| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| İslam Hukuk Metodolojisinde İctihad Düşüncesi | ILA 483 | 7 | 2 + 0 | 2 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | Yok. |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. SONER DUMAN |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | İslam Hukuk düşüncesinin en önemli konularından olan ictihadın tanımı, kapsamı, türleri, engellerini tanıtmak ve günümüzde ictihadın yeniden etkin kılınması konusunda neler yapılabileceğini tartışmak. |
| Dersin İçeriği | Bu ders kapsamında fıkıh usulü eserlerinin ictihad bölümde yer alan tartışmalar yanında modern dönemdeki ictihad tartışmalarına, ictihadın kapsamı, türleri ve engelleri konularına değinilecektir. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | İctihadın tanımını yapar, türlerini belirtir. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Problem Çözme, | Sınav, Ödev, |
| 2 | İctihad türlerinin birbiriyle olan ilişkisini kavrar. | Problem Çözme, Tartışma, Soru-Cevap, Anlatım, | Ödev, Sınav, |
| 3 | İctihada açık olan alanlar ile ictihada kapalı olan alanları birbirinden ayırır.ı birbirinden ayrıştırır. | Problem Çözme, Tartışma, Soru-Cevap, Anlatım, | Ödev, Sınav, |
| 4 | İctihadın şartlarını ve müctehidlerin tabakalarını betimler. | Problem Çözme, Tartışma, Soru-Cevap, Anlatım, | Ödev, Sınav, |
| 5 | İctihadın engellerini analiz eder. | Problem Çözme, Tartışma, Soru-Cevap, Anlatım, | Ödev, Sınav, |
| 6 | Günümüzde ictihadın yeniden canlandırılması çalışmalarını ve klasik dönemi karşılaştırır. | Problem Çözme, Tartışma, Soru-Cevap, Anlatım, | Ödev, Sınav, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | İctihadın Tanımı ve Kavramsal Çerçeve | |
| 2 | İctihada İlişkin Tarihsel Süreç I | |
| 3 | İctihada İlişkin Tarihsel Süreç II | |
| 4 | İctihadın Kapsamı ve Türleri I | |
| 5 | İctihadın Kapsamı ve Türleri II | |
| 6 | İctihadın Alanı | |
| 7 | İctihadın Şartları | |
| 8 | İctihadın fetva ve kaza ile ilişkisi | |
| 9 | Müctehidlerin Tabakaları | |
| 10 | İctihadın Hükmü | |
| 11 | İctihadın Engelleri | |
| 12 | Taklid, intikal, telfik | |
| 13 | Modern Dönemde ictihada ilişkin tartışmalar I | |
| 14 | Modern Dönemde ictihada ilişkin tartışmalar II |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | DİA Maddeleri www.isam.org.tr adresinde ictihada ilişkin makaleler. |
| Ders Kaynakları | 1. Hayreddin Karaman, İslam Hukukunda İctihad, Ensar Neşriyat, İstanbul 2010. 2. Ahmet Yaman, Makâsıd ve İctihad, Rağbet Yayınları, İstanbul 2010. 3. Murat Şimşek, İslam Hukukunda Bağlayıcılık Bakımından Hz. Peygamber´in İctihad ve Tasarrufları, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2010. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | İlahiyat alanında temel kavramları kavrar, kavramlar arası ilişkilere hâkimdir. | ||||||
| 2 | Bir yabancı dili kullanarak İlahiyat alanında kuramsal ve uygulamalı bilgileri izler ve ilgili alandaki uzman ve uzman olmayan kişi ve kuruluşlarla bu bilgileri paylaşır. (Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde). | X | |||||
| 3 | Edindiği ilahiyat bilgisinin gerekleri doğrultusunda tutum ve davranışlarıyla topluma örnek olacak davranışlar sergiler. Sosyal ve kültürel hakların evrenselliğini destekler, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkar. | X | |||||
| 4 | Klasik ve güncel dini meseleleri saptama, tanımlama, eleştirel bir yaklaşımla değerlendirme, yorumlama, formüle etme ve çözme becerisine sahiptir; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçer ve uygular. | X | |||||
| 5 | İlahiyat alanındaki bilgi ve beceriler ile alandaki sorunlara yönelik bilimsel yöntemlerle ortaya konulmuş çözüm önerilerini ilgili kişi ve kurumlarla çeşitli iletişim araçları vasıtasıyla paylaşır. | ||||||
| 6 | Dini anlayış ve uygulamaların evrensel ve toplumsal boyuttaki (güvenlik, sağlık, iktisat, çevre, vb.) etkileri ve hukuksal sonuçları hakkında farkındalık sahibidir. | ||||||
| 7 | Sorumluluğu altındakilerin öğrenme gereksinimlerini belirler, öğrenme süreçlerini yönetir ve kişisel, mesleki alandaki gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar. | ||||||
| 8 | İlahiyat alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitaplarına, uygulama araç-gereçlerine ve bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerine dair sahip olduğu kuramsal ve uygulamalı bilgileri eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanır. | ||||||
| 9 | Değişen hayata ve yeniliğe karşı açık tutuma sahiptir; toplumsal, ekonomik, yasal ve siyasal gelişmelerden haberdardır. | ||||||
| 10 | Toplumsal alanda karşılaşılan karmaşık dini meseleleri çözmek için bireysel inisiyatif alarak bağımsız çalışır veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır. | ||||||
| 11 | İlahiyat alt dalları ve diğer bilim alanları ile ilişki kurarak disiplinler arası araştırma -inceleme, yorum ve analiz yapar. | ||||||
| 12 | Alanındaki çeşitli sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklere katılır; yaşam boyu öğrenmeye ve sorgulamaya ilişkin olumlu tutum geliştirir. | ||||||
| 13 | İlahiyat alanındaki bilgilerin toplanması, analiz edilmesi, yorumlanması, sonuçların duyurulması ve kullanılması aşamalarında toplumsal, kültürel, bilimsel ve ahlakî değerleri gözetir. | ||||||
| 14 | İlahiyat alanı için uygun araçları seçer, kullanır, geliştirir ve alanın gerektirdiği bilgi ve bilişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. | ||||||
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 50 |
| 1. Kısa Sınav | 15 |
| 1. Ödev | 20 |
| 2. Kısa Sınav | 15 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 5 | 5 |
| Kısa Sınav | 2 | 3 | 6 |
| Ödev | 1 | 2 | 2 |
| Final | 1 | 4 | 4 |
| Toplam İş Yükü | 113 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,52 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||