Aydınlı, İslam Düşüncesinde Aklileşme Süreci, Ankara 2001. Kummi/Nevbahti, Şiî Fırkalar [ Kitâbul-Makâlât vel-Fırak/Fırakiş-şia], tr. Hasan OnatSabri Hizmetli-Sönmez Kutlu-Ramazan Şimşek, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2004. Bulut, H.İbrahim, Şeyh Müfîd ve Şia´da Usûlî Farklılaşma Süreci, İzmir, 2005. Bulut, H.İbrahim, İlk Dönem İmâmiyye Kaynaklarında Gaybet Anlayışı, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, VIII/ 2, 2004, s. 49-68. Bulut, H.İbrahim, Şeyh Müfid ve İmamiyye Ekolünde Gaybet İnancının Aklîleşmesi, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, IX /I, 2005, s. 175- 202. Bulut, H.İbrahim-Gül, Özkan, İmamiyye Şiasında İlmul-İmam İnancı, Marife Bilimsel Birikim, yıl 5, sayı 1, Bahar 2005, s. 75-92. Bulut, H.İbrahim, Şii fırkalarda Gaybet ve Ricat İnancı, İslamiyat Dergisi, 8(2004), s. 139-156. Kohlberg, E., İsnaaşeriye Teriminin İlk Kullanışları, (çev. H.İbrahim Bulut), Kelam Araştırmaları Dergisi, yıl 2, sayı 1 (2004), s. 95-108. Kohlberg, E., İmamiyye Şiası Geleneğinde Rafizi Terimi, (çev. H.İbrahim Bulut), Kelam Araştırmaları Dergisi, 2/2 (2004), s.117-124. Watt, W. M., Erken Dönem İmamet Doktrinine Dair Mülahazalar, (çev. H.İbrahim Bulut), Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, cilt. 5, sayı. 1, Ocak-Mart 2005, s. 295-304. Aka, İsmail, X. Yüzyıldan XX. Yüzyıla Kadar Şiîlik, Tarihte ve Günümüzde Şiîlik Sempozyumu, İstanbul 1993. Akhtar, Waheed, Early Shiite Imâmiyyah Thinkers, New Delhi 1988. Bozan, Metin, İmâmiyyenin İmâmet Nazariyesinin Teşekkül Süreci, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara 2004. Caferî, Muhammed Rıza, el-Kelam indel-İmâmîyye; neşetuhu ve tatavvuruhu ve mevkiuş-Şeyh el-Müfîd minhu, (Silsiletü müellefâtiş-Şeyh el-Müfîd içinde), ss. 150-304, Beyrut 1414/1993. Demir, Ahmet İshak, İmamiyye Şiasında Dini Otorite, Dinbilimleri Akademik Araştırma Der., III (2003), sayı 3, s. 109-25. Fığlalı, İmâmiyye Şiası, İstanbul 1984. Hussain, Jassim M., The Occultation of the Twelfth Imam, Cambridge 1982. Kummî, Sad b. Abdullah, el-Makâlât vel-fırak, (nşr.M.Cevad Meşkûr), Tahran 1963. Madelung Wilferd, Imamism and Mutazilite Theology, Le Shiisme İmâmite, Paris 1970, s. 13-30. Moojan Momen, An Introduction to Shii Islam, New Haven, London 1985. Şeyh Müfîd, al-Irshâd; the book of guidance the livesof the Imams, (trcilt: I.K.A.Howard), İntişârât-ı Ensâriyân, Kum trs. Şeyh Müfîd, el-Akl fî usûlid-dîn, Beyrut 1412/ 1992. Şeyh Müfîd, Tashîhu İtikâdâtil-İmâmiyye, (nşr. Hüseyin Dergâhî), (Silsiletü müellefâtiş-Şeyh el-Müfîd içinde), cilt: V, Beyrut 1993/1414. Nevbahtî, Hasan b. Mûsâ, Kitâbü Fırakuş-Şia, (nşr. M. Sâdık Al-i Bahrululûm), Necef 1355/ 1936. Uyar, Mazlum, Gaybet Sonrası Şiî Kelamın Teşekkülü ve Mûtezile, İslâmiyat II (1999), sayı 3, s.153. Uyar, Mazlum, Ahbarîlik İmamiyye Şiasında Düşünce Ekolleri, İstanbul 2000. Uyar, Mazlum, Şiî Ulemânın Otoritesinin Temelleri, İstanbul 2004. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | İlahiyat alanında temel kavramları kavrar, kavramlar arası ilişkilere hâkimdir. | X | |||||
| 2 | Bir yabancı dili kullanarak İlahiyat alanında kuramsal ve uygulamalı bilgileri izler ve ilgili alandaki uzman ve uzman olmayan kişi ve kuruluşlarla bu bilgileri paylaşır. (Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde). | ||||||
