| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Fıkıhta Teori ve Uygulama: Tarîc | ISH 527 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | Ön koşul dersleri yoktur. |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | YUKSEK_LISANS |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi İRFAN İNCE |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Öğretim |
| Dersin Amacı | Klasik fıkıh literatüründe "tahrîc" eserlerinin içerik, amaç ve hukuk düşüncesi açısından analizi |
| Dersin İçeriği | Tahrîc'in tanımı; tahrîc literatürü, tarihi gelişimi; tahrîc eserlerinin içerik, amaç ve hukuk düşüncesi açısından incelenmesi; örnek metin okumları
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Fıkıh literatürünün farklı türlerini birbirinden ayırır. | Anlatım, Tartışma, Problem Çözme, | Sınav, |
| 2 | Fıkıh tarihinin dönemlerini arasında karşılaştırma yapabilir | Anlatım, Tartışma, | Sınav, |
| 3 | Tahrîc eserlerinin amaç ve içerik açısından analiz edebilir. | Anlatım, Tartışma, | Sınav, |
| 4 | Hukuk teorisi ve uygulama arasındaki ilişkiyi örnekler üzerinden açıklayabilir. | Anlatım, Soru-Cevap, | Ödev, |
| 5 | Hukuk öğretisinde ekol sistematiğinin işlevini izah edebilir. | Anlatım, Tartışma, | Sınav, |
| 6 | Fıkıhta normun oluşumuna etki eden amilleri gösterebilir. | Anlatım, Tartışma, | Sınav, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Tahrîcin teknik anlamı usûl, kavâ’id, esbâh ve’n-nezâir ve furûk yazım türüyle ilişkisi | |
| 2 | Tahrîc ilminin gelişimi ve literatürü | |
| 3 | usûl ve fıkıh yazımında tahrîc örnekleri (I): Hanefî Mezhebi | |
| 4 | usûl ve fıkıh yazımında tahrîc örnekleri (II): Mâlikî, Şâfi’î ve Hanbelî fıkıh eserleri | |
| 5 | Tahrîc ilmine dair yeni akademik çalışmalar | |
| 6 | Debbûsî’nin Te’sîsu’n-nazar adlı eseri: Tanıtım, seçme metinler (I) | |
| 7 | Te’sîsu’n-nazar'dan seçme metin okumaları (II) | |
| 8 | Zencânî’nin Tahrîc adlı eseri: Tanıtım, seçme metinler okumaları | |
| 9 | Tilimsânî’nin Miftâh adlı eseri: Tanıtım, seçme metinler okumaları | |
| 10 | İsnevî’in Temhîd adlı eseri: Tanıtım, seçme metin okumaları (I) | |
| 11 | İsnevî’in Temhîd adlı eseri: Tanıtım, seçme metin okumaları (II) | |
| 12 | İbn Lahhâm’ın Kav’a’id adlı eseri: Tanıtım, seçme metin okumaları | |
| 13 | Timustâşî ve Vusûl adlı eseri: Tanıtım, seçme metin okumaları | |
| 14 | Değerlendirme: Tahrîc literatürünün fıkıh öğretisine katkısı |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Zeki Koçak, Fıkıh Usulü Açısından Hükümlerin İstinbatında Tahriç Yöntemi, Uzakülke Yayınları. 2015. Mehmet Selim ASLAN, “Günümüz Fıkıh Problemlerinin Çözümünde Tahrîc Yöntemi ve İşlevselliği”, Journal of Islamic Research 2014;25(2), s.108-35. Tuncay Başoğlu, “Tahrîc”, DİA, XXXIX, ( 2010), 420-422. Nail Okuyucu, “Tahrîcü’l-Furû ale’l-Usûl Edebiyatı”, MÜİFD, 38 (2010/1), s. 113-136. Muhammed Bekr İsmâ’îl Habîb, “İlmu tahrîci’l-furû’ ale’l-usûl”, Mecelletu Câmi’ati Ummi’l-Kurâ li ulûmi’ş-şerî’a ve’d-dirâsâti’l-islâmiyye, Sayı 45, Yıl 1429/2008, s. 283-308. Ahmad Atif Ahmad, Structural Interrelations of Theory and Practice: A Study of Six Works of Medieval Islamic Jurisprudence, Brill, Leiden-Boston, 2006. Timurtâşî Muhammed b. Abdullah b. Ahmed Hatîb, Kitâbi’l-vüsul ila kavâ'idi’l-usul fî tahrici’l-furu’ ale’l-usul, yay. Gassân Dibak, Câmiatu Dımeşk, Dimeşk, 2004-2005. Usmân b. Muhammed el_ahdar Şûşân, Tahrîcu’l-furû‘ ale’l-usûl: dirâse târîhiyye ve menheciyye ve tatbîkiyye, Dâru Tîbe, 1419/1998. İsnevi, Ebû Muhammed Cemaleddin Abdürrahim b. el-Hasan (772/1370), et-Temhîd fî tahrici'l-furû' ale'l-usul, yay. Muhammed Hasan Hayto, Müessesetü'r-Risâle, Beyrut, 1984. İbnü'l-Lahham,-Hasan Alaeddin Ali b. Muhammed b. Abbas Ba’lî (803/1401), el-Kavaid ve'l-fevaidü'l-usuliyye vema yete’allaku bihâ mine’l-ahkâmil-fer’iyye, yay. Muhammed Hâmid el-Fıkî, Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1983. Tilimsânî, Ebû Abdîllâh Muhammed b. Ahmed b. Ali (771/1370), Miftahü'l-vusûl ilâ binâi’l-furû’ ale’l-usûl, yay. Abdülvehhab Abdüllatîf, Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut, 1983. Zencanî, Ebu'l-Menâkıb Şehabuddîn Mahmûd b. Ahmed b. Mahmûd (656/1258), Tahricu’l-furu’ ale’l-usûl, yay. Muhammed Dîb Sâlih, Câmiatu Dimeşk Külliyyetü’ş-Şeria, Dimeşk, 1962/1382. Debusî, Te'sisü'n-nazar, Ebû Zeyd İbn Muhammed b. Ömer b. Îsâ (430/1039), yay. Mustafa Muhammed Dımeşkî, Dâru İbn Zeydun, Dimeşk, t.y.
|
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak; Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak; Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak; Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak; Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak; Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak; İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek; Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili en az bir yayın yapmak; Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak; Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 |
|---|---|---|
| 1 | Fıkıh literatürünün farklı türlerini birbirinden ayırır. | |
| 2 | Fıkıh tarihinin dönemlerini arasında karşılaştırma yapabilir | |
| 3 | Tahrîc eserlerinin amaç ve içerik açısından analiz edebilir. | |
| 4 | Hukuk teorisi ve uygulama arasındaki ilişkiyi örnekler üzerinden açıklayabilir. | |
| 5 | Hukuk öğretisinde ekol sistematiğinin işlevini izah edebilir. | |
| 6 | Fıkıhta normun oluşumuna etki eden amilleri gösterebilir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ödev | 100 |
| Toplam | 100 |
| 1. Final | 50 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Ödev | 2 | 20 | 40 |
| Final | 1 | 10 | 10 |
| Toplam İş Yükü | 140 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,6 | ||
| dersAKTSKredisi | 6 | ||