Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Uygulamalı Bilimlerde Matrisler I UYM 569 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri

Lineer Cebir, Olasılık, İstatistik, Genelleştirilmiş ve Şartlı Tersler ile Uygulamalı Matris Denklemleri derslerinin alınmış olması tavsiye edilir.

Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. MURAT SARDUVAN
Dersi Verenler Doç.Dr. MURAT SARDUVAN,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Dr. Tuğba PETİK

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Lineer cebir ve matris teorisi, matematik ve istatistik için olduğu kadar sosyoloji, eğitim, kimya ve mühendislik gibi çeşitli uygulamalı alanlar için de gerekli olan temel araçlardır. Bu dersin amacı, birçok uygulamalı bilimde temel olarak kullanılan özel matrisler ile ilgili bir takım bilgi ve kolaylıkları okuyucuya sunmaktır.

Dersin İçeriği

Parçalanmış Matrisler; Bazı Kalıplaşmış Matrislerin Tersleri, Determinantları, Karakteristik Denklem ve Kökleri; Üçgensel Matrisler ve Korelasyon Matrisi; Matrislerin Direkt Çarpımı ve Direkt Toplamı; Circulantlar, Dominant Köşegen Matrisler; Vandermonde, Fourier, Permutasyon, Hadamard, Band ve Toeplitz Matrisleri; Bir matrisin vektörü ve izi; Commutation Matrisleri

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Lineer Cebir kültürünü pekiştirir Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Parçalanmış matris kavramını öğrenir Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Gezi / Gözlem,
3 Kalıplaşmış matrislerin uygulamalı bilimlerde kullanışlılığının ve sağladığı kolaylıkların farkına varır Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Gezi / Gözlem,
4 Direkt çarpım, direk toplam işlemlerini öğrenir Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Gezi / Gözlem,
5 Özel tipli matrisler için determinant, ters ve özdeğer bulmadaki kolaylıkların farkına varır Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Gezi / Gözlem, Anlatım,
6 Bir matrisin vektörü kavramını bilir Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Gezi / Gözlem,
7 Commutation matrislerini ve kullanım alanlarını kavrar Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Gezi / Gözlem,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Blok matrisler ve bazı kalıplaşmış matrislerin tersleri [1] Sayfa 182-200
2 Bazı kalıplaşmış matrislerin determinantları ve karakteristik kökleri [1] Sayfa 201-206
3 Üçgensel matrisler ve korelasyon matrisi [1] Sayfa 207-214
4 Matrislerin direkt toplamları ve direkt çarpımları [1] Sayfa 215-229
5 Ek teoremler [1] Sayfa 230-249
6 Dominant Köşegen Matrisler [1] Sayfa 250-264
7 Vandermonde ve Fourier Matrisleri [1] Sayfa 265-273
8 Permütasyon ve Hadamard Matrisleri [1] Sayfa 274-281
9 Band ve Toeplitz Matrisleri [1] Sayfa 282-288
10 Problem Çözümleri [1] Sayfa 289-297
11 Bir matrisin izi ve özellikleri [1] Sayfa 298-308
12 Bir matrisin vektör hali [1] Sayfa 309-314
13 Comutation matrisleri [1] Sayfa 315-321
14 Problem çözümleri [1] Sayfa 322-325
Kaynaklar
Ders Notu

Graybill, F. A., Introduction to Matrices with Applications in Statistics, United States, 1969.

Ders Kaynakları

[1] Searle, S. R., Matrix Algebra Useful For Statistics, Canada, 1982.
[2] Johnson, R. A. and Wichern, D. W., Applied Multivariate Statistical Analysis, Englewood Cliffs, New Jersey, 1982.
[3] Horn, R. A., Johnson, C. R., Matrix Analysis, Cambridge University Press, Cambridge, 1985.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Yaşadığı toplumun bilgi toplumu olmasına katkıda bulunmak, toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunlara çözüm sunmak amaçlarıyla alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri ulusal ve uluslararası bilimsel ortamlarda (toplantılarda) tanıtır.
2 Alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, alanında güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgiye sahip olup ve elde ettiği bilgiyi değerlendirir, yorumlar ve uygular.
3 Alanı ile ilgili problemleri tanımlar ve formüle eder, yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; karmaşık sistem veya süreçleri tasarlar ve tasarımlarında yenilikçi/alternatif çözümler ile gelişmekte olan yenilikçi yöntemleri kullanır.
4 Kuramsal, deneysel ve modelleme esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular, belirsiz, sınırlı ya da eksik verileri bilimsel yöntemlerle tamamlar; verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir.
5 Alanındaki uygulamaların sosyal, çevresel, sağlık, güvenlik, hukuki boyutlarını ve iş hayatı uygulamalarını bilir ve bunların getirdiği kısıtların farkındadır. Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin bir biçimde birlikte ve ya bağımsız çalışabilir ve sorumluluk alır.
6 Gerçek dünya problemlerini matematiksel olarak modeller. Farklı türde diferansiyel denklemleri çözme yeteneği kazanır ve bu denklemleri biyoloji, fizik ve mühendisliğin çeşitli dallarındaki uygulamalarda kullanabilir. Temel istatistik, olasılık teorisi ve veri analizi konularını öğrenir; optimizayon problemlerini çözme kabiliyeti kazanır ve kazandıkları analitik düşünme becerileri ile gerçek dünya problemlerine matematiksel çözümler getirir.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Ödev 50
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 60
1. Final 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 15 15
Ödev 1 8 8
Performans Görevi (Seminer) 1 20 20
Final 1 20 20
Toplam İş Yükü 159
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,36
Dersin AKTS Kredisi 6