Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Türk Su Mimarisi SAN 415 7 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. ELA TAŞ
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Erdal OKUMUŞ

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Sanat Tarihinin çalışma alanlarından biri olan su yapılarının tarihsel süreçteki gelişiminin görseller eşliğinde tanıtılması 

Dersin İçeriği

Sosyal yaşamda su kültürü, ilahi dinlerde suyun yeri ve önemi ile bent, su kemeri, çeşme, sebil, selsebil, şadırvan, hamam gibi su yapılarının ortaya çıkışı, tür ve plan tipleri, bunların doğuşu, tarihsel süreç içerisindeki gelişimi örnekler eşliğinde anlatılacaktır. 

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Suyun yaşamsal önemini kavrar Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Grup Çalışması, Beyin Fırtınası, Sınav, Ödev,
2 Su yapılarını sınıflandırır Tartışma, Soru-Cevap, Sözlü Sınav,
3 Dönemlere göre üslup analizi yapar Beyin Fırtınası, Sözlü Sınav,
4 Su mimarisinin gelişimini bilir Grup Çalışması, Bireysel Çalışma, Ödev, Sınav,
5 Türk dönemi su yapılarını çözümler Bireysel Çalışma, Performans Görevi,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Sosyal yaşam ve su kültürü
2 İlahi dinlerde su ve su yapıları
3 Selçuklulardan önce Anadolu'da su mimarisi
4 Sarnıçlar, Bendler
5 Su Kanalları ve Su Kemerleri
6 Çeşmeler
7 Sebil ve Selsebiller
8 Ara Sınav
9 Hamamın tanımı ve tarihsel süreçteki gelişimi
10 Hamamlarda uygulanan plan tipleri
11 Türk hamamlarının doğuşu ve uygulanan planlar
12 Erken Beylikler ve Anadolu Selçuklu Devirleri Hamamları
13 İkinci Beylikler ve Osmanlı Devirleri Hamamları
14 Değerlendirme
Kaynaklar
Ders Notu

Ders hocası tarafından verilecektir.

Ders Kaynakları

And, M., “Türk Hamamının Kültürümüzde ve Sanatımızda Yeri ve Önemi”, Ulusal Kültür 5, 1979, s. 54-77.

Aytöre, Ayhan “Türklerde Su Mimarisi”, I. Milletlerarası Türk Sanatları Kongresi Tebliğleri, Ankara, 1962.

Aru, Kemal Ahmet, Türk Hamamları Etüdü, İstanbul, 1949.

Barışta, Ö., İstanbul Çeşmeleri, Ankara, 1992. 

Bildirici, Mehmet, Tarihi Su Yapıları, Ankara, 1994.

Çakmak, Canan, Tire Hamamları, Ankara, 2002.Çağman, F., “Topkapı Sarayı’nın Hamamları”, Pi Dergisi, Yaz 2001, s. 42-52.

Deniz, Kemal, “Hamam Mimarisi”, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Belleteni, 97, 1950, s. 10-11.

Egemen, A., İstanbul'un Çeşme ve Sebilleri, İstanbul, 1993. 

Ertuğrul, Alidost, “ Hamam Yapıları ve Literatürü”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 7, Sayı 13, 2009, 241-266.

Eyice, Semavi, “İznik’de büyük hamam ve Osmanlı devri hamamları hakkında bir dene­me”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, XI: 15, 1960, s. 99-120.

Eyice, Semavi, “Hamamlar”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı ortak yayını, 1994, c. 3, s. 537-542.

Eyice, Semavi, “Hamam”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı İSAM, İstanbul, 1997, c. 15, s. 402-430.

Haskan, M. N., İstanbul Hamamları, İstanbul, 1995.

Kepecioğlu, K., Bursa Hamamları, 1935.

Kılınçer, G., Kaybolan Çeşmeler, İstanbul, 2007.

Kuban, D., “Edirne’de Bazı II. Murad Çağı Hamamları Mukarnas Bezemeleri Üzerine Notlar”, Ord. Prof. Dr. İsmail Hakkı Uzunçarşılı’ya Armağan, Ankara 1976.

Meriç, M. A., “Mimari Açıdan Türk Hamamı”, Dekorasyon Dergisi 1990, s. 112-116.

Önge, Yılmaz, “Eski Türk Hamamlarında Aydınlatma”, Vakıflar Dergisi XII, Ankara, 1978, s. 121-136.

