| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Kontrol Sistemleri I | EBO 305 | 5 | 3 + 2 | 4 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | EBO210 Meslek Matematiği dersini alınmış olması tavsiye edilir |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. AKADEMİK PERSONEL |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | Arş. Gör. Sezgin KAÇAR |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Bu ders öğrencilere denetim sistemlerinde kullanılan kavramları, sistemlerin teslim edilmesinde kullanılan gereçleri, sistemlerin modellenmesini, sistemlerin zaman düzlemindeki cevaplarının elde edilmesini ve sistemlerin benzetimlerinin paket programlar kullanılarak (MATLABda) yapılmasına ilişkin yeterlilikleri kazandırmak amacıyla tasarlanmıştır. |
| Dersin İçeriği | Sistem tanımı, geribesleme kavramı. Açık ve kapalı döngü denetim sistemlerinin yapıları ve özellikleri, transfer fonksiyonlarının hesabı. Blok diyagramlarda sadeleştirme yöntemleri, İşaret akış diyagramları, Mason kazanç formülü ile transfer fonksiyonu hesabı. Sistemlerin durum-uzay formunda ifade edilmesi ve faz değişim blok diyagramlarının çıkarılması. Konularla ilgili örnek Matlab uygulamaları. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Denetim sistemlerinde kullanılan kavramları açıklar. | Bireysel Çalışma, Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 2 | Sistemlerin temsilindeki gereçleri doğru şekilde kullanır. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma, Eğitsel Oyun, | |
| 3 | Elektriksel ve mekaniksel elemanların modellenmesini ve aralarındaki ilişkilerin açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, | |
| 4 | Elektriksel ve mekaniksel sistemlerin modellerini türetir. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma, Problem Çözme, Gezi / Gözlem, | |
| 5 | Birinci ve ikinci dereceden sistemlerin zaman düzlemindeki cevaplarını değerlendirir. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma, Problem Çözme, Eğitsel Oyun, Eğitsel Oyun, | |
| 6 | Sistemlerin benzetimlerini paket programlarda (MATLAB) gerçekleştirebilir | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma, Eğitsel Oyun, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Sistem tanımı ve geribesleme kavramı. | |
| 2 | Açık ve kapalı döngü denetim sistemlerinin yapıları ve özellikleri, transfer fonksiyonlarının hesabı. Örnek sistem uygulamaları. | |
| 3 | Elektriksel devrelerin blok diyagramlarının çıkarılması (RLC ve Op-amp) | |
| 4 | Blok diyagramlarda sadeleştirme yöntemleri ve örnek uygulamalar | |
| 5 | MATLAB komutları ile blok diyagramların sadeleştirilmesi | |
| 6 | İşaret akış diyagramlarının özellikleri. Mason kazanç formülü ile transfer fonksiyonu hesabı ve örnek uygulamalar. | |
| 7 | Birinci ve ikinci dereceden sistemlerin zaman düzlemindeki cevaplarının incelenmesi | |
| 8 | Model kavramı ve çeşitleri. Sinyal alt sinyal parametre ilişkileri. Sistemlerdeki statik ve dinamik elemanlar. | |
| 9 | Elektriksel ve mekaniksel elemanların modellenmesi ve aralarındaki ilişkiler. Elektriksel sistemlerin / ötelemeli ve dönerli mekanik sistemlerin matematiksel modellerinin çıkarılması. | |
| 10 | Ara Sınav | |
| 11 | Dişli yapıların (çarkların) modellenmesi. Efektif empedans hesaplamaları | |
| 12 | Elektriksel ve mekaniksel sistemlerdeki benzerlikler. Elektro-mekanik sistemlerin modellenmesi ve konuyla ilgili örnek hesaplamalar | |
| 13 | Sistemlerin durum uzay formunda ifade edilmesi, durum değişkenlerinin tespiti ve faz değişim blok diyagramlarının çıkarılması | |
| 14 | Paket programlarda (MATLABın simulink toolboxında) transfer fonksiyonu ve faz değişim blok diyagramı oluşturma ve örnek giriş sinyallerine göre simülasyon sonuçlarının elde edilmesi |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | 1. Ders Notları, A.F.Boz. |
