1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Türk Dili ve Edebiyatı Pr. (Yl) (Tezli)
  3. Tip Tahlilleri (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Tip Tahlilleri YTE 508 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. MUHAMMED HÜKÜM
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. E. Neşe DEMİRDELER, Arş. Gör. M. Mustafa ÖRÜCÜ
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Yeni Türk Edebiyat Tarihi’nde tipler, edebi eserlerin anahtarı vazifesini görürler. Bu derste amaç, Yeni Türk Edebiyat Tarihi’ni bütün olarak hâkim tipler açısından incelemek, onlar vasıtasıyla çeşitli medeniyet devirlerinde Türk toplumunun benimsediği temel değerleri, değişen ve devam eden unsurları ortaya koymaya çalışmaktır.
Dersin İçeriği

Bu derste, destanlardan yeni edebiyata, yeni edebi türlerde işlenen tipleri konu edinen metinlere yakından bakmak, Yeni Türk Edebiyatı Tarihi’ne bu metinler aracılığıyla yaklaşmak esas alınacaktır.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Edebi metinlerdeki tipleri sıralar. Anlatım, Soru-Cevap,
2 Yeni Türk edebiyatı tarihinde öne çıkan tipleri açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Deney ve Laboratuvar,
3 Tipler vasıtasıyla çeşitli medeniyet devirlerinde Türk toplumunun benimsediği temel değerleri yorumlar. Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Deney ve Laboratuvar,
4 Yeni Türk edebiyatı tarihindeki tipleri karşılaştırır. Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar,
5 Yeni Türk edebiyatı tarihindeki tipler hakkındaki analiz bilgisini geliştirir. Beyin Fırtınası, Tartışma, Deney ve Laboratuvar,
6 Yeni Türk edebiyatı tarihindeki tipler hakkında hükme varır. Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Giriş: “Tip” kavramı ve tiplerin edebi metinler açısından işlevi.
2 Oğuz Kağan- Oğuz Han Destanında işlenen tip ve özellikleri
3 Yenisey Mezar Taşlarında işlenen tip ve özellikleri
4 Göktürk Yazıtlarında işlenen tip ve özellikleri
5 Dede Korkut Kitabında işlenen tip ve özellikleri
6 Manas Destanında işlenen tip ve özellikleri
7 Köroğlu Destanında işlenen tip ve özellikleri
8 Gazi tipi hakkında söylenmesi gerekenler
9 ARASINAV
10 Veli Tipi hakkında söylenmesi gerekenler
11 Ahi tipi hakkında söylenmesi gerekenler
12 Leyla ve Mecnun tipi hakkında söylenmesi gerekenler
13 Kerem ile Aslı tipi hakkında söylenmesi gerekenler
14 Yeni aydın tipi: Mustafa Reşit Paşa ve Şinasi ve dğr.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

1.Prof. Dr. Mehmet Kaplan, Tip Tahlilleri, 2.b., İstanbul 1991;
2.Fethi Naci, Türkiye’de Roman ve Toplumsal Değişme, 2.b., İst.1990;
3.Berna Moran,”Romanda Tip Olgusu ve Tipin İşlevi Üzerine”, Edebiyat Üzerine, İletişim Yay., haz. S.Şahin Gümüş, İst. 2004, s.149–158;
4.Prof. Dr.Hasan Akay, Tip Tahlilleri/ Ders Notları (“Don Juan-Derviş Tipi, Yedi İklim, sayı: 3, Haziran 1992, s. 19–38; “Post-modern Derviş Tipi: Osman”, Dergâh, sayı: 96, Şubat 1998, s. 7–9).
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır. X
2 Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir.
3 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir.
4 Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler. X
5 Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir. X
6 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır.
7 Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar.
8 Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi, disiplinler arası araştırmalar yapar.
9 Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler. X
10 Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir.
11 Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur.
12 Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular.
13 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir.
14 Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14
1 Edebi metinlerdeki tipleri sıralar.
2 Yeni Türk edebiyatı tarihinde öne çıkan tipleri açıklar.
3 Tipler vasıtasıyla çeşitli medeniyet devirlerinde Türk toplumunun benimsediği temel değerleri yorumlar.
4 Yeni Türk edebiyatı tarihindeki tipleri karşılaştırır.
5 Yeni Türk edebiyatı tarihindeki tipler hakkındaki analiz bilgisini geliştirir.
6 Yeni Türk edebiyatı tarihindeki tipler hakkında hükme varır.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Ödev 20
1. Performans Görevi (Seminer) 30
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 5 80
Ara Sınav 1 1 1
Ödev 1 6 6
Performans Görevi (Seminer) 1 2 2
Final 1 1 1
Toplam İş Yükü 138
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,52
Dersin AKTS Kredisi 6