1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Türk Dili ve Edebiyatı Pr. (Yl) (Tezli)
  3. Harezm Türkçesi Metin İncelemeleri (2020 - 2021)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Harezm Türkçesi Metin İncelemeleri YTD 515 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi AYŞE AYDIN
Dersi Verenler Dr.Öğr.Üyesi AYŞE AYDIN,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Esra Kirik, Arş. Gör. Bahri Kuş
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Harezm Türkçesinin  genel Türk dili tarihi içerisindeki yerini belirlemek, Eski Türkçeden Harezm Türkçesi dönemine gelinceye kadar Türk dilinin geçirmiş olduğu evreleri incelemek ve ortak ve farklı yönlerini ortaya koymak.
Dersin İçeriği

Türk dili tarihi içerisinde Harezm Türkçesinin yeri. Harezm bölgesinde boy ve şive etkileşimleri. Farklı şivelerin yazı diline etkileri. Türk yazı dilinin kollara ayrılması.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Harezm Türkçesiyle yazılmış metinleri okuyarak genel Türkçe içerisindeki Harezm Türkçesinin yeri nedir, tanımlar Soru-Cevap, Anlatım, Gösteri, Alıştırma ve Uygulama, Sınav, Sözlü Sınav,
2 Harezm Türkçesi’nin Orta Türkçe içerisindeki önemi ve dil özelliklerini açıklar Gösteri, Tartışma, Anlatım, Sözlü Sınav, Sınav, Ödev,
3 Orta Türkçenin tarihi şivelerini karşılaştırır, kökenlerini tespit eder ve örnekler Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Soru-Cevap, Tartışma, Ödev, Sınav,
4 Harezm Türkçesi metinlerindeki dil özelliklerini çözümler ve tespit ettiği özellikleri Standart Türkiye Türkçesiyle mukayese eder. Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Performans Görevi, Sözlü Sınav,
5 Harezm Türkçesi metinlerinde fonetik ve morfolojik yönden ses değişimi geçirmiş kelimeleri derler, düzenler Anlatım, Benzetim, Soru-Cevap, Ödev, Sınav, Sözlü Sınav,
6 Harezm Türkçesinde fonetik ve morfolojik değişiklikler geçirmiş kelimeleri değerlendirir, tahmin eder Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Sınav, Sözlü Sınav, Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Türk dilinin tarihi dönemleri Türk dilinin tarihi hakkında bilgi edinmiş olmak.
2 Harezm bölgesi ve boy karışmaları Harezm coğrafyası hakkında araştırma yapmış olmak.
3 Harezm Türkçesi grameri Harezm Türkçesi dil bilgisi hakkında araştırma yapmış olmak.
4 Nehcü’l Feradis metin incelemeleri Nehcü'l Feradis'ten verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
5 Nehcü’l Feradis metin incelemeleri Nehcü'l Feradis'ten verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
6 Nehcü’l Feradis metin incelemeleri Nehcü'l Feradis'ten verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
7 Nehcü’l Feradis metin incelemeleri Nehcü'l Feradis'ten verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
8 Kısasü’l Enbiya metin incelemesi Kısasü’l Enbiya'dan verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
9 Ara Sınav Genel konu tekrarı yapmak.
10 Kısasü’l Enbiya metin incelemesi Kısasü’l Enbiya'dan verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
11 Kısasü’l Enbiya metin incelemesi Kısasü’l Enbiya'dan verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
12 Kısasü’l Enbiya metin incelemesi Kısasü’l Enbiya'dan verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
13 Harezmli Hafız Divanı metin incelemesi Harezmli Hafız Divanı'ndan verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
14 Harezmli Hafız Divanı metin incelemesi Harezmli Hafız Divanı'ndan verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

1. ERCİLASUN,Ahmet Bican, Türk Dili Tarihi, Ankara, 2004.
2. Komisyon, Türk Dünyası El Kitabı, Ankara, 1982.
3. HACIEMİNOĞLU, Necmettin, Harezm Türkçesi ve Grameri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, Ankara, 1997.
