Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Klasik Türk Edebiyatı Nazım III TDE 451 7 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler

Metin Şerhi III

Türk Mesnevi Edebiyatı

Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi ARZU YILDIRIM
Dersi Verenler Prof.Dr. OZAN YILMAZ,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Arzu Yıldırım, Arş. Gör. B. Gülay Açar

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Son dönem Klasik Türk edebiyatının, genel özellikleri, belli başlı şairleri ve eserleri hakkında bilgi sahibi olma. Ayrıca seçilmiş şiir örneklerinin şerhlerinden hareketle dönemin şiirinin ve önde gelen şairlerinin karakteristik yönleri hakkında bilgi sahibi olma.

Dersin İçeriği

19. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nin sosyal, siyasi, kültürel ve edebî durumuna ana hatlarıyla değinilecek, bilhassa Encümen-i Şuarâ topluluğu üzerinde durulacaktır. Bu yüzyıldaki Osmanlı sahası Klasik Türk edebiyatına genel bir bakış ile birlikte, önde gelen şairlerin biyografileri, eserleri, edebi kişilikleri, Klasik şiir içindeki yerleri, gerek kendi dönemleri, gerekse sonraki dönem şairleri üzerindeki etkileri hakkında bilgi verilecek. Aynı zamanda bu şairlerin çoğunlukla gazel nazım şekli olmak üzere şiir örneklerinin çeviri yazıları, günümüz Türkçesiyle nesre çevirileri, şerh ve çözümlemeleri yapılacaktır.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Osmanlı Türkçesi metinlerini okuma, çeviri yazı, günümüz Türkçesiyle nesre çeviri ve aruz uygulamalarını anlar. Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Sınav , Ödev,
2 Seçilen şiir örneklerindeki edebî sanatları belirler. Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Sınav , Ödev,
3 Dönemin önemli bir edebi özelliği olan Mahallileşme Akımı hakkında yorumlarda bulunur, örnekler verir. Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Sınav , Ödev,
4 19. Yüzyıl Klasik Türk şiirinin belli başlı şairlerini karşılaştırır. Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Sınav , Ödev,
5 Klasik metinleri şerh ederken dönemin edebî özelliklerini ele alır ve şairin başta biyografisi olmak üzere, edebî kişilik vb. özellikleri hakkında genellemelere ulaşır. Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Sınav , Ödev,
6 Seçilen şiir örneklerinin çözümlemelerinden hareketle, yüzyılın sosyal, kültürel ve edebî karakterini değerlendirir. Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Sınav , Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Son dönem Klasik Türk şiirine genel bir bakış. Divan şiirinde şekil ve muhteva bakımından meydana gelen değişiklikler. Bu dönemde etkili olan kümeleşmeler ve akımlar. İsmail Ünver'in "19. Asır Divan Edebiyatı" başlıklı makalesi okunacak. "Divan Yolu'ndan Pera'ya Selametle" adlı kitaptaki ilgili kısım tartışılacak.
2 Enderunlu Fâzıl’ın hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler. "Nedim'in Divan Şiirine Getirdiği Yenilikler" adlı kitaptan hareketle Klasik Türk Şiiri'nde Nedîm etkisi hakkında bilgi verilecek.
3 Seyyid Vehbi ile Sünbülzâde Vehbî’nin hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler. Hikemî tarz hakkında bilgi verilecek. DİA'daki "Lutfiyye" maddesi okunacak.
4 Enderunlu Vâsıf’ın hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler. DİA'daki "Enderunlu Vâsıf" maddesi okunacak.
5 Keçecizâde İzzet Molla’nın hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve Mihnet-keşân adlı mesnevisinden örnek beyitler. Sergüzeştnâme türü hakkında bilgi verilecek. DİA'daki "Sergüzeştnâme" maddesi okunacak.
6 Keçecizâde İzzet Molla’nın gazellerinden örnekler. İzzet Molla'nın "Osmanlı Şiiri Antolojisi" adlı kitapta şerh edilen gazeli okunacak.
7 Leylâ Hanım’ın hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler. Divan şiirinde kadın şairler hakkında bilgi verilecek.
8 Şeref Hanım’ın hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler. 19. yüzyıldaki edebî muhitlerden saray ve konaklar hakkında bilgi verilecek.
9 ARA SINAV
10 Osman Sürûrî’nin hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler. Klasik Türk şiirinde tarih düşürme geleneği hakkında bilgi verilecek.
11 Encümen-i Şuarâ. Leskofçalı Gâlib’in hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler. "Encümen-i Şuarâ" başlıklı kitaptan ilgili bölüm okunacak.
12 Hersekli Ârif Hikmet’in hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler. Encümen-i Şuarâ şairlerinin doğup büyüdükleri yerler hakkında bilgi verilecek.
13 Osman Nevres’in hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler. DİA'daki "Osman Nevres" maddesi okunacak.
14 Yenişehirli Avnî’nin hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve şiirlerinden örnekler.
Kaynaklar
Ders Notu

Prof. Dr. A. Atilla Şentürk-Doç. Dr. Ahmet Kartal, "Üniversiteler İçin Eski Türk Edebiyatı Tarihi" (Dergah Yayınları, İstanbul)

Ders Kaynakları

Prof. Dr. Fahir İz, "Eski Türk Edebiyatında Nazım I-II" (Akçağ Yayınları, Ankara); Prof. Dr. Osman Horata, "Zihniyet Çözülüşünden Edebi Çözülüşe: Lâle Devri´nden Tanzimat´a Türk Edebiyatı", (Türkler, c. 11, Ankara 2002, s. 573-592); Prof. Dr. Osman Horata, "Zihniyet Çözülüşünden Edebi Çözülüşe: Lâle Devri´nden Tanzimat´a Türk Edebiyatı", (Türkler, c. 11, Ankara 2002, s. 573-592); Ahmet Hamdi Tanpınar, "19. Asır.Türk Edebiyatı Tarihi" (Çağlayan Kitabevi, İstanbul); Prof. Dr. Fatih Andı, "Servet-i Fünun´a Kadar Yeni Türk Şiirinde Şekil Değişmeleri" (Kitabevi Yayınları, İstanbul); Yrd. Doç. Dr. Bayram Ali Kaya, "Osman Nevres ve Divanı" (Akçağ Yayınları, İstanbul); İbnülemin M. K. İnal, "Son Asır Türk Şairleri" (AKM Başkanlığı Yayınları, Ankara); Doç. Dr. Ömür Ceylan-Ozan Yılmaz, "Hazana Sürgün Bahar, Keçecizade İzzet Molla ve Divan-ı Bahar-ı Efkâr" (Sahaflar Kitap Sarayı, İstanbul).

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır. X
2 Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir.
3 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir.
4 Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler.
5 Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir. X
6 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır. X
7 Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar. X
8 Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi , disiplinler arası araştırmalar yapar. X
9 Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler.
10 Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir
11 Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur. X
12 Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular. X
13 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir. X
14 Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir. X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
1. Ödev 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 10 10
Kısa Sınav 2 5 10
Ödev 1 10 10
Final 1 15 15
Toplam İş Yükü 141
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,64
Dersin AKTS Kredisi 5