Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Alevi ve Bektaşi Edebiyatı ITS 617 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler

-

Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. KENAN MERMER
Dersi Verenler Doç.Dr. KENAN MERMER,
Dersin Yardımcıları

-

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Alevî ve Bektaşî Edebiyatının mühim sanatkârları ve seçkin eserleri üzerinden bu edebiyatın mahiyetini, tarihsel ve edebî kimliğini, mecaz dünyasını kavratmak

Dersin İçeriği

Alevî ve Bektaşîliğin tarihî, sosyo-ekonomik boyutunun, nefes, devriye, şathiye gibi özel türlerin öğretilmesi ve Alevi ve Bektaşi geleneğine ait eserlerin tahlili

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Alevi inancını ve kültürünü genel cephesiyle bilir. Anlatım, Soru-Cevap,
2 Bektaşi tarikatı ve kültürünün edebiyata etkisini ifade eder. Anlatım, Soru-Cevap, Deney ve Laboratuvar,
3 Eski Türk adet ve töreleriyle Alevi ve Bektaşi kültürü arasındaki etkileşimi anlatır. Beyin Fırtınası, Tartışma, Gösterip Yaptırma,
4 Tasavvufi sembollerin İslâmî edebiyatla ilişkisini karşılaştırır. Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar,
5 Vahdet-i vücud ve hurufiliğin edebiyata etkisini değerlendirir. Anlatım, Soru-Cevap, Deney ve Laboratuvar,
6 Alevi ve Bektaşi eserlerinin içeriğini semboller çerçevesinde yorumlar. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Gösterip Yaptırma,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Alevîliğin tanınımı, sosyolojik ve tarihsel arkaplânı
2 Bektaşîliğin tanımı, sosyolojik ve tarihsel arkaplânı
3 Alevî ve Bektaşî Edebiyatını Şekillendiren Temel Motifler: Hak-Hz. Muhammed-Hz. Ali, Kırklar, Eski Türk Âdetleri ve İnanışları
4 Alevî ve Bektaşî Edebiyatını Şekillendiren Temel Motifler: Hz. Hüseyin ve Kerbelâ, Ğadîr-i Hum Hâdisesi, Velâyet, Musahiblik
5 Ahmed-i Yesevî’den Hacı Bektaş-ı Velî’ye Sirayet Eden Tasavvufî Miras: Dört Kapı-Kırk Makam
6 Alevî ve Bektaşi Şiirlerinde Âdâb ve Erkân: Nefes, Devriye, Şathiye, Duâz-ı (Devâzde) İmâm Türlerinin İçerik Tahlili
7 Vahdet-i Vücûd Telakkîsinin ve Hurufîlik Anlayışının Edebiyata Tesiri
8 Seyyid Nesîmî’nin Hayatı ve Türkçe Divanı’ndan Seçmeler
9 Şah İsmail Hatâî’nin Hayatı ve Türkçe Divanı’ndan Seçmeler
10 Kaygusuz Abdal’ın Divanı, Saray-nâme ve Dil-güşâ Eserlerinden Seçmeler
11 Muhammed Fuzûlî’nin Hayatı ve Türkçe Divanı ve Ravzatü’ş-Şühedâ Eserinin İncelenmesi
12 Pir Sultan Abdal’ın Hayatı ve Nefesleri
13 Virânî’nin Hayatı, Risalesi ve Deyişleri
14 Gâmizî Ali Baba’nın Gamizi’l-Acaib ve Cerîde-i Gavâmiz Eserleri
Kaynaklar
Ders Notu

-

Ders Kaynakları

1. İsmail Özmen (1998), Alevi-Bektaşi Şiirleri Antlojisi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
2. Besim Atalay (1991), Bektaşilik ve Edebiyatı, İstanbul: Ant Yayınları.
3. İsmet Zeki Eyüpoğlu (1991), Alevi-Bektaşi Edebiyatı, İstanbul: Der Yayınları.
4. Nesîmî, Hayatı (1990), Edebî Kişiliği, Eserleri ve Türkçe Divanı’nın Tenkitli Metni, Haz. H. Ayan, Ankara: T.D.K. Yayınları.
5. Kaygusuz Abdal (2010), Dilgüşâ, İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.
6. Abdurrahman Güzel (2004), Kaygusuz Abdal, Dilgüşâ, Ankara: Akçağ Yayınları.
7. Ali Nihat Tarlan (2004), Fuzulî Divanı Şerhi, Ankara: Akçağ Yayınları.
8. İsmet Zeki Eyüboğlu (1991), Hatayi (Şah İsmail), İstanbul: Geçit Kitabevi.
9. Sadeddin Nüzhet Ergun (1956), Hatayi (X?tayi) Divanı Şah Ismayıl Safevi Edebi Hayatı ve Nefesleri, İstanbul: Maarif Kitaphanesi.
10. Abdülbaki Gölpınarlı (2014), Kaygusuz Abdal, Hatayi, Kul Himmet, İstanbul: Kapı Yayınları.
11. Cevdet Kudret (2003), Halk Şiirinde Üç Büyükler II: Pir Sultan Abdal, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
12. Fazlullah Esterâbâdî (2012), Câvidannâme Dürr-i Yetim İsimli Tercümesi, Haz. Fatih Usluer, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
13. Kenan Mermer (2014), “Ahıskalı Bektaşî Şeyhi Hırmendâr Gâmizî Ali Baba’nın Gâmizi’l-‘Acâib’i”, Türk Kültüre ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, Sayı: 70, 2014, ss. 179-204.

Hafta Dokümanlar Açıklama Boyut
1 Tasavvuf kültüründe Hz. Ali 0 MB
2 Türk Edebiyatında Hz. Ali 0 MB
4 Acâibu'l-Mahlûkât ve garâibü'l-mevcûdât.pdf 0 MB
5 Anadolu'da İslamiyet Babinger-Köprülü 0 MB
7 MİRÂTÜ'L-KULÛB 0 MB
6 Hurufi Miftahı 0 MB
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak; X
2 Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak;
3 Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak; X
4 Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak; X
5 Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak; X
6 Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak; X
7 İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek; X
8 Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili en az bir yayın yapmak; X
9 Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak; X
10 Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 40
1. Performans Görevi (Seminer) 20
2. Performans Görevi (Seminer) 20
3. Performans Görevi (Seminer) 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 5 5
Performans Görevi (Seminer) 3 15 45
Final 1 5 5
Toplam İş Yükü 151
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,04
Dersin AKTS Kredisi 6