Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
İzolasyon Koordinasyonu ELK 507 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. MEHMET ALİ YALÇIN
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

İzolasyon Koordinasyonu, elektrik tesislerinin tasarımı ve işletilmesinde önemli bir yer tutar. Enerji iletim ve dağıtım sistemlerinde meydana gelen arızaların önemli bir sebebi izolasyon malzemesinde meydana gelen atlama ve delinme gibi boşalma olaylarıdır. Söz konusu boşalma olayları ise, elektrik tesislerinde vuku bulan iç ve dış aşırı gerilimlerin sonucu olarak ortaya çıkarlar. Bu aşırı gerilimlere karşı tesislerin korunması, sistem izolasyonu ve koruma aygıtlarının koruma seviyeleri arasında optimum koordinasyonun sağlanması konularını kapsayan izolasyon koordinasyonu hakkında temel bilgilerin verilmesi.

Dersin İçeriği

Temel kavramlar. Yüksek gerilim tesislerinde meydana gelen aşırı gerilimler: İç ve dış aşırı gerilimler. Atlama ve dayanma gerilimleri. İletim hatlarının yıldırım darbelerine karşı davranışları. Manevra aşırı gerilimlerine göre elektrik tesislerinin boyutlandırılması. Aşırı gerilimlere karşı koruma aygıtları. Parafudrlar: Parafudrların özellikleri, çeşitleri ve seçimi. Yüksek gerilim elektrik tesislerinde izolasyon koordinasyonu.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Yüksek gerilim tesislerinde meydana gelen iç ve dış aşırı gerilimleri ve ilgili konuları bilir Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma,
2 Aşırı gerilimlere karşı koruma aygıtları seçimini yapar Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Eğitsel Oyun,
3 Yüksek gerilim elektrik tesislerinde yalıtım koordinasyonunu tasarlayabilir Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Eğitsel Oyun,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Temel kavramlar, tanımlar.
2 Dış aşırı gerilimler ve yıldırım.
3 İç aşırı gerilimler: Jeneratör yükünün kalkması, Ferranti olayı.
4 Kısa devre arızaları ve kısa devrenin açılması sırasında oluşan aşırı gerilimler.
5 Manevra aşırı gerilimleri. Kapasitif devrenin açılması, Ferrorezonans.
6 Atlama ve Dayanma gerilimleri
7 Aşırı gerilimlere karşı koruma prensipleri.
8 İletim hatlarının yıldırıma karşı korunması.
9 Koruma aygıtlarına genel bakış. Parafudrlar: Özellikleri ve çeşitleri
10 Parafudrların seçimi: Parafudrun koruma seviyesine ve maksimum deşarj akımına göre belirlenmesi.
11 Parafudr konumunun belirlenmesi.
12 Yüksek Gerilim tesislerinde izolasyon koordinasyonu.
13 İzolasyon koordinasyonunda sistemin nötr noktası topraklama durumunun etkisi.
14 İzolasyon koordinasyonunda geleneksel ve istatistikî yöntemler.
Kaynaklar
Ders Notu

Andrew R Hileman, “Insulation Coordination for Power Systems”,
Marcel Dekker, 1999

Ders Kaynakları

1. M.S.Naidu, V.Kamaraju, “High Voltage Engineering”, Tata Mc Graw-Hill,
New Delhi, 1997.
2. .Greenwood, A. “Electrical Transients in Power Systems”, John Wiley,
New York 1991.
3. M.Khalifa, “High Voltage Engineering, Theory and Practice”, Marcel Dekker,
New York, 1990.
4. Klaus Ragaller, “Surges in High Voltage Networks”, Plenum Press,
New York, 1980.
5. W.Diesendorf, “Insulation Coordination in High-Voltage Electric Power
Systems”, Butterworth & Co. Ltd, 1974

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Yaşadığı toplumun bilgi toplumu olmasına katkıda bulunmak, toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunlara çözüm sunmak amaçlarıyla alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri ulusal ve uluslararası bilimsel ortamlarda (toplantılarda) tanıtır.
2 Alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, alanında güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgiye sahip olup ve elde ettiği bilgiyi değerlendirir, yorumlar ve uygular.
3 Alanı ile ilgili problemleri tanımlar ve formüle eder, yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; karmaşık sistem veya süreçleri tasarlar ve tasarımlarında yenilikçi/alternatif çözümler ile gelişmekte olan yenilikçi yöntemleri kullanır.
4 Kuramsal, deneysel ve modelleme esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular, belirsiz, sınırlı ya da eksik verileri bilimsel yöntemlerle tamamlar; verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir.
5 Alanındaki uygulamaların sosyal, çevresel, sağlık, güvenlik, hukuki boyutlarını ve iş hayatı uygulamalarını bilir ve bunların getirdiği kısıtların farkındadır. Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin bir biçimde birlikte ve ya bağımsız çalışabilir ve sorumluluk alır.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Ödev 10
2. Ödev 10
3. Ödev 10
4. Ödev 10
5. Ödev 10
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 60
1. Final 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 8 8
Ödev 5 10 50
Final 1 8 8
Toplam İş Yükü 146
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,84
Dersin AKTS Kredisi 6