| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Şerhleriyle Mukayeseli Olarak İbn Sina´Nın İşârât´ | FDI 602 | 2 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | Bu ders için belirlenmiş bir ön koşul yoktur. |
| Önerilen Seçmeli Dersler | Mantık ve felsefe ile ilgili tüm dersler bu ders için yardımcı olacaktır. |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Doktora |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. EMRAH KAYA |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | Bu dersin yardımcısı yoktur. |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Aristoteles’in bir yöntem olarak ortaya koyduğu ve Farabi’nin Arapça olarak yeniden inşa ettiği klasik mantık İbn Sina’nın eserlerinde en yetkin ve sistematik halini almıştır. Dersin amacı İbn Sina’nın mantık hakkındaki görüşlerini ortaya koyduğu ve kendinden sonraki mantık literatürü üzerinde belirleyici olan en önemli eseri el-İşarat kitabında klasik mantık konularının nasıl ele alındığını göstermektir. Osmanlı dönemi de dahil olmak üzere sonraki mantık çalışmalarının nitelikli olarak değerlendirilmesi için, şerhleriyle birlikte el-İşarat’ın okutulması amaçlanmaktadır. |
| Dersin İçeriği | İbn Sina Mantığına Giriş; İbn Sina’nın Mantık Eserlerinin Tanıtılması; el-İşarat’ın İbn Sina’nın Eserleri Arasındaki Yeri ve Sistematiği; el-İşarat’ın Önemli Bazı Şerhleri; Tusi ve Razi Şerhleri; el-İşarat’ta Mantığın Konusu, Gayesi ve Önemi; Kavramlar Mantığı: Beş Tümel ve Tanım; Önermeler Mantığı: Önermenin Tarifi, Unsurları ve Önerme Çeşitleri; Önermelerde Döndürme, Çelişki ve Modalite; Kıyas Teorisi; Tümdengelim; Tümevarım; Analoji; İçeriği Bakımından Kıyas: Beş Sanat |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Mantık geleneğindeki sürekliliği kavrar | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 2 | Türk-İslam düşünce geleneğindeki filozofların mantık alanına katkılarını tesbit eder | Anlatım, Beyin Fırtınası, | |
| 3 | Müteahhirin dönemi mantık literatürünü etkileyen metinleri okur | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 4 | Mantık kitaplarındaki problematiğin İbn Sina öncesi ve sonraki dönemdeki içeriğini tedkik eder | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar, | |
| 5 | İbn Sina’nın mantık konularını ele alışını analiz eder | Anlatım, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, | |
| 6 | İbn Sina ve şarihleri arasındaki görüş farklarını mukayese eder | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | İbn Sina Mantığına Giriş | |
| 2 | İbn Sina’nın Mantık Eserlerinin Tanıtılması | |
| 3 | el-İşarat’ın İbn Sina’nın Eserleri Arasındaki Yeri ve Sistematiği | |
| 4 | el-İşarat’ın Önemli Bazı Şerhleri | |
| 5 | Tusi ve Razi Şerhleri | |
| 6 | el-İşarat’ta Mantığın Konusu, Gayesi ve Önemi | |
| 7 | Kavramlar Mantığı: Beş Tümel ve Tanım | |
| 8 | Önermeler Mantığı: Önermenin Tarifi, Unsurları ve Önerme Çeşitleri | |
| 9 | Önermelerde Döndürme, Çelişki ve Modalite | |
| 10 | Kıyas Teorisi | |
| 11 | Tümdengelim | |
| 12 | Tümevarım | |
| 13 | Analoji | |
| 14 | İçeriği Bakımından Kıyas: Beş Sanat |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | İbn Sina, İşaretler ve Tembihler, İstanbul 2005. Tony Street, “İbn Sînâ Sonrası Bir Kıyas Tarihine Doğru: Rescher’in Arap Modal Mantığı ile İlgili Çalışmaları Üzerine Notlar”, çeviren: İbrahim Çapak, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2006, sayı: 13, s. 197-218. Ali Durusoy, İbn Sina Felsefesinde İnsan ve Kainattaki Yeri, İstanbul 2008. |
| Ders Kaynakları | Nasiruddin Tusi, Şerhu’l-İşarat, Kahire,ts. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Araştırmalarda kullanılan bilimsel yöntemleri kendi konusuna uygulayabilme, gerektiğinde yeni yöntemler geliştirebilme yetkinliğine sahiptir. | X | |||||
| 2 | Felsefe ve Din bilimleri ile ilgili problemleri tanımlama, sınıflandırma, modelleme, çözüm üretme ve çözümleri uygulayabilme yetkinliğine sahiptir. | X | |||||
| 3 | Sosyal bilimler alanındaki disiplinlerin Felsefe ve Din Bilimlerini ilgilendiren sonuçlarını alıp çalışmalarında kullanabilme, kendi sonuçlarını onlara sunabilme bilincine sahiptir. | X | |||||
| 4 | Felsefe ve Din bilimleri alanındaki bilimlerin birbirleri ile ilişki ve işbirliği imkanlarını kavrama ve disiplinler arası işbirliğini geliştirme anlayışına sahiptir. | X | |||||
| 5 | Ulaştığı bilimsel bulguları ve elde ettiği bilgi birikimini sözlü ve yazılı olarak sunma, bütün ilgili taraflarla paylaşma becerisine sahiptir. | X | |||||
| 6 | Ulusal ve uluslar arası bilim çevrelerinde Felsefe ve Din Bilimleri alanı ile ilgili gelişmeleri takip edebilme ulusal ve uluslar arası bilgi paylaşım etkinliklerine katılabilme yetkinliğine sahiptir. | X | |||||
| 7 | Yakın çevresine, ulusuna ve insanlığa karşı bilimsel görev ve sorumluluk bilincine sahiptir. | X | |||||
| 8 | Bilimsel kişilik ve bilimsel ahlâk kuralları bilgisi ve bu bilgileri uygulayabilme bilinç ve yetkinliğine sahiptir. | X | |||||
| 9 | Üniversitelerdeki eğitim öğretim faaliyetlerinde görev yapabilir. | X | |||||
| 10 | Felsefe ve din Bilimleri ile ilgili toplum gelişmesi konularında görev ve sorumluluk yüklenir. | ||||||
| 11 | Farklı kurumların çalışmalarına alanı ile ilgili bilimsel katkı sağlayabilir. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Mantık geleneğindeki sürekliliği kavrar | |||||||||||
| 2 | Türk-İslam düşünce geleneğindeki filozofların mantık alanına katkılarını tesbit eder | |||||||||||
| 3 | Müteahhirin dönemi mantık literatürünü etkileyen metinleri okur | |||||||||||
| 4 | Mantık kitaplarındaki problematiğin İbn Sina öncesi ve sonraki dönemdeki içeriğini tedkik eder | |||||||||||
| 5 | İbn Sina’nın mantık konularını ele alışını analiz eder | |||||||||||
| 6 | İbn Sina ve şarihleri arasındaki görüş farklarını mukayese eder |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 60 |
| 1. Kısa Sınav | 5 |
| 2. Kısa Sınav | 5 |
| 1. Ödev | 30 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 15 | 15 |
| Kısa Sınav | 2 | 10 | 20 |
| Ödev | 1 | 8 | 8 |
| Final | 1 | 1 | 1 |
| Toplam İş Yükü | 140 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,6 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||