| 3 | Edindiği ilahiyat bilgisinin gerekleri doğrultusunda tutum ve davranışlarıyla topluma örnek olacak davranışlar sergiler. Sosyal ve kültürel hakların evrenselliğini destekler, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkar. | X | |||||
| 4 | Klasik ve güncel dini meseleleri saptama, tanımlama, eleştirel bir yaklaşımla değerlendirme, yorumlama, formüle etme ve çözme becerisine sahiptir; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçer ve uygular. | X | |||||
| 5 | İlahiyat alanındaki bilgi ve beceriler ile alandaki sorunlara yönelik bilimsel yöntemlerle ortaya konulmuş çözüm önerilerini ilgili kişi ve kurumlarla çeşitli iletişim araçları vasıtasıyla paylaşır. | X | |||||
| 6 | Dini anlayış ve uygulamaların evrensel ve toplumsal boyuttaki (güvenlik, sağlık, iktisat, çevre, vb.) etkileri ve hukuksal sonuçları hakkında farkındalık sahibidir. | X | |||||
| 7 | Sorumluluğu altındakilerin öğrenme gereksinimlerini belirler, öğrenme süreçlerini yönetir ve kişisel, mesleki alandaki gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar. | ||||||
| 8 | İlahiyat alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitaplarına, uygulama araç-gereçlerine ve bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerine dair sahip olduğu kuramsal ve uygulamalı bilgileri eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanır. | X | |||||
| 9 | Değişen hayata ve yeniliğe karşı açık tutuma sahiptir; toplumsal, ekonomik, yasal ve siyasal gelişmelerden haberdardır. | X | |||||
| 10 | Toplumsal alanda karşılaşılan karmaşık dini meseleleri çözmek için bireysel inisiyatif alarak bağımsız çalışır veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır. | X | |||||
| 11 | İlahiyat alt dalları ve diğer bilim alanları ile ilişki kurarak disiplinler arası araştırma -inceleme, yorum ve analiz yapar. | X | |||||
| 12 | Alanındaki çeşitli sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklere katılır; yaşam boyu öğrenmeye ve sorgulamaya ilişkin olumlu tutum geliştirir. | X | |||||
| 13 | İlahiyat alanındaki bilgilerin toplanması, analiz edilmesi, yorumlanması, sonuçların duyurulması ve kullanılması aşamalarında toplumsal, kültürel, bilimsel ve ahlakî değerleri gözetir. | X | |||||
| 14 | İlahiyat alanı için uygun araçları seçer, kullanır, geliştirir ve alanın gerektirdiği bilgi ve bilişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Şia, İmamiyye, İsnaaşeriyye, Rafizi vb. terimleri tanımlar | 1 | 0 | 2 | 3 | 1 | 4 | 0 | 3 | 4 | 3 | 3 | 3 | 2 | 1 |
| 2 | Şianın oluşum sürecini açıklar | 1 | 0 | 2 | 2 | 1 | 1 | 0 | 4 | 3 | 2 | 3 | 2 | 3 | 1 |
| 3 | Şianın önemli şahsiyetlerini tanır | 1 | 0 | 2 | 3 | 1 | 2 | 0 | 3 | 2 | 1 | 2 | 1 | 2 | 1 |
| 4 | Şianın temel kaynaklarını ve özelliklerini tanımlar, | 1 | 0 | 3 | 3 | 1 | 3 | 0 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 2 | 1 |
| 5 | Şii fırkalar hakkında bilgi sahibi olur, | 1 | 0 | 3 | 3 | 1 | 2 | 0 | 3 | 2 | 1 | 3 | 2 | 2 | 1 |
| 6 | Günümüz Şii anlayışlarını bilir, | 1 | 0 | 3 | 2 | 1 | 0 | 3 | 2 | 2 | 3 | 2 | 2 | 1 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 100 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Kısa Sınav | 2 | 5 | 10 |
| Ödev | 1 | 2 | 2 |
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 2 | 32 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 2 | 32 |
| Ara Sınav | 1 | 5 | 5 |
| Final | 1 | 5 | 5 |
| Toplam İş Yükü | 86 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 3,44 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 3 | ||