1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Anorganik Kimya Pr. (Yl)
  3. Anorganik Reaksiyon Mekanizmaları-I (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Anorganik Reaksiyon Mekanizmaları-I AOK 519 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler

Anorganik Reaksiyon Mekanizmaları-II
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. MURAT TUNA
Dersi Verenler Doç.Dr. MURAT TUNA,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Günümüzde koordinasyon bileşiklerin önemi giderek artmakatadır. Kataliz uygulamalarından ilaç sanayine kadar birçok alanda koordinasyon bileşikleri etkin olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle gerek koordinasyon bileşiklerinin sentezi için gerekse bunların etkileri açısından reaksiyonların mekanizmalarının bilinmesi söz konusu oluşumların araştırılması ve açıklanabilmesi için son derece önemlidir.  İfade edilen bu gereklilikten dolayı bu derste koordinasyon bileşiklerinin sentezinde gerçekleşen değişimlerin mekanizma olarak açıklanabilmesi için gerekli bilgi birkiminin oluşması sağlanacaktır. 
Dersin İçeriği

1. Giriş ve tarihçe

2. Kimyasal Kinetik ve Reaksiyon Mekanizmaları

 2.1. Kimyasal kinetik ve hız denklemi

 2.2. Reaksiyon mekanizması ve hız denklemi

3. Reaksiyon mekanizmasının tayini 

4. Kimyasal Kararlılık ve koordinasyon bileşiklerinin kararlılığı

5. Reaksiyon mekanizmalarının sınıflandırılması

6. Dört ve Beş koordinasyonlu komplekslerde reaksiyon mekanizmaları

 6. 1. Kare düzlem komplekslerde yer değiştirme reaksiyon mekanizması ve etkileyen faktörler.

 6. 2. Düzgün dörtyüzlü komplekslerde yer değiştirme reaksiyon mekanizması ve etkileyen faktörler.

 6. 3. Kare piramit komplekslerde yer değiştirme reaksiyon mekanizması ve etkileyen faktörler.

7. Altı koordinasyonlu komplekslerde yer değiştirme reaksiyon mekanizması ve etkileyen faktörler

8. Diğer koordinasyonlardaki komplekslerdeki reaksiyon mekanizmaları

9. Yükseltgenme ve indirgenme reaksiyonlarının mekanizması 

10.  Katılma reaksiyonlarının mekanizması

11. Reaksiyon mekanizmalarının uygulamaları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Reaksiyon Hızları ve hızların tespiti üzerinde fikir sahibi olur Deney ve Laboratuvar, Rol Oynama, Gösterip Yaptırma, Eğitsel Oyun, Problem Çözme, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
2 Reaksiyon mekanizmalarını tanır ve farklılıklarını anlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Problem Çözme, Eğitsel Oyun, Gösterip Yaptırma, Rol Oynama, Eğitsel Oyun, Deney ve Laboratuvar,
3 Reaksiyon mekanizmaları üzerine etki eden etekenleri bilir. Anlatım, Beyin Fırtınası, Problem Çözme, Eğitsel Oyun, Rol Oynama, Deney ve Laboratuvar, Soru-Cevap,
4 Reaksiyon mekanizmaları önerir ve etkileyen faktörleri tanımlar. Gösterip Yaptırma, Anlatım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Giriş ve Tarihçe
2 Kimyasal Kinetik ve reaksiyon mekanizmaları
3 Reaksiyon mekanizmasının tayini
4 Kimyasal kararlılık ve koordinasyon bileşiklerinde kararlılık
5 Reaksiyon mekanizmalarının sınıflandırılması
6 Kare düzlem komplekslerde yerdeğiştirme reaksiyon mekanizması ve etkileyen faktörler
7 Düzgün dörtyüzlü komplekslerde yerdeğiştirme reaksiyon mekanizması ve etkileyen faktörler
8 Kare piramit komplekslerde yerdeğiştirme reaksiyon mekanizması ve etkileyen faktörler
9 ARASINAV
10 Altı koordinasyonlu komplekslerde yerdeğiştirme reaksiyon mekanizması ve etkileyen faktörler
11 Diğer koordinasyonlu bileşiklerindeki yerdeğiştirme reaksiyon mekanizmaları ve etkileyen faktörler
12 Yükseltgenme-indirgenme reaksiyonlarının mekanizmaları
13 Katılma reaksiyonlarının mekanizmaları
14 Reaksiyon mekanizmalarının bazı uygulamaları
Kaynaklar
Ders Notu

Öğretim üyesinin ders notları
Ders Kaynakları

1. Inorganic Chemistry, W.W. Porterfield, Addison Wesley, 1984.

2. Advanced Inorganic Chemistry, F.A. Cotton, G. Wilkinson, Fifth Edition, Wiley-VCH, 1988.

3. Kinetics and Mechanism of Reactions of Transition Metal Complexes, R. G. Wilkins, 2nd Revised Edition, Wiley-VCH, 1991. 

4. Inorganic Reaction Mechanisms, D.O.Cokee, The Royal Society of Chemistry, 1994.

5. Inorganic and Organometallic Reaction Mechanisms, J. D. Atwood, Wiley-VCH, 1997.

6. Inrganic Chemistry, C.E. Housecroft, A.G. Sharpe, Third Edition, Pearson Edu. Ltd. 2008.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Yaşadığı toplumun bilgi toplumu olmasına katkıda bulunmak, toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunlara çözüm sunmak amaçlarıyla alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri ulusal ve uluslararası bilimsel ortamlarda (toplantılarda) tanıtır.
2 Alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, alanında güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgiye sahip olup ve elde ettiği bilgiyi değerlendirir, yorumlar ve uygular.
3 Alanı ile ilgili problemleri tanımlar ve formüle eder, yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; karmaşık sistem veya süreçleri tasarlar ve tasarımlarında yenilikçi/alternatif çözümler ile gelişmekte olan yenilikçi yöntemleri kullanır.
4 Kuramsal, deneysel ve modelleme esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular, belirsiz, sınırlı ya da eksik verileri bilimsel yöntemlerle tamamlar; verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir.
5 Alanındaki uygulamaların sosyal, çevresel, sağlık, güvenlik, hukuki boyutlarını ve iş hayatı uygulamalarını bilir ve bunların getirdiği kısıtların farkındadır. Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin bir biçimde birlikte ve ya bağımsız çalışabilir ve sorumluluk alır.
6 Anorganik kimya programı için gerekli lisans düzeyi yeterliliklerini temel alarak, iş ve laboratuvar güvenliği yanında çevre koruma bilincine sahip olur. Aynı ya da farklı bir alanda bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirir, derinleştirir, analiz eder ve yorumlar.
7 Anorganik kimya programı alanındaki temel ve modern cihazlar hakkında uygulamalı ve teorik bilgilere sahip olup, bu yöntemlerle akademik düzeyde kimya deneyleri gerçekleştirir elde ettiği sonuçları analiz edebilir ve değerlendirebilir.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7
1 Reaksiyon Hızları ve hızların tespiti üzerinde fikir sahibi olur
2 Reaksiyon mekanizmalarını tanır ve farklılıklarını anlar.
3 Reaksiyon mekanizmaları üzerine etki eden etekenleri bilir.
4 Reaksiyon mekanizmaları önerir ve etkileyen faktörleri tanımlar.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 100
Toplam 100
1. Final 60
1. Yıl İçinin Başarıya 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 15 15
Ödev 1 15 15
Performans Görevi (Seminer) 1 10 10
Final 1 20 20
Toplam İş Yükü 156
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,24
Dersin AKTS Kredisi 6