4. TOPARLI, Recep-VURAL, Hanifi, Harezm Türkçesi, Öncü Basımevi, Tokat,2007.
5. YÜCE, Nuri, Mukaddimetü’l Edeb (Giriş, Dil Özellikleri, Metin, İndeks),TDK Yayınları, Ankara,1988.
6. ATA, Aysu, Kısasü’l- Enbiya, (Giriş- Metin-Tıpkıbasım), TDK Yayınları, Ankara, 1997.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Türk Edebiyatının yüzlerce yıllık hayat ve fikir akışını; bütün türler (şiir, roman, hikaye, tiyatro v.b.), edebi dönemler ve bunları belirleyen tarihi, siyasi, sosyal, kültürel etmenler, akımlar, topluluklar, hareketler ve edebi olaylar etrafında oluşan toplaşmaları; dönemlerin genel karakterleri ve önemli edebiyatçılarının eserlerini sebepleri ve sonuçlarıyla bir bütün olarak ele alır.
2 Divan edebiyatı metinlerini, karşılaştırmalı bir yöntemle inceleyerek modern edebiyat yöntemleri ışığında yeni açılımlar sağlar.
3 Dil ile ilgili herhangi bir olguda pratik ve analitik yorum yapar. X
3 Dil ile ilgili herhangi bir olguda pratik ve analitik yorum yapar. X
4 Alan ile ilgili geniş bir kaynak bilgisi edinir ve bu kaynağa kendisinin de katkıda bulunabileceği ilmi disiplini kazanır. X
5 Türk dünyasıyla sürekli iletişim hâlinde olur ve Çağdaş Türk Lehçelerini analiz eder ve yorumlar.
6 Türk Edebiyatının yüzyılları aşan dil, edebiyat, sanat ve hayat macerasını, derinlikli inceleme teknikleriyle araştırır.
7 Türk Edebiyatlarının dallanıp budaklandığı ve yayıldığı alanları, bütün yönleriyle, edebi olayları ile ve büyük dil ve edebiyat adamlarının seçkin eserleriyle bir bütün olarak ele alır.
8 Lisans eğitimi boyunca, belli bir donanıma sahip öğrenci, Lisansüstü eğitimde Klâsik ve Modern Edebiyat alanında, alanındaki uzmanlık bilgisini arttırır. X
9 Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür X
9 Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür X
10 Türk dünyasıyla sürekli iletişim hâlinde olur, Çağdaş Türk Lehçelerini analiz eder ve yorumlar.
11 Dil bilgisi ve edebi yönden metin analizi yapma bilgisine sahip olur. X
11 Dil bilgisi ve edebi yönden metin analizi yapma bilgisine sahip olur. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 11
1 Harezm Türkçesiyle yazılmış metinleri okuyarak genel Türkçe içerisindeki Harezm Türkçesinin yeri nedir, tanımlar
2 Harezm Türkçesi’nin Orta Türkçe içerisindeki önemi ve dil özelliklerini açıklar
3 Orta Türkçenin tarihi şivelerini karşılaştırır, kökenlerini tespit eder ve örnekler
4 Harezm Türkçesi metinlerindeki dil özelliklerini çözümler ve tespit ettiği özellikleri Standart Türkiye Türkçesiyle mukayese eder.
5 Harezm Türkçesi metinlerinde fonetik ve morfolojik yönden ses değişimi geçirmiş kelimeleri derler, düzenler
6 Harezm Türkçesinde fonetik ve morfolojik değişiklikler geçirmiş kelimeleri değerlendirir, tahmin eder
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Kısa Sınav 15
1. Ödev 20
2. Kısa Sınav 15
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 30 30
Kısa Sınav 2 10 20
Ödev 1 5 5
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 5 5
Toplam İş Yükü 156
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,24
dersAKTSKredisi 6