Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Sosyal Bilimlerde Niteliksel Araştırma Tasarımı ve Analizi SOS 511 1 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. YAŞAR SUVEREN
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Bu derste temel amaç niteliksel bir araştırmanın ve tasarımının temel özelliklerini öğrenerek öğrencilerin bağımsız bir biçimde bilimsel çalışmalarını sürdürebilecek bir donanıma sahip olabilmelerini sağlamaktır. Bu çerçevede niteliksel araştırma sürecinin aşamalarını incelemek (niteliksel araştırmaların sosyal teorideki yeri ve anlamı, epistemolojik arka plan, sorun belirleme, kavramsallaştırma, veri toplama, verilerin analizi, yorumlanması ve yazma), gözden geçirmek ve öğrencilerin belirli bir konu/olay hakkında niteliksel araştırma yapabilmelerini sağlamak amaçlanmaktadır.

Dersin İçeriği

Bu derste, nitel araştırmanın tanımı ve bilimsel araştırma geleneğindeki yeri, nitel araştırmanın özellikleri ve çeşitleri [biyografi (biography), fenomenoloji (phenomenology), kuram oluşturma (ground theory), etnografya (ethnography) durum araştırması (case study), söylem çözümlemesi (discourse analysis)], nitel araştırma tasarımı ve planlanması, araştırma sorularının oluşturulması, veri toplama ve yöntemleri ve bunların nasıl analiz edileceğine ilişkin konular ele alınacaktır. 

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Niteliksel araştırma yöntemi ile ilgili temel felsefi-epistemolojik yaklaşımları bilir ve açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Niteliksel bir araştırmanın diğer araştırma yöntemleriyle olan farklarını kavrar ve önemini ifade eder. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
3 Nitel araştırmaların bilimsel araştırmalar içindeki yerini açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Nitel araştırmaların uygulamalı sosyoloji ile ilişkisini ortaya koyar ve nasıl kullanılacağını bilir. Anlatım,
5 Nitel araştırma çalışmalarını okuyup eleştirir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
6 Nitel bir araştırmanın planlama aşamasını bilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
7 Niteliksel araştırma önerisi hazırlama sürecini açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
8 Niteliksel araştırma önerisi hazırlama sürecini uygular. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
9 Niteliksel araştırma önerisi raporu hazırlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Araştırma yöntemlerine giriş
2 Nitel araştırmanın bilimsel araştırma geleneği içindeki yeri: nitel araştırmanın kuramsal temelleri, nitel araştırmanın temel özellikleri
3 Nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin yaklaşımlar açısından karşılaştırılması
4 Nitel araştırmanın temel aşamaları, nitel araştırma soruları
5 Nitel araştırmada çeşitleme
6 Nitel araştırmada örneklem
7 Görüşme
8 Odak grup görüşmesi
9 Gözlem
10 Doküman incelemesi
11 Nitel veri analizi
12 Nitel veri analizi
13 Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve etik; genel değerlendirme ve tartışma
14 Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve etik; genel değerlendirme ve tartışma
Kaynaklar
Ders Notu

Öğretim üyesi tarafından haftalık olarak düzenli bir biçimde ders notlarını SABİS'e yükleyecektir.

Ders Kaynakları

John W. Creswell, Nitel Araştırmacılar İçin 30 Temel Beceri, Anı Yayıncılık, 2017. (Zorunlu)

2 Fatma N. Seggie ve Yasemin Bayyurt, Niteli Araştırma Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımlar, Anı Yayıncılık, 2017. (isteğe bağlı)

Sibel A. Arkonaç, Psikolojide Söz ve Anlam Analizi NİTEL Duruş, Hiper Yayın, 2017. (isteğe bağlı)

4Ali Yıldırım ve Hasan Şimşek, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayınları, 2018. (isteğe bağlı)

Yardımcı Kaynaklar (Bu Kaynakları Edinmek Zorunlu Değil, Öneri Niteliğindedir):

John W. Creswell, Araştırma Deseni Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları, Eğiten Kitap Yayınları, 2013.

·   John W. Creswell, Nitel Araştırma Yöntemleri, Siyasal Kitabevi Yayınları, 2013.

· Michael Q. Patton, Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri, Pegem Akademi Yayınları, 2014.

 

·         Jonathon W. Moses ve Torbj?n L. Knutsen, Bilmenin Yolları Toplumsal ve Siyasal Araştırmalarda Rakip Metodolojiler, Küre Yayınları, 2020. (isteğe bağlı)

 

Belkıs Kümbetoğlu, Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma, Bağlam Yayınları, 2005.

 

 


 

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 1.Toplumsal konu ve problemleri sosyolojik bir yaklaşımla ele alıp çözümleyebilecek teorik bilgi donanımına sahip olmak. X
2 2. Hem teorik hem uygulamalı bir sosyolojik araştırmayı yürütebilecek yöntem bilgisini edinmiş olmak. X
3 3. Sosyolojik bilginin ediniminde ve kullanımında salt tekrarlayıcı değil, özgün ve katkı sağlayıcı bir çaba içinde olmak. X
4 4. Genel sosyolojik bilgiye sahip olmanın ötesinde ilgi alanına göre sosyolojinin alt disiplinlerinde daha derinlikli araştırma ve çalışmalarla uzmanlaşmak. X
5 5. Sosyal bilimlerde geliştirilen bilgi ve yaklaşımlara eleştirel ve sorgulayıcı bakma becerisi kazandırmak. X
6 Bilimsel grup çalışmaları yapabilecek yabancı dil yeterliğine ulaşmak
7 Disiplinler arası araştırma yapabilme donanımına sahip olmak
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7
1 Niteliksel araştırma yöntemi ile ilgili temel felsefi-epistemolojik yaklaşımları bilir ve açıklar.
2 Niteliksel bir araştırmanın diğer araştırma yöntemleriyle olan farklarını kavrar ve önemini ifade eder.
3 Nitel araştırmaların bilimsel araştırmalar içindeki yerini açıklar.
4 Nitel araştırmaların uygulamalı sosyoloji ile ilişkisini ortaya koyar ve nasıl kullanılacağını bilir.
5 Nitel araştırma çalışmalarını okuyup eleştirir.
6 Nitel bir araştırmanın planlama aşamasını bilir.
7 Niteliksel araştırma önerisi hazırlama sürecini açıklar.
8 Niteliksel araştırma önerisi hazırlama sürecini uygular.
9 Niteliksel araştırma önerisi raporu hazırlar.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 25
1. Performans Görevi (Seminer) 10
1. Ara Sınav 55
1. Performans Görevi (Uygulama) 10
Toplam 100
1. Final 55
1. Yıl İçinin Başarıya 45
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 6 96
Ödev 1 1 1
Final 1 2 2
Toplam İş Yükü 147
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,88
Dersin AKTS Kredisi 6