Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Osmanlı Devleti´Nde Yenileşme Hareketleri TAR 302 6 4 + 0 4 7
Ön Koşul Dersleri

Yok

Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. TURGUT SUBAŞI
Dersi Verenler Doç.Dr. TURGUT SUBAŞI,
Dersin Yardımcıları

Yok

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

XVII. Yüzyıl da başlayan yenileşme hareketlerini takip eden süreçte Lale Devri, I. Mahmud, III. Mustafa, I. Abülhamid, III. Selim, IV. Mustafa ve II. Mahmud dönemlerinde, Osmanlı Devletinde Reform girişimleri ve hedeflenen ve yapılan yeniliklerle birlikte, Tazimat Dönemi, I. Meşrutiyet ve II. Meşrutiyet Dönemlerinde hedeflenen yeniden yapılanma ve çağdaşlaşma çabaları ve bunun önündeki iç ve dış engellerin incelenmesi

Dersin İçeriği

Osmanlı Devleti’nin toplum yapısı ve özellikleri, Avrupa’daki gelişmeler ve Osmanlı Devleti. İlk reform hareketleri ve ilk reform belgeleri, Reformların gelişmesindeki iç ve dış engeller. Lale Devri, III. Selim ve Nizam-ı Cedid Harekâtı. II. Mahmud Devri yenileşme hareketleri. Osmanlı Devleti’nin yeniden yapılanma çalışmalarında önemli bir adım, Tanzimat Fermanı. Fermanın hukuksal nitelikleri ve Tahlili Tanzimat Döneminde kanunlaştırma çalışmaları. Tanzimat Fermanı ve Avrupa, Islahat Fermanı, Tanzimat’a tepkiler ve Siyasal örgütlerin kurulması. Yeni Osmanlılar hareketi ve söylemleri. Meşrutiyet yönetimine geçiş. Meşrutiyet Döneminden Cumhuriyet dönemine kadar olan yenileşme hareketleri.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Osmanlı Devlet yapısını tanır Anlatım, Soru-Cevap,
2 İlk Reform belgeleri ve reformların gelişmesindeki iç ve dış engellerini kavrar Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar, Soru-Cevap, Anlatım,
3 Lale Devri, III. Selim ve II. Mahmut döneminde yapılan yenilikleri inceler Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Fransız İhtilalının Osmanlı reformlarına etkilerini öğretir Soru-Cevap, Anlatım,
5 Osmanlı Devleti’nde yönetim, eğitim ve askeri alanında yapılan yeniliklerini inceler Anlatım, Soru-Cevap,
6 Reformlarla gelen değişimin iç ve dış dinamiklerini ve nedenlerini kavrar Soru-Cevap, Deney ve Laboratuvar, Anlatım,
7 19. yüzyıl Osmanlı yenileşme hareketlerinin karakteristik özelliklerini kavrar Anlatım, Deney ve Laboratuvar, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
8 Temel hak ve özgürlükleri esas alan Hukuka dayalı çağdaş yeni bir düzenleme amaçlayan Tanzimat Fermanını inceler Deney ve Laboratuvar,
9 Farklı unsurlardan oluşan Osmanlı devletinin toprak bütünlüğünü ve bağımsızlığını muhafaza edebilmek için giriştiği köklü reform hareketlerine Avrupa’nın güçlü devletlerinin desteğinin sağlanması için uyguladığı politikalarını öğretir Soru-Cevap, Anlatım,
10 Askeri, Ekonomik, sosyal ve yönetim alanlardaki aksaklıkları ortadan kaldırıp, Güçlü bir yönetim düzeni kurarak, Devleti dağılmaktan kurtarmayı amaçlayan girişimlerini inceler Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
11 Tanzimat Fermanıyla başlayan süreçte, Osmanlı Devleti’nde Hukuk, yönetim, Dil, Eğitim ve Askeri alanlarda yapılan yeniliklerini inceler Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Anlatım,
12 Reformlarla gelen değişimin iç ve dış dinamiklerinin ve nedenlerini kavrar Anlatım, Soru-Cevap,
13 Reformların neden ve sonuçlarını yorumlar Deney ve Laboratuvar, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Anlatım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Avrupa’daki gelişmeler ve Osmanlı Devleti.
2 Osmanlı Devlet yapısı ve ilk Reform çabaları
3 Reformların gelişmesindeki iç ve dış engeller.
4 Nizam-ı Cedid Harekâtı ve karşılaştığı Engeller.
5 IV. Mustafa’nın saltanata gelişi ve Şer’i Hüccetin hazırlanması.
6 II. Mahmut’un yönetime gelişi, Sened-i İttifak ve Ayanlar
7 II. Mahmut Döneminde askeri eğitim ve yönetim alanında yapılan yenilikler.
8 Yenileşme Hareketlerinde cesurca bir adım: Tanzimat Fermanı.
9 ARASINAV
10 Tanzimat Fermanını gerekli kılan iç ve dış gelişmeler.
11 Tanzimat Döneminde kanunlaştırma çalışmaları.
12 Tanzimat’a Tepkiler ve Siyasal örgütlerin kurulması.
13 Yeni Osmanlılar hareketi, faaliyetleri ve söylemleri.
14 Meşrutiyet yönetimine geçiş ve yenileşme hareketleri.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

1- Necdet Hayta ve Uğur Ünal, Osmanlı Devleti’nde Yenileşme Hareketleri, Ankara, 2005.
2- Niyazi Berkes, Türkiye’de Çağdaşlaşma, İstanbul, 1978.
3- Roderic Davison, Osmanlı İmparatorluğu’nda Reform 1856-1876, (Çev.:O. Akınhay), 1997, İstanbul.
4- Ali Akyıldız, Tanzimat Dönemi Osmanlı Merkez Teşkilatında Reform 1836-1856, İstanbul, 1993.
5- İlber Ortaylı, İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, 1987, İstanbul.
6- Şerif Mardin, “Türk Modernleşmesi”, Makaleler 4, 1991, İstanbul.
Enver Ziya Karal, Osmanlı Tarihi, V, VI, VII ve VIII. Ciltler, Ankara, 1976.
7- İlgili diğer güncel makale ve kitaplar

Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Ödev 30
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 4 64
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 10 10
Kısa Sınav 2 10 20
Ödev 1 10 10
Final 1 20 20
Toplam İş Yükü 172
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,88
Dersin AKTS Kredisi 7