Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Malzemelerde Yorulma MTI 603 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. KENAN GENEL
Dersi Verenler Prof.Dr. KENAN GENEL,
Dersin Yardımcıları Arş.Gör. M. YALÇIN
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı Doktora öğrencilerine, çevrimsel yüklemelere maruz metalik malzemelerde yorulma çatlak oluşumu, ve kırık yüzeyi değerlendirmesi, yorulmaya karşı tasarımda malzeme, ısıl işlem ve parça geometrisi bazında ilgili parametreler tanıtarak gerekli bilgi ve becerileri kazandırmaktır. Uygulamalar ile öğrenciye tasarım deneyimi kazandırmak.
Dersin İçeriği Yorulma hasarının tanımı ve oluşum mekanizması. Zorlaması türleri. Yorulma dayanımının deneysel olarak saptanması. Yorulma dayanımı diyagramları. Yorulma dayanımını indirgeyici etkiye sahip değieşkenlerin irdelenmesi. Yorulmaya karşı tasarımda klasik yöntem ve uygulamalar. Kısa ve uzun Ömürlü Yorulma durumu. Miner kuralı ve uygulaması. Kırılma mekaniğinin yorulma çatlak ilerlemesine uygulanarak ömür hesabının gerçekleştirilmesi.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Dinamik zorlanmalar altında malzeme davranışını bilir Anlatım,
2 Hasar oluşum safhalarını sayabilir Anlatım,
3 Zorlanma durumuna, çentik ve malzemeye bağlı olarak ilgili diyagramları kullanabilir Anlatım,
4 Ömür hesabında kırılma mekaniğinin ne oranda uygulanabileceğinin farkındadır Anlatım,
5 Miner kuralının uygulama sınırlarını ve yapılan kabulleri değerlendirebilir Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Yorulma zorlaması ve kırılması, mekanizması, önemi ve temel etkenler
2 Kırıkların makroskopik bulguları ve zorlanma ilişkileri
3 Yorulma dayanımının (YD) belirlenmesi, Wöhler eğrisi, kısa ömürlü yorulma (KÖY), uzun ömürlü yorulma (UÖY) bölgeleri, genleme-çevrim sayısı eğrilerinin elde edilmesi, istatistiksel yöntemler
4 Tasarımda SMITH diyagramlarının kullanımı
5 Yorulma zorlanması için malzeme seçimi, çelik ve dökme demirlerin yorulma özellikleri, farklılıkları, Wöhler ve SMITH diyagramları, malzeme özelliklerinin belirlenmesinde temel kabuller.
6 Kaynaklı bağlantıların yorulma davranışı, ısıl işlemlerin etkisi ve sonuçları
7 Malzemelerin korozif ortamda yorulması ve sonuçları
8 Kaplamaların korozyonlu yorulma durumunda etkileri
9 Miner Kuralı ve uygulaması- Yıliçi sınavı
10 Parça bazında konstrüktif çentiklerin yorulma davranışına etkileri
11 Yüzey sertleştirme işlemlerinin düz ve çentikli parçaların YD etkileri
12 Plastiklerin ve karma malzemelerin yorulma özellikleri. Makine parçalarının yorulma dayanımlarının hesaplanması
13 Çatlaklı parçaların yorulma ömrünün belirlenmesinde kırılma mekaniği yaklaşımı ve uygulaması
14 Yorulma faz diyagramı, Yorulmada klasik tasarıma ait sayısal örnekler,YD arttırıcı yönde alınabilecek tedbirler ve uygulamaları
Kaynaklar
Ders Notu [1] Prof.Dr. Kenan Genel, Yorulma ders notları ı
Ders Kaynakları Çelik ve dökme demirlerin yorulma dayanımı, Çev. Ş.Güleç, A.Aran, Tübitak Yayınları, 1983.
Fundamentals of Metal Fatigue Analysis, J.A. Bannantine, J.J. Comer, Prentice Hall, New Jersey 1990.
N.E. Dowling, Mechanical Behavior of Materials: Engineering Methods of Deformation, Fracture, and Fatigue, 2nd ed., Prentice-Hall, , New Jersey, 1999.
A. Aran, Yorulma ders notları, İTÜ.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Yaşadığı toplumun bilgi toplumu olmasına katkıda bulunmak, toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunlara çözüm sunmak amaçlarıyla alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri içeren bilimsel projeler geliştirir ve bu projeleri ulusal ve uluslararası bilimsel ortamlarda (toplantılarda) tanıtır.
2 Alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, alanında güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında sahip olduğu kapsamlı bilgiyi elde ettiği bilgi ile karşılaştırarak değerlendirir ve sentezleyerek yeni sonuçlar ortaya koyar.
3 Alanı ile ilgili problemleri tanımlar ve formüle eder, yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; karmaşık sistem veya süreçleri tasarlar ve tasarımlarında yenilikçi/alternatif çözümler ve/veya yöntemler geliştirir.
4 Kuramsal, deneysel ve modelleme esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular, belirsiz, sınırlı ya da eksik verileri bilimsel yöntemlerle tamamlar; verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması ile yeni modellemelerin oluşturulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir.
5 Alanındaki uygulamaların sosyal, çevresel, sağlık, güvenlik, hukuki boyutlarını ile proje yönetimi ve iş hayatı uygulamalarını bilir ve bunların getirdiği kısıtların farkındadır. Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilir, bu tür takımlarda liderlik yapabilir ve karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirebilir; bağımsız çalışabilir ve sorumluluk alır.
6 Çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, alanında veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyinde kullanarak, yazılı ya da sözlü olarak aktararak sözlü ve yazılı iletişim kurar.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Kısa Sınav 15
1. Ara Sınav 60
2. Kısa Sınav 15
Toplam 90
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 7 7
Ödev 4 8 32
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 10 10
Performans Görevi (Seminer) 1 5 5
Final 1 5 5
Toplam İş Yükü 139
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,56
Dersin AKTS Kredisi 6