| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Alan Seç III: Metindilbilim Araştırmaları | TRE 448 | 8 | 3 + 0 | 3 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. MEHMET GEDİZLİ |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Dersin amacı öğrencilere metindilbilimi tanıtmak ve metindilbilimin temel kavram ve konularını öğretmektir. Öğrenciler temel metindilbilim kavramlarıyla tanıştırarak bu kavramları metindilbilim ve metin türleri hakkında kuramsal bilgi temeline oturttuktan sonra, metinler üzerinde metindilbilimsel çalısmalar yapar. |
| Dersin İçeriği | Metinselliği sağlayan ölçütlerin (bağdaşıklık, tutarlılık, metinlerarası ilişki, amaçlılık, kabul edilebilirlik ve bilgisellik) tanımlanması, söz eylem kuramı, söylem çözümlemesi, metin türleri ve metnin üretim sürecinin anlaşılması ve yorumlanması. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Metin, söylem, metindilbilim ve söylem çözümlemesi kavramlarını tanımlar. | Anlatım, Soru-Cevap, | Sınav, Sözlü Sınav, |
| 2 | Metin dilbilime ait temel kuramları açıklar, kuramcıları tanır ve metinsellik ölçütleri hakkında bilgi verebilir | Anlatım, Soru-Cevap, | Sınav, Sözlü Sınav, |
| 3 | Bir metnin üretim evrelerini açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav, Sözlü Sınav, Ödev, |
| 4 | Metin türü örneklerinin yapısal ve işlevsel özelliklerini belirler. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav, Sözlü Sınav, Ödev, |
| 5 | Türkçe öğretiminde kullanılan metinleri, metindilbilim ilkeleri doğrultusunda değerlendirir ve söz eylem kuramı ve ilgili kavramlar kullanılarak yazın metinlerin ve sözlü metinlerin değişik örnekleri üzerinde betimleme ve çözümleme alıştırmaları yapabilir | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav, Sözlü Sınav, Ödev, |
| 6 | Metindilbilimin dil öğrenimi-öğretimi alanına katkısını tartışabilir. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, | Sınav, Sözlü Sınav, Ödev, Performans Görevi, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Genel dilbilime ait temel kavram ve terimler | |
| 2 | Metindilbilime ait temel kavram ve terimler | |
| 3 | Metindilbilim kuramları ve kuramcıları | |
| 4 | Metin oluşturmada izlenen stratejiler (Bağlaşıklık, bağdaşıklık vs.) | |
| 5 | Metindilbilimsel çözümleme (metindilbilim ve söylem çözümlemesi) | |
| 6 | Söylem çözümlemesinde büyük ve küçük ölçekli yapılar | |
| 7 | Metinsellik ölçütlerine dayalı çözümlemeler | |
| 8 | Üretici dönüşümsel ve yapısalcı kuramlar etrafında metin dilbilimsel çözümlemeler | |
| 9 | Vize | |
| 10 | Metindilbilimin anadili öğretimi ile ilişkisi- metin seçiminde ve işlenişinde metindilbilimsel ölçütler | |
| 11 | Metindilbilimsel çözümleme örnekleri – Türkçe öğretimi bağlamında Sınıf içi etkinlikler | |
| 12 | Metindilbilimsel çözümleme örnekleri – Türkçe öğretimi bağlamında Sınıf içi etkinlikler | |
| 13 | Metindilbilimsel çözümleme örnekleri – Türkçe öğretimi bağlamında Sınıf içi etkinlikler | |
| 14 | Genel tekrar |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Beaugrande, R. De, Dressler, W.U. (1988).Introduction to Textlinguistics, Fourth edition, London: Longman. Dilidüzgün, Ş. (2008).Türkçe Öğretiminde Metindilbilimsel Bağlamda Uygulamalı Bir Yaklaşım. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Günay, Doğan (2003), Metindilbilgisi, Multilingual Yayınları, İstanbul. Kıran, Zeynel (2001), Dilbilimine Giriş, Dilbilgisinden Dilbilimine, Seçkin Yayıncılık, Ankara. Özkan, Bülent, 2004, “Metindilbilimsel Bağdaşıklık ve Haldun Taner’in “Onikiye Bir Var” Adlı Öyküsünde Metindilbilimsel Bağdaşıklık Görünümler”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13/1, S. 167, s. 168, 182. Rifat, Mehmet (2007), Metnin Sesi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Dilin tanımı, işlevleri, dil bilgisi ve dil biliminin temel kavramları, Dünya dillerinin nitelikleri, Türk dilinin bu diller arasındaki yerini kavrar.(Alan Bilgisi) | X | |||||
