Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Türk Tezhip Sanatı Desen Tasarım İlkeleri I GTS 505 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. AYŞE ÜSTÜN
Dersi Verenler Prof.Dr. AYŞE ÜSTÜN,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Öğrencilerin dönemlere göre Türk Tezhip Sanatında kullanılan farklı üslupları teorik ve uygulamalı olarak öğrenerek uzmanlaşmalarının sağlanması amacıyla bu dersi almaları öngörülmüştür.

Dersin İçeriği

Öğrencilerden Türk Tezhip Sanatında farklı dönemlerde ortaya çıkan üslupların tarihsel gelişimi, döneme damgasını vuran nakkaşlar ve bu üslupların uygulanması, araştırılması ve özgün ve değişik tasarımların üretilmesi istenerek, tezhip sanatı konusunda tasarımcı olarak uzmanlaşmayı sağlamaya yönelik çalışmalar yaptırılır.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Türk Tezhip Sanatının Orta Asya´daki örneklerinden başlanılarak 22.yüzyıla kadar tezhip sanatı ile ilgili öğrendiği bilgileri kullanır. Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, Problem Çözme, Deney ve Laboratuvar,
2 Türk Tezhip Sanatının Orta Asya´daki örneklerinden başlanılarak 22.yüzyıla kadar tezhip sanatına hizmet eden sanatçılarını ve eserlerini bilir Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, Problem Çözme, Deney ve Laboratuvar,
3 Tezhip Sanatının Tarihsel gelişimi içinde oluşan motif ve desen tasarımı, renk üslup özelliklerini bilir Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, Problem Çözme, Deney ve Laboratuvar,
4 Tezhip Sanatının Tarihsel gelişimi içinde oluşan üslup özelliklerine ve nakkaşların anlayışına göre uygun tasarımlar yapar ve uygular. Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, Problem Çözme, Deney ve Laboratuvar,
5 Lisans döneminde edinilen ve yüksek lisansa da taşınan bilgi ve donanımla Türk tezhip sanatı ekolleri ve formlarını yorumlayarak özgün tasarımlar yapar ve uygular. Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, Problem Çözme, Deney ve Laboratuvar,
6 Kitap sanatları hakkında verilen araştırma konularını derler, tezhip sanatının diğer sanat kolları üzerindeki etkisini ve önemini gösteren konuları derler ve power point olarak sunar Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, Problem Çözme, Deney ve Laboratuvar,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Bir yazma eserde veya bir levhada tezhibin uygulandığı alanlar:Fihrist, Zahriye, serlevha, Ünvan Sayfası, Sure başı, Fasıl başı, koltuklar, güller, duraklar, hatime sayfası, ketebe sayfası,keşide üstü, arasuları, kenarsuları.
2 Bir yazma eserde veya bir levhada tezhibin uygulandığı alanlar:Fihrist, Zahriye, serlevha, Ünvan Sayfası, Sure başı, Fasıl başı, koltuklar, güller, duraklar, hatime sayfası, ketebe sayfası,keşide üstü, arasuları, kenarsuları örneklerine devam.
3 Uygulama alanlarını simetrik ölçülere göre eksenlerinin çizilmesi ve paftalara ayrılması.KISA SINAV
4 Desende Kitabe Açmak ve köşebentleri iplikle ayarlamak
5 14. ve 15. Yüzyıl Geometrik motif örneklerinden yola çıkarak Anadolu Selçuklu ve Beylikler devri zahriye sayfası desen örneği hazırlama.
6 14. ve 15. Yüzyıl Geometrik motif örneklerinden yola çıkarak Anadolu Selçuklu ve Beylikler devri zahriye sayfası desen örneği hazırlama.
7 15. Yüzyıl Erken Osmanlı Dönemi Zahriye ve Unvan Sayfası örnekleri araştırma ve desen tasarımı.ÖDEV
8 15.ve 16.yy.ilk yarı Türkmen, Safevi ve Timur Örnekleri üzerinde desen tasarımı ve uygulama, KISA SINAV.
9 15.ve 16.yy.ilk yarı Osmanlı Dönemi zahriye, unvan sayfası, güller, surebaşı örneklerinin desen araştırması.
10 15.ve 16.yy.ilk yarı Osmanlı Dönemi zahriye, unvan sayfası, güller, surebaşı örneklerinde 3´er adet eskiz ve 1/4 oranlı renkli uygulama çalışması.
11 ARA SINAV:15.ve 16.yy.ilk yarı Osmanlı Dönemi zahriye, unvan sayfası desen tasarımı
12 15.ve 16.yy.ilk yarı Osmanlı Dönemi zahriye, unvan sayfası anlayışında özgün desen tasarımının renkli uygulaması.
13 15.ve 16.yy.ilk yarı tezhip sanatının cilt, minyatür, halı ve çini sanatı üzerinde etkileri ve üretilen desen örnekleri üzerinde araştırma.
