Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
İntermetalik Malzemeler MTM 551 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. SEFER CEM OKUMUŞ
Dersi Verenler Prof.Dr. SEFER CEM OKUMUŞ,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Öğretim
Dersin Amacı

Yapısal olarak yüksek sıcaklık dayanımı gerektiren yeni teknolojik uygulamalar için yüksek ergime sıcaklıkları, yüksek sıcaklık sürünme dirençleri, yüksek sıcaklık oksidasyon dirençleri ve yüksek direngenlik gibi özellikleriyle umut verici bir malzeme grubu olarak karşımıza çıkan intermetalik bileşikler üzerinde son yıllarda intermetalik malzemelerin sentezlenmesi hususunda aluminit intermetalik malzemelerle yapılan çalışmalar, birkaç istisna dışında, halihazırda araştırılmaya oldukça müsait bir malzeme grubunu teşkil eden Mo, W, Ta ve Nb esaslı silisit intermetalik bileşiklerin yapı-özellik ilişkilerinin belirlenmesi üzerinde yoğunlaşmıştır. Günümüzde yüksek sıcaklık dayanımı gerektiren ortamlarda kullanılması düşünülen bu malzemeler ileri teknolojik malzemelerdir ve ileri malzemelerin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Bu yüzden kütlesel ve yüzeysel üretim prensip ve teknolojilerinin, özelliklerinin detaylı biçimde örneklendirilerek sunulması yapı-özellik ilişkilerinin detayı güncel ileri malzeme teknolojileri hususunda yüksek lisans öğrencilerine geniş bir perspektifte vizyon kazandırılması, bu dersin amacıdır.

Dersin İçeriği

İntermetalik malzemelerin tasarım metodolojisi, Tasarım aşamaları, İntermetalik malzeme seçiminde etken faktörler, Fiziksel faktörler, Mekanik faktörler, Üretilmeleri, İntermetalik komponent ömrü, İntermetalik malzemelerin yeterliği, İntermetalik malzemelere özgü yapısal ve yüzeysel kusurlar, Yüzeyler ve genel yüzeysel özellikler açısından intermetalik malzemelerin önemi, Sürtünme ve aşınma süreçlerinde intermetalik malzemelerin önemi, Yapısal ve yüzeysel yüksek sıcaklık özellikleri.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 İntermetalik malzemelerin yapı-özellik ilişkisini değerlendirmek Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
2 Kompleks kristal yapıların sembollerle gösterimini düzenlemek Anlatım, Tartışma,
3 Aluminid (Ti-, Ni- ve Fe-) malzemelerin özelliklerini uygulama alanlarına gore derlemek Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Diğer B2 (NiTi, CoAl..) fazlarının özelliklerini derlemek Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
5 Silisit malzemeleri sınıflandırmak Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
6 İntermetalik bileşikleri oluşum faktörlerine gore sınıflandırmak ve faz tipi ile ilişkilendirmek Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
7 Berilitler ve heusler tipi yapıları tanımlar Anlatım,
8 A15 tipi fazları ifade eder Anlatım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 İntermetalik Malzemelerin Tanımı ve Genel Özellikleri
2 İntermetalik Malzemelerin Kristal Yapıları ve Sembollerle Gösterimi
3 İntermetalik Malzeme Tipleri
4 İntermetaliklerin Temel Faz Grupları
5 Aluminidler (Fe-Al, Co-Al)
6 Aluminidler (Ni-Al, Ti-Al)
7 Silisitler (metal ve silisyumun oluşturduğu fazlar)
8 Silisitler (Refrakter metal silisitler)
9 Berilitler,
10 Berilitler
11 Diğer B2 Fazların (NiTi,FeTi) Özellikleri
12 Heusler Tipi Fazlar
13 A15 Tipi Fazlar
14 A15 Tipi Fazlar
Kaynaklar
Ders Notu

S.Cem OKUMUŞ, İntermetalik Malzemeler Yüksek Lisans Ders Notu, SAÜ-Metalurji ve Malzeme Müh. Böl., 2018.

Ders Kaynakları

1. G. Sauthhoff, Intermetallics, Materials Science and Technology, Vol:8 Structure and Properties of Nonferrous Alloys, 648-805,VCH publishers,      Newyork, 1996.

2. C.T. Liu, J.O. Stiegler, F.H.Froes, Ordered intermetallics, Metals Handbook ASM, Metals Park, Ohio, 10 th Ed. Vol.2, 913-939, 1990.

3. William D. Callister, JR., Fundamentals of Materials Science and Engineering, John and Willey, New York, 2000.

4. Kimura, Y., Pope, D.P., Ductility and Toughness in Intermetallics, Intermetallics, 6, pp. 567-571, 1998.

5. J. H. Westbrook, Intermetallic Compounds, John and Willey, New York, 1994.

6. National Research Council, Intermetallic Alloy Development, National Academy Press, Washington, 1997.

7. T.Y., Kosolapova, Handbook of High Temperature Compounds; Properties, Production, Applications, Hemisphere Publishing, New York, 1990.

 

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Yaşadığı toplumun bilgi toplumu olmasına katkıda bulunmak, toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunlara çözüm sunmak amaçlarıyla alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri ulusal ve uluslararası bilimsel ortamlarda (toplantılarda) tanıtır. X
2 Alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, alanında güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgiye sahip olup ve elde ettiği bilgiyi değerlendirir, yorumlar ve uygular. X
3 Alanı ile ilgili problemleri tanımlar ve formüle eder, yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; karmaşık sistem veya süreçleri tasarlar ve tasarımlarında yenilikçi/alternatif çözümler ile gelişmekte olan yenilikçi yöntemleri kullanır. X
4 Kuramsal, deneysel ve modelleme esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular, belirsiz, sınırlı ya da eksik verileri bilimsel yöntemlerle tamamlar; verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. X
5 Alanındaki uygulamaların sosyal, çevresel, sağlık, güvenlik, hukuki boyutlarını ve iş hayatı uygulamalarını bilir ve bunların getirdiği kısıtların farkındadır. Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin bir biçimde birlikte ve ya bağımsız çalışabilir ve sorumluluk alır.
6 Metalurji ve Malzeme alanındaki ulusal ve uluslar arası literatür bilgisini kullanarak yaptığı tasarımı laboratuvarda uygular, ulusal literatüre özgün sonuçlar kazandırır. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6
1 İntermetalik malzemelerin yapı-özellik ilişkisini değerlendirmek
2 Kompleks kristal yapıların sembollerle gösterimini düzenlemek
3 Aluminid (Ti-, Ni- ve Fe-) malzemelerin özelliklerini uygulama alanlarına gore derlemek
4 Diğer B2 (NiTi, CoAl..) fazlarının özelliklerini derlemek
5 Silisit malzemeleri sınıflandırmak
6 İntermetalik bileşikleri oluşum faktörlerine gore sınıflandırmak ve faz tipi ile ilişkilendirmek
7 Berilitler ve heusler tipi yapıları tanımlar
8 A15 tipi fazları ifade eder
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Ödev 50
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 60
1. Final 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 17 17
Ödev 1 17 17
Final 1 24 24
Toplam İş Yükü 138
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,52
Dersin AKTS Kredisi 6