| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Günümüz Şiiliği | ILA 358 | 6 | 2 + 0 | 2 | 3 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi MUHAMMED MÜCAHİD DÜNDAR |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Temel Öğretim |
| Dersin Amacı | İslam tarihindeki temel düşünce ekollerinden biri olan Şiilik hakkında öğrencilere ayrıntılı bir şekilde bilgi vermek, tarihi süreçte ortaya çıkan önemli grupları tanımak; bunların temel inanç, görüş ve metotları hakkında bilgi sahibi olmak ve kendi özgün kaynaklarından hareketle bilgi edinmek |
| Dersin İçeriği | Şiiliğin doğuşunu hazırlayan sebepler; Şii fırkalar ve temel görüşleri; Zeydilik, İsmailiyye ve İmamiyye fırkaları; Ahbarilik ve Usulilik. Şianın temel kaynakları, İslam düşüncesine katkıları, |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Şia, İmamiyye, İsnaaşeriyye, Rafizi vb. terimleri tanımlar | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav , Ödev, |
| 2 | Şianın oluşum sürecini açıklar | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav , Ödev, |
| 3 | Şianın önemli şahsiyetlerini tanır | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav , Ödev, |
| 4 | Şianın temel kaynaklarını ve özelliklerini tanımlar, | Anlatım, Soru-Cevap, | Sınav , Ödev, |
| 5 | Şii fırkalar hakkında bilgi sahibi olur, | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav , Ödev, |
| 6 | Günümüz Şii anlayışlarını bilir, | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav , Ödev, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Dersin amacı, metodu ve genel bir çerçevesi. | |
| 2 | Şiiliğin oluşum süreci ve kökeniyle alakalı görüşler. | |
| 3 | Erken dönem Şii alimleri. | |
| 4 | Şii fırkalar; Zeydiyye, İsmailiyye ve İmamiyye | |
| 5 | Zeydiyye, teşekkülü ve tarihi süreci | |
| 6 | Zeydiyyenin temel inançları, kaynakları, Zeydî alimler ve İslam Düşüncesine Katkıları | |
| 7 | İsmailiyye, Batıniyye, Karmatilik ve Fatimiler. | |
| 8 | İsmailiyyenin temel inançları, kaynakları alimleri, ve İslam Düşüncesine Katkıları | |
| 9 | İmamiyye fırkası, teşekkülü ve tarihi süreci. | |
| 10 | İmamiyyenin temel görüşleri, kaynakları, alimleri, ve İslam Düşüncesine Katkıları | |
| 11 | İmamet doktrini. | |
| 12 | Ahbari ve Usuli ekoller. | |
| 13 | Günümüz İslam dünyasında Şiilik. | |
| 14 | İran İslam Devrimi ve Oluşum süreci. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Mustafa Öz, Başlangıçtan Günümüze Şiilik ve Kolları, Ensar Neşriyat 2011. |
| Ders Kaynakları | Diğer Kaynaklar Eşarî, Makâlatül-Islâmiyyîn vehtilâfil-Musallîn, ed. Helmut Ritter, Weisbaden 1980. W.Montgomery Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, (çev. E.R.Fığlalı), Ankara 1981. Wilferd Madelung, Religious Schools and Sects in Medeiaeval Islam, London 1985. Şehristani,el-Milel ven-nihal, ed. Abdulamir Ali Mahna-Ali Hasan Faur, Beyrut 1993. Hasan Onat, Emeviler Devri Şiî Hareketleri ve Günümüz Şiiliği, Ankara 1993. Osman Aydınlı, İslam Düşüncesinde Aklileşme Süreci, Ankara 2001. Kummi/Nevbahti, Şiî Fırkalar [ Kitâbul-Makâlât vel-Fırak/Fırakiş-şia], tr. Hasan OnatSabri Hizmetli-Sönmez Kutlu-Ramazan Şimşek, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2004. Bulut, H.