14 Uygulama çalışmalarının teslimi ve dosya değerlendirmesi
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

İnci A.Birol-Ç.Derman; Türk Tezyinatında Motifler, Kubbealtı Yayınları,İstanbul 2011, İnci A.Birol; Klasik Devir Türk Tezyini Sanatlarında Desen Tasarımı Çizim Tekniği ve Çeşitleri,Kubbealtı Yayınları,İstanbul 2008,Cahide KESKİNER,Hatai,Kültür Bakanlığı Yayınları,İstanbul,1990.,Azade AKAR-Cahide KESKİNER,Türk Süsleme Sanatlarında Desen ve Motif,Tercuman Sanat ve Kültür Yayınları,İstanbul,1978.,Emel ESİN,Türk Sanatında İkonografik Motifler.Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2003.,Jonathan M.BLOOM;Kağıda İşlenen Uygarlık;Kitap Yayınevi,İstanbul 2001.,Oktay Aslanapa;Türk Sanatı, Remzi Kitabevi,İstanbul 1984, Oktay Aslanapa;Türk Halı Sanatının Bin Yılı, Eren Yayınevi,İstanbul 1987., Güner İnal;Türk Minyatür Sanatı,Atatürk Kültür Merkezi,Ankara 1995, Sevgi A.Ersoy; Türk Minyatür Tekniği,İnkansa Matbaacılık,Ankara 2006., Banu MAHİR,Osmanlı Minyatür Sanatı,Kabalcı Yayınevi,İstanbul,2004.,
Filiz Çağman, Günsel Renda, Serpil Bağcı, Zeren Tanındı;Osmanlı Resim Sanatı,T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı,İstanbul 2012.,Neriman Görgünay Kırzıoğlu;Altaylardan Tuna Boyuna Türk Dünyasında Ortak Motifler,Türksoy Yayınları,Ankara 1995,Emel ESİN, Türk Kozmolojisine Giriş,Kabalcı Yayınevi,İstanbul,2001.,Yaşar ÇORUHLU, Erken Devir Türk Sanatı,Kabalcı Yayınevi,İstanbul,2007.,Mine ESİNER ÖZEN,Türk Tezhib Sanatı,Gözen Kitap ve Yayınevi;İstanbul,2003.,Mine ESİNER ÖZEN,Türk Tezhib Sanatından Örnekler,Özen Kitapevi,İstanbul 2007.,Semra Ögel;Anadolu Selçuklularının Taş Tezyinatı,Türk Tarih Kurumu,Ankara 1987.,Gönül Öney;Anadolu Selçuklu Mimari Süslemesi ve El Sanatları,Türkiye İş Bankası Yayınları,Ankara 1988.,Yıldız Demiriz;İslam Sanatında Geometrik Süsleme,LebibYalkın Yayınları,İstanbul2000.,H.Örcün Barışta;Osmanlı İmparatorluğu Dönemi İstanbul Cami ve Türbelerinden Ağaç İşleri,Atatürk Kültür Merkezi,Ankara 2009.,Z.Çobanlı-G.Öney;Anadoluda Türk Devri Çini ve Seramik Sanatı,T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara 2007.,H.İnalcık-G.Renda; Osmanlı Uygarlığı 1-2,T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara 2004.,Aziz Doğanay;Osmanlı Tezyinatı Klasik Devir İstanbul Hanedan Türbeleri,Klasik,İstanbul 2009.Nurhan ATASOY,Hasbahçe,Koç Kültür Sanat Tanıtım Hizmetleri A.Ş.İstanbul,2002., Bir Şaheser Süleymaniye Külliyesi,Editör:Selçuk Mülayim, T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı,Ankara 2007., P Sanat Kültür Antika Dergisi,Çiçek ve Sanat, Sayı 13.,Doğan KUBAN,Divriği Mucizesi,Yapı Kredi Yayınları,İstanbul,2003., Doğan Kuban;Selçuklu Çağında Anadolu Sanatı,Yapı Kredi Yayınları,İstanbul 2008.,Gülbün MESARA,Türk sanatında İnce Kağıt Oymacılığı,Türkiye İş Bankası Kültür yayınları,İstanbul,1998.,Lale ULUÇ,XVI. Yy. Şiraz El Yazmaları,Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları,İstanbul,2006.,Metin And;Minyatürlerle Osmanlı- İslam Mitologyası,Yapı Kredi Yayınları,İstanbul,2012.,Hat ve Tezhip Sanatı,Editör;Ali Rıza Özcan,T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı,Ankara 2009.,Gülnur Duran;Ali Üsküdarî,Kubbealtı Yayınları,İstanbul 2008.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Temel Sanat ilkelerini bilmek, anlamak ve konusuna yetkin olarak uyarlayabilmek. X
2 Üç boyutlu yüzeyleri iki boyutlu yüzeylerde çözümleyebilmek konusunda yetkin olmak. X
3 Geleneksel sanatların uygulanmasında kullanılan tüm yüzey ve uygulama malzemelerini bilmek, kullanabilmek konusunda yetkin olmak. X