| 2 | Türk dilinin tarihi dönemleri, ses ve ses olayları, ekler, kelime türetme yolları, kelime grupları, cümle, cümlenin öğeleri, cümle türlerini tanımlar ve Osmanlı Türkçesini okuma yazma becerisi kazanır. (Alan Bilgisi) | ||||||
| 3 | Edebiyat alanının temel kavramlarını, Edebiyat Bilgi ve Kuramlarını ve Edebi Akımların özelliklerini öğrenir, metinler üzerinde uygular. (Alan Bilgisi) | ||||||
| 4 | Göktürk ve Uygur edebiyatları, Eski Türk edebiyatı, Tasavvuf ve Halk edebiyatları, Yeni Türk edebiyatı, Dünya edebiyatı ve çocuk edebiyatının gelişim aşamalarını kavrar ve bu aşamalarda yer alan gelenek ve değerleri fark eder. (Alan Bilgisi) | X | |||||
| 5 | Türk tiyatrosunun gelişimini kavrayarak tiyatro-drama uygulamaları yapar. (Alan Bilgisi) | X | |||||
| 6 | Okuma, dinleme, konuşma, yazma eğitimine yönelik bilgi ve becerilerin düzeye uygun biçimde aktarılmasında ve uygulanmasında gerekli öğretim yöntem ve teknikleri kullanır ve edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak etkinlikler hazırlar. (Alan Bilgisi) | ||||||
| 7 | Yabancılara, Türk soylulara ve ikidillilere Türkçe öğretimine ilişkin öğretim yöntem ve teknikleri kullanır ve edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak etkinlikler hazırlar. (Alan Bilgisi) | ||||||
| 8 | Türkçe eğitimine yönelik özel öğretim yöntemleri, dil bilgisi öğretim yöntem ve teknikleri ile Türkçe öğretim programlarını uygun biçimde kullanır ve uygulamaya yönelik etkinlikler hazırlar. (Alan Bilgisi) | X | |||||
| 9 | Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği sınıf yönetimi, ölçme ve değerlendirme, eğitim psikolojisi, eğitim felsefesi ve eğitim sosyolojisi, teknoloji ve materyal kullanımı, öğretim ilke ve yöntemleri, eğitim kurumlarının faaliyetlerini düzenleyen kanun ve yönetmelikler hakkında yeterli bilgiyi hatırlar. (Meslek Bilgisi) | X | |||||
| 10 | Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi´nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilir. (Genel Kültür) | ||||||
| 11 | Türkçe eğitiminde alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilir.(Genel Kültür) | ||||||
| 12 | Türkçe eğitimi ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder. (Meslek Bilgisi) | ||||||
| 13 | Atatürk’ün Türk dili ve ulusal değerlerle ilgili düşünce ve görüşlerini yansıtan özgün etkinliklerin düzenler. (Genel Kültür) | ||||||
| 14 | Ailelerle, çeşitli kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapabilir, ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme yetkinliğine sahip olur. (Genel Kültür) | ||||||
| 15 | Türkçe öğretiminde yaşamboyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirir ve öğretmenlik mesleğine ilişkin becerileri edinir. (Meslek Bilgisi) | ||||||
| 16 | Özel ihtiyaçlı ve özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilere göre öğretimi planlayabilir ve uygulama yetkinliğine sahip olur. (Meslek Bilgisi) | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 | PÇ 15 | PÇ 16 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Metin, söylem, metindilbilim ve söylem çözümlemesi kavramlarını tanımlar. | ||||||||||||||||
| 2 | Metin dilbilime ait temel kuramları açıklar, kuramcıları tanır ve metinsellik ölçütleri hakkında bilgi verebilir | ||||||||||||||||
| 3 | Bir metnin üretim evrelerini açıklar. | ||||||||||||||||
| 4 | Metin türü örneklerinin yapısal ve işlevsel özelliklerini belirler. | ||||||||||||||||
| 5 | Türkçe öğretiminde kullanılan metinleri, metindilbilim ilkeleri doğrultusunda değerlendirir ve söz eylem kuramı ve ilgili kavramlar kullanılarak yazın metinlerin ve sözlü metinlerin değişik örnekleri üzerinde betimleme ve çözümleme alıştırmaları yapabilir | ||||||||||||||||
| 6 | Metindilbilimin dil öğrenimi-öğretimi alanına katkısını tartışabilir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 60 |
| 1. Kısa Sınav | 20 |
| 1. Ödev | 10 |
| 2. Ödev | 10 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 5 | 5 |
| Final | 1 | 10 | 10 |
| Toplam İş Yükü | 111 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,44 | ||
| dersAKTSKredisi | 5 | ||