| Ders Kaynakları | 1. Benjamin C. Kuo, Otomatik Kontrol Sistemleri, Çeviren ve Uyarlayan Atilla Bir, Literatür Yayıncılık, 1999. 2. İbrahim Yüksel, Otomatik Kontrol Sistem Dinamiği ve Denetim Sistemleri, Uludağ Üniversitesi - Bursa, 1997. 3. İbrahim Yüksel, Mesut Şengirgin, Gürsel Şefkat Çözümlü Otomatik Kontrol Problemleri Sistem Dinamiği ve Denetim Sistemleri, Uludağ Üniversitesi - Bursa, 2002. 4. M. Kemal Sarıoğlu, Otomatik Kontrol I-II, Birsen Yayınevi İstanbul, 1999. 5. Zafer Bingöl, Matlab ve Simulinkle Modelleme / Kontrol, Birsen Yayınevi, 2004. 6. Uğur Arifoğlu ve Cemalettin Kubat, Matlab ve Mühendislik Uygulamaları, Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti., 2003. 7. Norman S. Nise, Control Systems Engineering, Second Edition, The Benjamin / Cummings Publishing Company, 1995. 8. Joseph J. DiStefano III, Allen R. Stubberud, and Ivan J. Williams, Schaums Outline Series of Theory and Problems of Feedback and Control Systems, McGraw Hill Book Company, 1976. 9. Robert H. Bishop, Modern Control Systems Analysis and Design Using MATLAB, Addison Wesley Publishing Company, 1993. 10. Richard C. Dorf, and Robert H. Bishop, Modern Control Systems, Eighth Edition, Addison Wesley Longman, 1998. 11. Katsuhiko Ogata, Solving Control Engineering Problems With MATLAB, Prentice Hall, 1994. 12. Katsuhiko Ogata, Modern Control Engineering, Third Edition, Prentice Hall, 1997. 13. Adrian Biran, Moshe Breiner, Matlab for Engineers, Addison Wesley Publishers, 1995. 14. Ken Dutton, Steve Thompson, Bill Barraclough, The Art of Control Engineering, Addison Wesley Longman, 1997. 15. John J. DAzzo, and Constantine H. Houpis, Linear Control System Analysis and Design Conventional and Modern, Fourth Edition, McGraw Hill, 1995. 16. Nagrath I. J., and Gopal M., Control Systems Engineering, Second Edition, Wiley Eastern Limited, 1986. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Bilgisayar teknolojisi alanında araştırma ve uygulamaya yönelik güncel bilgi ve becerilere sahip olmak. | X | |||||
| 2 | Bilgisayar teknolojisi ile ilgili eğitim araç ve gereçleri etkin kullanabilmek. | X | |||||
| 3 | Bilgisayar teknolojisi ile ilgili konularda eğitim programı geliştirebilmek, bunları yazılı ve sözlü olarak uygulayabilecek iletişim yeteneğine sahip olmak. | X | |||||
| 4 | Bilgisayar teknolojisi alanında projelendirme, tasarlama ve uygulama çalışmalarını gerek bağımsız olarak ve gerekse ortak zeminlerde yürütme bilgi ve becerilere sahip olmak. | X | |||||
| 5 | Bilgisayar teknolojisi alanında bilimsel ve toplumsal sorunlar karşısında sorgulayıcı, yorumlayıcı, çözüme katkı sağlayıcı ve etik denetime açık yaklaşımlara sahip olmak. | X | |||||
| 6 | Çevre bilincine sahip olmak, bunu uygulamak ve yaygınlaştırmak. | X | |||||
| 7 | Toplumla ve çeşitli toplum örgütleriyle etkin bir şekilde çalışabilmek. | X | |||||
| 8 | Sorumluluğu altında çalışanların mesleki gelişimine ve sosyal haklarının korunmasına yönelik etkinlikleri planlayıp yönetebilmek, onların küresel ölçekte sorumlu bireyler olarak yetişmesine katkıda bulunmak. | X | |||||
| 9 | Kendi kendine ve hayat boyu öğrenim ilkelerini benimsemek. | X | |||||
| 10 | Bilgisayar teknolojisi alanında profesyonel gelişimlerini sürdürebilmek ve farklı uygulamaları yerinde inceleyebilmek üzere ulusal/uluslararası hareketlilik ve ortaklık faaliyetlerinde bulunmak. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Denetim sistemlerinde kullanılan kavramları açıklar. | ||||||||||
| 2 | Sistemlerin temsilindeki gereçleri doğru şekilde kullanır. | ||||||||||
| 3 | Elektriksel ve mekaniksel elemanların modellenmesini ve aralarındaki ilişkilerin açıklar. | ||||||||||
| 4 | Elektriksel ve mekaniksel sistemlerin modellerini türetir. | ||||||||||
| 5 | Birinci ve ikinci dereceden sistemlerin zaman düzlemindeki cevaplarını değerlendirir. | ||||||||||
| 6 | Sistemlerin benzetimlerini paket programlarda (MATLAB) gerçekleştirebilir |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 60 |
| 1. Performans Görevi (Laboratuvar) | 13 |
| 2. Performans Görevi (Laboratuvar) | 13 |
| 3. Performans Görevi (Laboratuvar) | 14 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 10 | 10 |
| Performans Görevi (Laboratuvar) | 3 | 4 | 12 |
| Final | 1 | 15 | 15 |
| Toplam İş Yükü | 133 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,32 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||