4 Geleneksel sanatlarda konusu ile ilgili tüm alanlarda, farklı yüzyıllarda kullanılan renkleri bilmek, hazırlayabilmek; tasarlanan uygulamada doğru şekilde kullanabilmek; farklı yüzyıllarda kullanılan süsleme unsurlarını motiflerin, tasarımların üslupsal farklılıkları bilmek, kullanabilmek; farklı yüzyıllarda kullanılan kavramları, konuları, ekolleri, sanatçılarını, tekniklerini bilmek; her türlü bilgi ve donanımla klasik ve özgün tasarımlar ortaya koyabilme konularında yetkinliğe sahip olmak. X
5 Tasarımı uygulamak veya araştırılan konuyu sunmak için gerekli bütün teorik bilgi, çizim sistemleri ve bilgisayar programlarını bilmek, kullanabilmek ve bu konudaki yenilikleri takip edebilmek konularında yetkin olmak. X
6 Konusuyla ilgili kaynak taraması yaptığı araştırmayı yetkin olarak akademik kriterlerin gerektirdiği şekilde tamamlamak. X
7 Konusuyla ilgili restorasyon ve konservasyon yapabilme yetkinliğinde olmak. X
8 Mesleki ve etik sorumluluğa sahip olmak. X
9 Öğrenmeyi öğrenme yetkinliğine sahip olmak. Konusu ile ilgili yeni çalışma, bilgi ve fikirlere açık olarak gelişmeleri sürekli takip edip, araştırma, analiz yapma, yorumlama ve uygulama yeterliliğiyle bunları kendisine kazanım olarak dönüştürme yetkinliğine sahip olmak. X
10 Disiplin içi ve disiplinler arası gruplarla takım çalışması yapacak yetkinlikte olmak. X
11 Konusu ile ilgili çalışmaların, evrensel ve toplumsal boyutlarda etkilerini değerlendirebilmek için gerekli kapsamlı bilgiye sahip olmak. X
12 Alanındaki bilgileri takip edip kullanabilecek ve meslektaşlarıyla iletişim kurabilecek düzeyde en az bir yabancı dil bilgisine sahip olmak. X
13 Eleştirel bakışa ve yaratıcı düşünme yetkinliğine sahip olmak. Sahip olunan bilgi, beceri ve fikirlerini bilimsel yöntemlerle analiz etmek, değerlendirmek için kullanabilmek yetkinliğine sahip olmak. X
14 Yaşam boyu öğrenmenin sürdürülmesi gerektiği bilinci ve bunu gerçekleştirme yetkinliğine sahip olmak. X
15 Geçmiş ve günümüz sanat anlayışlarını objektif olarak algılayıp kavrayabilmek ve bunları karşılaştırıp sentezleyebilmek yetkinliğine sahip olmak. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14 PÇ 15
1 Türk Tezhip Sanatının Orta Asya´daki örneklerinden başlanılarak 22.yüzyıla kadar tezhip sanatı ile ilgili öğrendiği bilgileri kullanır. 5 5 5 5 5 5 3 4 5 5 5 1 4 4 5
2 Türk Tezhip Sanatının Orta Asya´daki örneklerinden başlanılarak 22.yüzyıla kadar tezhip sanatına hizmet eden sanatçılarını ve eserlerini bilir 5 5 5 5 5 5 3 4 5 5 5 1 4 4 5
3 Tezhip Sanatının Tarihsel gelişimi içinde oluşan motif ve desen tasarımı, renk üslup özelliklerini bilir 5 5 5 5 5 5 3 4 5 5 5 1 4 4 5
4 Tezhip Sanatının Tarihsel gelişimi içinde oluşan üslup özelliklerine ve nakkaşların anlayışına göre uygun tasarımlar yapar ve uygular. 5 5 5 5 5 5 3 4 5 5 5 1 4 4 5
5 Lisans döneminde edinilen ve yüksek lisansa da taşınan bilgi ve donanımla Türk tezhip sanatı ekolleri ve formlarını yorumlayarak özgün tasarımlar yapar ve uygular. 5 5 5 5 5 5 3 4 5 5 5 1 4 4 5
6 Kitap sanatları hakkında verilen araştırma konularını derler, tezhip sanatının diğer sanat kolları üzerindeki etkisini ve önemini gösteren konuları derler ve power point olarak sunar 5 5 5 5 5 5 3 4 5 5 5 1 4 4 5
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 25
1. Ödev 25
1. Performans Görevi (Uygulama) 25
2. Performans Görevi (Uygulama) 25
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Kısa Sınav 2 8 16
Ödev 1 8 8
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 4 64
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 4 64
Ara Sınav 1 10 10
Toplam İş Yükü 162
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,48
Dersin AKTS Kredisi 6