| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Ekleşme Dizisinin Karşıtlık Düzeni | YTD 503 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | YUKSEK_LISANS |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. ZİKRİ TURAN |
| Dersi Verenler | Prof.Dr. ZİKRİ TURAN, |
| Dersin Yardımcıları | Dr. Öğr. Üyesi Çiğdem TOPÇU |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Türk dilinin işleyişinin üzerine kurulu olduğu, ekleşme sırasında bir unsurun bir diğerine göre ne mahiyette olduğunu bir düzen halinde yansıtan karşıtlık sistemini açıklamak. |
| Dersin İçeriği | Dil bilgisinde karşıtlık düzenini ortaya çıkaran işleyiş Karşıtlık kavramı ve içeriği Yardımcı unsur- asıl unsur ilişkisinin çeşitli yönleri Yerdaş, yandaş, hem yerdaş hem yandaş karşıtlık türleri |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Ekler arasındaki karşıtlık kavramını tanımlar ve ilişkilerini, türlerini anlatır. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 2 | Karşıtlık teriminin içerdiği unsurları açıklar. | Tartışma, Örnek Olay, | |
| 3 | Karşıtlığın türlerini örnekler. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 4 | Karşıtlığın türlerini karşılaştırır. | Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma, | |
| 5 | Eklerin sahip olduğu karşıtlık ilişkilerini düzenler. | Anlatım, Tartışma, | |
| 6 | Türk dilinin ek kültürü hakkında değerlendirme yapar. | Anlatım, Beyin Fırtınası, Tartışma, Grupla Çalışma, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Türk dilinin ekleşme bilgisinin içeriği | |
| 2 | Yardımcı unsur ve asıl unsurun kimliği | |
| 3 | Asıl unsur (kelime) un karşıtlık düzenini oluşturmadaki rolü | |
| 4 | Yardımcı unsurun karşıtlık düzenini oluşturmadaki rolü | |
| 5 | Yardımcı unsur- asıl unsur ilişkisinin ortaya çıkardığı çeşitli sonuçlar | |
| 6 | Karşıtlık nedir? | |
| 7 | Kaç çeşit karşıtlık vardır? | |
| 8 | Yerdaş karşıtlık, yandaş karşıtlık | |
| 9 | ARA SINAV | |
| 10 | Hem yerdaş hem yandaş karşıtlık | |
| 11 | Değişken nitelikte karşıtlıklar | |
| 12 | Karşıtlıkların oluşturduğu paralelizm | |
| 13 | Karşıtlık düzenine bağlı olarak beliren morfofonetik-morfofonemik ayrım | |
| 14 | Karşıtlığı yansıtan çeşitli ekleşme örneklerinin incelenmesi |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Zikri TURAN, Türkçenin Yapım ve Çekim Düzeninde Yer Alan Eklerin Sınıflandırılması Nasıl Olmalıdır?, TDK Bildiriler 2000. Zikri TURAN, Zaman Eki Unsurunun Tayinine Ağızlardan Tanıklar, Türük Dergisi,S.1.,133-144. , TURAN ZİKRİ (2014). Eski Türkçe Döneminde Bir Morfofonetik Karşıtlık Sorunu. Teke Dergisi. TURAN ZİKRİ (2015). Türk Dilinde Sıfatlama Ekleri. X. Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı, 1, 616-622. (Tam metin bildiri)(Yayın No:1656118) Vecihe HATİBOĞLU, Türkçenin Ekleri |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır. | X | |||||
| 2 | Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir. | ||||||
| 3 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir. | X | |||||
| 4 | Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler. | ||||||
| 5 | Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir. | X | |||||
| 6 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır. | ||||||
| 7 | Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar. | ||||||
| 8 | Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi, disiplinler arası araştırmalar yapar. | X | |||||
| 9 | Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler. | X | |||||
| 10 | Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir. | X | |||||
| 11 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur. | X | |||||
| 12 | Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular. | ||||||
| 13 | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir. | ||||||
| 14 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Ekler arasındaki karşıtlık kavramını tanımlar ve ilişkilerini, türlerini anlatır. | ||||||||||||||
| 2 | Karşıtlık teriminin içerdiği unsurları açıklar. | ||||||||||||||
| 3 | Karşıtlığın türlerini örnekler. | ||||||||||||||
| 4 | Karşıtlığın türlerini karşılaştırır. | ||||||||||||||
| 5 | Eklerin sahip olduğu karşıtlık ilişkilerini düzenler. | ||||||||||||||
| 6 | Türk dilinin ek kültürü hakkında değerlendirme yapar. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 70 |
| 1. Ödev | 30 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 12 | 12 |
| Kısa Sınav | 1 | 4 | 4 |
| Ödev | 1 | 6 | 6 |
| Performans Görevi (Seminer) | 1 | 6 | 6 |
| Final | 1 | 14 | 14 |
| Toplam İş Yükü | 138 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,52 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||