Önge, Yılmaz, “Koca Sinan’ın Hamamlarında Görülen Bir Yenilik Merkezi Kubbeli Örtü Sistemleri”, II. Uluslararası Türk İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Kongresi, İTÜ, 28 Nisan- 2 Mayıs 1986, 1986, C. 2, s. 81-85.

Önge, Yılmaz, “Anadolu Türk Hamamları Hakkında Genel Bilgiler ve Mimar Koca Sinan’ın İnşa Ettiği Hamamlar”, Mimarbaşı Koca Sinan Yaşadığı Çağ ve Eserleri, C. I, İstanbul, 1988, s. 403-428.

Önge, Yılmaz, “Alanya ve Alara Kalelerindeki Selçuklu Hamamları”, Antalya III. Selçuklu Semineri: Bildiriler (10-11 Şubat), 1989, s. 117-124.

Önge, Yılmaz, “Sinan’ın İnşa Ettiği Hamamlar”, VI. Vakıf Haftası, Türk Vakıf Medeniyeti Çerçevesinde, Mimar Sinan Dönemi Sempozyumu, Ankara, 1989, s. 235-252.

Önge, Yılmaz, Anadolu’da XII-XIII. Yüzyıl Hamamları, 1995.

Tanışık, H., İstanbul Çeşmeleri, İstanbul, 1943.

Şapolyo, E. B., “Türk Hamamları”, Önasya 3:28, 1967.

Uzun, M. ve Albayrak, N., “Hamam”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, C. 15, 1997, s. 430-433.

Ünver, Süheyl, “Konya’da Selçuklular Zamanındaki Hamamlara Dair”, Türk Tıb Tarihi Arşivi, C. 5, S.18, 1940, s. 83-86.

Taşçıoğlu, T., Türk Hamamı, İstanbul, 1998.

Ürer, H., İzmir Hamamları, Ankara, 2002.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Sanat özelliği olan maddi kültür eşyasını coğrafi bölgeye, ülkeye, topluluklara ve zamana göre inceleyip,bilim dalına özgü yöntemlerle değerlendirir. X
2 Alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri Mimarlık, Arkeoloji, Güzel Sanatlar bilgileri ile birlikte kullanarak Sanat Tarihi konu ve problemlerini tanımlama, yorumlama, değerlendirme, araştırma ve kanıtlara dayalı çözme yeteneğine sahiptir. X
3 Sanat tarihi alan çalışmalarında plan ve uygulama yapabilir X
4 Sanat tarihi alanında kaynak ve sorunları tanır, formule eder ve çözer X
5 Tarihi çevre değerlerini araştırır, korur, öğretir ve gelişimini destekler. X
6 Bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeleri izleyebilme, kendini sürekli olarak yenileyebilme ve yenilikleri Sanat Tarihi alanına aktarabilme becerisine sahip olur. X
7 Mesleğinin gereği olarak sosyal çevresi ile uyumlu genel kültür seviyesine ulaşmıştır ve sosyal ilişkileri güçlüdür; bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla inceler, geliştirir ve gerektiğinde değiştirir, toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje üretir ve uygular. X
8 Teknik resim, restorasyon, röleve, kazı teknikleri, fotoğraf çekimi ve bilgisayar kullanımıyla ilgili teknik becerilere sahip olur. X
9 Sanat Tarihi ile ilgili ulusal ve uluslar arası mevzuata hakimdir ve bu mevzuata uygun davranarak strateji, politika ve uygulama planları geliştirir ve elde edilen sonuçları değerlendirir. X
10 Bölgesinin kültürel ve tarihi değerlerini tanır, tanımlar; bunlarla ilgili plan ve proje hazırlar, uygular, yönetir, izler, kişi ve kurumları bilgilendirir. Sonuçları yazılı ve sözlü olarak aktarır, toplumun bilinçlenmesine katkıda bulunur. X
11 Her türlü alan çalışmasına uyabilme, çalışabilme ve gerekli teknik donanımı kullanabilme yeteneğine, mesleki etik ve sorumluluk bilincine sahiptir. X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Kısa Sınav 15
2. Kısa Sınav 15
1. Ara Sınav 50
1. Ödev 20
Toplam 100
1. Final 50
1. Yıl İçinin Başarıya 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 10 10
Kısa Sınav 2 5 10
Ödev 1 12 12
Final 1 15 15
Toplam İş Yükü 127
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,08
Dersin AKTS Kredisi 5