| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Türk Dilinin Ödünçlenmesi | TED 607 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Doktora |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. İLHAN UÇAR |
| Dersi Verenler | Doç.Dr. İLHAN UÇAR, |
| Dersin Yardımcıları | Arş.Gör. Tuğçe Takoğlu |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Türk dilinin tarih boyunca farklı dil ailelerine mensup dillerle olan ödünçleme ilişkilerini örneklerle ortaya koymak. |
| Dersin İçeriği | Türk dili tarih boyunca değişik coğrafyalarda değişik kültürlerle ilişki içinde olmuştur. Tarihin farklı dönemlerinde meydana gelen bu ilişkiler sonucunda bu kültürlerin dillerinden Türk diline, Türk dilinden de bu dillere pek çok kelime geçmiştir. Türk dili bu ödünçleme ilişkisi içinde hem veren hem de alan dil konumundadır. Türk dilinin kelime hazinesinin, bu ilişkiler göz önünde tutulduğunda daha iyi anlaşılacağı şüphesizdir. Bu derste, Türk dili için söz konusu olan ödünçleme ilişkileri ele alınacak, Türk dilinin kelime serveti bu açıdan incelenecektir. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Dilde ödünçlemelerin sınırlarını belirler. | Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım, | |
| 2 | Ödünçleme ilişkilerinin dil açısından ne ifade ettiği konusunda fikirler geliştirir. | Anlatım, Örnek Olay, Tartışma, | |
| 3 | Ödünçleme kültür ilişkilerine dair örnekler verir. | Tartışma, Örnek Olay, | |
| 4 | Türk dilinin tarihi dönemlerindeki ödünçleme ilişkilerine ait örnekler verir. | Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 5 | Türk dilinin modern dönemlerindeki ödünçleme ilişkilerine ait örnekler verir. | Anlatım, Gösterip Yaptırma, Soru-Cevap, | |
| 6 | Ödünç kelimelerin hangi şartlar altında alındığı hakkında tahminde bulunur. | Gösterip Yaptırma, Beyin Fırtınası, Tartışma, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Ödünçleme nedir, ödünçlemenin dilbilimdeki yeri | |
| 2 | Ödünçleme-Kültür ilişkileri ve dil çalışmaları açısından bunun önemi | |
| 3 | Ödünçleme ilişkileri için yapılan çalışmalar ve bunların değerlendirilmesi | |
| 4 | Türk dilindeki eski ödünç kelimeler | |
| 5 | Orta Türkçe döneminin başlaması, bu dönemdeki kültür değişmeleri ve bunların dile yansıması | |
| 6 | Orta Türkçe döneminde Farsçadan ve Arapçadan Türk diline geçen ödünç kelimeler | |
| 7 | Yeni Türkçe döneminde ödünçlemeler | |
| 8 | Türkçe ile İtalyanca ve Fransızca ilişkileri | |
| 9 | ARASINAV | |
| 10 | Günümüz Türkçesinde ödünçlemeler: Almanca ve İngilizce ile ilişkiler | |
| 11 | Türk dilinden yabancı dillere geçen kelimeler ve üst katman etkisi | |
| 12 | Balkan dillerindeki Türkçe kökenli kelimeler | |
| 13 | Türkçeden Macarcaya geçen kelimeler | |
| 14 | Türk dili Rusça ilişkisi.Türk dili Batı dilleri ilişkisi-İtalyanca ve Fransızcaya geçen kelimeler.Türk lehçeleri arasındaki ödünçleme ilişkileri. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Doğan Aksan, Türkçenin Söz Varlığı, Ankara, 1996. |
| Ders Kaynakları | Günay Karaağaç, Türkçenin Komşularına Verdiği Beslenme Kültürü İle İlgili Kelimeler, Türk Dili 564, Ankara, 1998, s. 476-496. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Türk Edebiyatının yüzlerce yıllık hayat ve fikir akışını; bütün türler (şiir, roman, hikaye, tiyatro v.b.), edebi dönemler ve bunları belirleyen tarihi, siyasi, sosyal, kültürel etmenler, akımlar, topluluklar, hareketler ve edebi olaylar etrafında oluşan toplaşmaları; dönemlerin genel karakterleri ve önemli edebiyatçılarının eserlerini sebepleri ve sonuçlarıyla bir bütün olarak ele alır. | X | |||||
| 2 | Divan edebiyatı metinlerini, karşılaştırmalı bir yöntemle inceleyerek modern edebiyat yöntemleri ışığında yeni açılımlar sağlar. | X | |||||
| 3 | Dil ile ilgili herhangi bir olguda pratik ve analitik yorum yapar. | ||||||
| 4 | Alan ile ilgili geniş bir kaynak bilgisi edinir ve bu kaynağa kendisinin de katkıda bulunabileceği ilmi disiplini kazanır. | ||||||
| 5 | Türk dünyasıyla sürekli iletişim hâlinde olur ve Çağdaş Türk Lehçelerini analiz eder ve yorumlar. | ||||||
| 6 | Türk Edebiyatının yüzyılları aşan dil, edebiyat, sanat ve hayat macerasını, derinlikli inceleme teknikleriyle araştırır. | ||||||
| 7 | Türk Edebiyatlarının dallanıp budaklandığı ve yayıldığı alanları, bütün yönleriyle, edebi olayları ile ve büyük dil ve edebiyat adamlarının seçkin eserleriyle bir bütün olarak ele alır. | ||||||
| 8 | Lisans eğitimi boyunca, belli bir donanıma sahip öğrenci, Lisansüstü eğitimde Klâsik ve Modern Edebiyat alanında, alanındaki uzmanlık bilgisini arttırır. | ||||||
| 9 | Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Dilde ödünçlemelerin sınırlarını belirler. | ||||||||||||||
| 2 | Ödünçleme ilişkilerinin dil açısından ne ifade ettiği konusunda fikirler geliştirir. | ||||||||||||||
| 3 | Ödünçleme kültür ilişkilerine dair örnekler verir. | ||||||||||||||
| 4 | Türk dilinin tarihi dönemlerindeki ödünçleme ilişkilerine ait örnekler verir. | ||||||||||||||
| 5 | Türk dilinin modern dönemlerindeki ödünçleme ilişkilerine ait örnekler verir. | ||||||||||||||
| 6 | Ödünç kelimelerin hangi şartlar altında alındığı hakkında tahminde bulunur. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 50 |
| 1. Ödev | 20 |
| 1. Performans Görevi (Seminer) | 30 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 4 | 64 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 10 | 10 |
| Ödev | 1 | 10 | 10 |
| Performans Görevi (Laboratuvar) | 1 | 15 | 15 |
| Toplam İş Yükü | 147 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,88 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||