İbrahim, Şeyh Müfîd ve Şia´da Usûlî Farklılaşma Süreci, İzmir, 2005. Bulut, H.İbrahim, İlk Dönem İmâmiyye Kaynaklarında Gaybet Anlayışı, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, VIII/ 2, 2004, s. 49-68. Bulut, H.İbrahim, Şeyh Müfid ve İmamiyye Ekolünde Gaybet İnancının Aklîleşmesi, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, IX /I, 2005, s. 175- 202. Bulut, H.İbrahim-Gül, Özkan, İmamiyye Şiasında İlmul-İmam İnancı, Marife Bilimsel Birikim, yıl 5, sayı 1, Bahar 2005, s. 75-92. Bulut, H.İbrahim, Şii fırkalarda Gaybet ve Ricat İnancı, İslamiyat Dergisi, 8(2004), s. 139-156. Kohlberg, E., İsnaaşeriye Teriminin İlk Kullanışları, (çev. H.İbrahim Bulut), Kelam Araştırmaları Dergisi, yıl 2, sayı 1 (2004), s. 95-108. Kohlberg, E., İmamiyye Şiası Geleneğinde Rafizi Terimi, (çev. H.İbrahim Bulut), Kelam Araştırmaları Dergisi, 2/2 (2004), s.117-124. Watt, W. M., Erken Dönem İmamet Doktrinine Dair Mülahazalar, (çev. H.İbrahim Bulut), Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, cilt. 5, sayı. 1, Ocak-Mart 2005, s. 295-304. Aka, İsmail, X. Yüzyıldan XX. Yüzyıla Kadar Şiîlik, Tarihte ve Günümüzde Şiîlik Sempozyumu, İstanbul 1993. Akhtar, Waheed, Early Shiite Imâmiyyah Thinkers, New Delhi 1988. Bozan, Metin, İmâmiyyenin İmâmet Nazariyesinin Teşekkül Süreci, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara 2004. Caferî, Muhammed Rıza, el-Kelam indel-İmâmîyye; neşetuhu ve tatavvuruhu ve mevkiuş-Şeyh el-Müfîd minhu, (Silsiletü müellefâtiş-Şeyh el-Müfîd içinde), ss. 150-304, Beyrut 1414/1993. Demir, Ahmet İshak, İmamiyye Şiasında Dini Otorite, Dinbilimleri Akademik Araştırma Der., III (2003), sayı 3, s. 109-25. Fığlalı, İmâmiyye Şiası, İstanbul 1984. Hussain, Jassim M., The Occultation of the Twelfth Imam, Cambridge 1982. Kummî, Sad b. Abdullah, el-Makâlât vel-fırak, (nşr.M.Cevad Meşkûr), Tahran 1963. Madelung Wilferd, Imamism and Mutazilite Theology, Le Shiisme İmâmite, Paris 1970, s. 13-30. Moojan Momen, An Introduction to Shii Islam, New Haven, London 1985. Şeyh Müfîd, al-Irshâd; the book of guidance the livesof the Imams, (trcilt: I.K.A.Howard), İntişârât-ı Ensâriyân, Kum trs. Şeyh Müfîd, el-Akl fî usûlid-dîn, Beyrut 1412/ 1992. Şeyh Müfîd, Tashîhu İtikâdâtil-İmâmiyye, (nşr. Hüseyin Dergâhî), (Silsiletü müellefâtiş-Şeyh el-Müfîd içinde), cilt: V, Beyrut 1993/1414. Nevbahtî, Hasan b. Mûsâ, Kitâbü Fırakuş-Şia, (nşr. M. Sâdık Al-i Bahrululûm), Necef 1355/ 1936. Uyar, Mazlum, Gaybet Sonrası Şiî Kelamın Teşekkülü ve Mûtezile, İslâmiyat II (1999), sayı 3, s.153. Uyar, Mazlum, Ahbarîlik İmamiyye Şiasında Düşünce Ekolleri, İstanbul 2000. Uyar, Mazlum, Şiî Ulemânın Otoritesinin Temelleri, İstanbul 2004. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Kur’an-ı Kerim’i usulüne uygun okuyabilir ve metnin amacına uygun yorum yapabilir. | ||||||
