Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Eski Türkçenin Ses ve Şekil Özellikleri ETD 509 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi ÇİĞDEM TOPÇU
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Esra Kirik, Arş. Gör. Bahri Kuş

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Metinlerden hareketle Eski Türkçe Dönemi (Köktürkçe -Uygur Türkçesi) ses, ekleşme ve anlam bilgisi özelliklerini öğretmek.

Dersin İçeriği

Eski Türkçede kullanılan yazı sistemleri ve imla özellikleri, Eski Türkçenin ses ve ekleşme bilgisi özellikleri, anlam varlığı.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Eski Türkçede ses özellikleri hakkında bilgi sahibi olma Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Sınav , Sözlü Sınav,
2 Ses ve harf, Ek ve kelime arasındaki farkı kavrama Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Sınav , Sözlü Sınav,
3 Eski Türkçede şekil özellikleri hakkında bilgi sahibi yapma ve metinlerde uygulama Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Sınav , Sözlü Sınav, Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Genel Türk dili tarihi Türk dili tarihi üzerine araştırma yapmış olmak.
2 Eski Türkçenin Türk dili tarihindeki yeri ve şiveleri Eski Türk şiveleri hakkında bilgi edinmek.
3 Köktürk yazısı ve imla gelenekleri Köktürkçe hakkında araştırma yapmış olmak.
4 Köktürkçenin gramer özellikleri Köktürkçe hakkında araştırma yapmış olmak.
5 Köktürkçenin gramer özellikleri Verilen gramer hususiyetlerine çalışmış olmak.
6 Köktürk metinlerini okuma ve metinlerin gramer bakımından tahlili Verilen metinleri incelemiş olmak.
7 Köktürk metinlerini okuma ve metinlerin gramer bakımından tahlili Verilen metinleri incelemiş olmak.
8 Uygur yazısı ve imla gelenekleri Uygur Türkçesi hakkında araştırma yapmış olmak
9 Ara Sınav Genel konu tekrarı yapmak.
10 Uygur Türkçesinin gramer özellikleri Uygur Türkçesi hakkında araştırma yapmış olmak.
11 Uygur Türkçesinin gramer özelllikleri Uygur Türkçesi hakkında araştırma yapmış olmak.
12 Uygur metinlerini okuma ve metinlerin gramer bakımından tahlili Verilen metinleri incelemiş olmak.
13 Uygur metinlerini okuma ve metinlerin gramer bakımından tahlili Verilen metinleri incelemiş olmak.
14 Köktürk ve Uygur Türkçelerini gramer özellikleri ve metin içeriği bakımından karşılaştırma Verilen metinleri incelemiş olmak.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

1. A. Von Gabain, Eski Türkçenin Grameri (Çev. M. Akalın) TDK Yay., Ank. 1988, XIX+ 313 s
2. Şinasi Tekin, Uygurca Metinler II(Maytrisimit), Ata. Ünv. Yay., Ank. 1976, 598 s.
3. Wang Yuan Xin, Çin’deki Türk Diyalektleri Araştırma Tarihi, TDK Yay., Ank. 1994, 134 s.
4. R. R. Arat, Eski Trük Şiiri, TTK Yay., Ank. 1986, 506 s.
5. Saadettin Gömeç, Kök Türk Tarihi, Akçağ Yay., Ank. 1999, 167 s.
6. Cengiz Alyılmaz, Orhun Yazıtlarının Bugünkü Durumu, Kurmay Yay., Ank. 2005, 274 s.
7. Talat Tekin, Ana Türkçe’de Asli Uzun Ünlüler, Hacet. Üniversitesi Yay., Ank. 1975, VII 278 s.

8. Muharrem Ergin, Orhun Abideleri, BoğaziçiYay., İstanbul.

9. Osman Nedim Tuna, “Bazı İmla Gelenekleri, Bunların Metin İncelemelerindeki Önemi ve Orhon Yazıtlarında Birkaç Açıklama”; Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1957, s. 41-81.

10. Osman Nedim Tuna, “Köktürk Yazıtlarında Ölüm Kavramı İle İlgili Kelimeler ve ‘Kergek Bolmak’ Deyiminin İzahı”;  VII. Türk Dili Kurultayı’nda Okunan Bilimsel Bildiriler, 1957, Ankara 1960,s. 131-148.

11. Osman Nedim Tuna, “Köktürk Yazılı Belgelerinde ve Uygurcada Uzun Vokaller”  Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1960, s. 213-282.

12. Osman Nedim Tuna, “Eski Doğu Türk Yazısında Kullanılan Ligatürler ve Bunlarla İlgili Bazı Meseleler Hakkında”, Belleten 1990.

13. Osman Nedim Tuna, “’Ekin Ara İdi Oksuz Kök Türk Ança Olurur Ermiş’  İbaresi Hakkında”, Belleten-1993.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Türk Edebiyatının yüzlerce yıllık hayat ve fikir akışını; bütün türler (şiir, roman, hikaye, tiyatro v.b.), edebi dönemler ve bunları belirleyen tarihi, siyasi, sosyal, kültürel etmenler, akımlar, topluluklar, hareketler ve edebi olaylar etrafında oluşan toplaşmaları; dönemlerin genel karakterleri ve önemli edebiyatçılarının eserlerini sebepleri ve sonuçlarıyla bir bütün olarak ele alır.
2 Divan edebiyatı metinlerini, karşılaştırmalı bir yöntemle inceleyerek modern edebiyat yöntemleri ışığında yeni açılımlar sağlar.
3 Dil ile ilgili herhangi bir olguda pratik ve analitik yorum yapar. X
3 Dil ile ilgili herhangi bir olguda pratik ve analitik yorum yapar. X
4 Alan ile ilgili geniş bir kaynak bilgisi edinir ve bu kaynağa kendisinin de katkıda bulunabileceği ilmi disiplini kazanır. X
4 Alan ile ilgili geniş bir kaynak bilgisi edinir ve bu kaynağa kendisinin de katkıda bulunabileceği ilmi disiplini kazanır. X
5 Türk dünyasıyla sürekli iletişim hâlinde olur ve Çağdaş Türk Lehçelerini analiz eder ve yorumlar.
6 Türk Edebiyatının yüzyılları aşan dil, edebiyat, sanat ve hayat macerasını, derinlikli inceleme teknikleriyle araştırır.
7 Türk Edebiyatlarının dallanıp budaklandığı ve yayıldığı alanları, bütün yönleriyle, edebi olayları ile ve büyük dil ve edebiyat adamlarının seçkin eserleriyle bir bütün olarak ele alır.
8 Lisans eğitimi boyunca, belli bir donanıma sahip öğrenci, Lisansüstü eğitimde Klâsik ve Modern Edebiyat alanında, alanındaki uzmanlık bilgisini arttırır. X
9 Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür X
10 Türk dünyasıyla sürekli iletişim hâlinde olur, Çağdaş Türk Lehçelerini analiz eder ve yorumlar.
11 Dil bilgisi ve edebi yönden metin analizi yapma bilgisine sahip olur. X
11 Dil bilgisi ve edebi yönden metin analizi yapma bilgisine sahip olur. X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 40
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
1. Ödev 40
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 30 30
Ödev 1 10 10
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 10 10
Toplam İş Yükü 146
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,84
Dersin AKTS Kredisi 6