| 2 | Alanıyla ilgili klasik ve modern metinleri anlayabilecek ve kendisini sözlü ve yazılı olarak ifade edebilecek düzeyde Arapça bilgisine sahiptir. | X | |||||
| 3 | Hz. Peygamber’in söz, fiil ve takrirleri, fiziksel ve ahlaki özellikleri, hadisin ve hadis ilminin tarihi seyri, usulü, problemleri, yorumlanması ve kültürel değeri hakkında bilgi sahibidir. | X | |||||
| 4 | Klasik kaynaklarda ve modern araştırmalarda İslam fıkhının temel konularını bilir; mukayeseli hukuk yöntemleri çerçevesinde İslam hukuku ile diğer hukuk sistemleri arasında karşılaştırmalar yapabilir ve İslam hukukunu hukuk tarihi açısından değerlendirebilir. | X | |||||
| 5 | İslam inanç esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde bilir ve Kelam problemlerinin bilimsel metotlarla çözümüne dair fikir yürütebilir. | X | |||||
| 6 | İslam dünyasında dini ve siyasi gayelerle vücut bulmuş klasik ve çağdaş akımlar hakkında temel bilgi sahibidir. | X | |||||
| 7 | Tasavvufun tarihi, kavramları, kurumları, şahsiyetleri ve felsefesi hakkında bilgi sahibidir. | ||||||
| 8 | Dini eğitim tarihi ile dini ve modern eğitim metotları hakkında bilgi sahibidir. Bu metotları din eğitiminde kullanabilir. Muhakeme gücü ve doğru düşünme yeteneği gelişir, kişisel güveni artar. | ||||||
| 9 | Din ve dini konular hakkında felsefi, sosyolojik ve psikolojik olarak düşünebilir. Müslüman düşünürler tarafından ortaya konulan düşünce konuları ve tarihi hakkında bilgi sahibidir. | X | |||||
| 10 | İnsanlığın düşünce seyrinin tarihi hakkında, yaşayan ve mensubu kalmamış dinler konusunda ana hatlarıyla bilgi sahibidir. Dinler arası mukayese yapabilir. | X | |||||
| 11 | İslam Tarihi’nin çeşitli dönemlerini bilir; İslam medeniyet ve bilimine siyasî, kültürel ve sosyal tarih açısından disiplinler arası, metodolojik, sentezci ve eleştirel bir bakış açısıyla bakabilir. | X | |||||
| 12 | Türk İslam Edebiyatı’nın formlarını tanır ve bu formlara ait örnekleri okuyup anlayabilir. Genel müzik nazariyatı bilgileri yanında Türk Din Musikisi formları hakkında bilgi sahibi olup uygulama yapabilir. Mimarî ve tezyini sanatlarının tarihini, özelliklerini bilir. Estetik düşünce anlayışına sahiptir. | ||||||
| 13 | Dini Bilimler alanında disiplinler arası araştırma ve inceleme yapar. Bilimsel çalışmalarda bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder. | X | |||||
| 14 | Beşeri bilimler alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. | ||||||
| 15 | |||||||
| 16 | |||||||
| 17 | |||||||
| 18 | |||||||
| 19 | |||||||
| 20 | |||||||
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 97 |
| 1. Kısa Sınav | 1 |
| 1. Ödev | 1 |
| 2. Kısa Sınav | 1 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 2 | 32 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 2 | 32 |
| Ara Sınav | 1 | 5 | 5 |
| Final | 1 | 5 | 5 |
| Kısa Sınav | 2 | 5 | 10 |
| Ödev | 1 | 2 | 2 |
| Toplam İş Yükü | 86 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 3,44 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 3 | ||