Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
X- Işınları FIZ 339 5 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi NAGİHAN DELİBAŞ
Dersi Verenler Dr.Öğr.Üyesi NAGİHAN DELİBAŞ,
Dersin Yardımcıları

Katıhal Fiziği Anabilim Dalı Araş. Görevlileri

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Katıların atomik yapılarının tayin edilmesinde çok sık olarak kullanılan X-ışınlarının nasıl elde edildiğini ve katıların yapısal analizinde nasıl kullanıldığını kavratmak

Dersin İçeriği

X ışınlarının özellikleri, X ışını oluşum prensipleri, X ışını tüpü çalışma prensipleri, Sürekli spektrum kavramı, Moseley kanunu, Absorbsiyon saçılma ve gerçek absorbsiyon, Filtreler, Kristal yapılar, İndisleme, Simetri, Kafes parametreleri, X ışını kırınımı, Bragg kanunu, Kristal yapı tayini, Faz diyagramı tayini

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 X-ışınlarının elde edilme yöntemlerini açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Eğitsel Oyun,
2 X-ışınlarının malzeme analizinde nasıl kullanıldığını açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Eğitsel Oyun,
3 X-ışınlarından elde edilen sonuçların analizini yapar. Anlatım, Soru-Cevap, Eğitsel Oyun,
4 Monokristallerin yapı analizini yapar. Anlatım, Soru-Cevap, Eğitsel Oyun,
5 Kristal büyüklüğü ve kristal mükemmelliği ile ilgili gerekli bilgileri açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Eğitsel Oyun,
6 Faz diyagramı tayinini açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Eğitsel Oyun,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 X ışınlarının özellikleri [1] Sayfa 1-29
2 Kristallerin geometrisi [1] Sayfa 30-82
3 X-ışını spektroskopisi [1] Sayfa 83-109
4 X-ışını spektroskopisi [1] Sayfa 83-109
5 Difraksiyon demetlerinin şiddetleri, Lorentz faktörü [1] Sayfa 110-144
6 Deneysel Metodlar , Laue metodu [1] Sayfa 145-157
7 Toz fotoğraflarının analizi [1] Sayfa 158-187
8 Difraktometre ölçüleri, X-ışını optiği [1] Sayfa 188-226
9 ARASINAV
10 Monokristallerin yapı analizi [1] Sayfa 227-273
11 Monokristallerin yapı analizi [1] Sayfa 227-273
12 Kristal büyüklüğü ve kristal mükemmelliği [1] Sayfa 276-285
13 Kristal yönlenmesi [1] Sayfa 288-314
14 Faz diyagramı tayini [1] Sayfa 342-365
Kaynaklar
Ders Notu

[1] X-Işınları Difraksiyonu, B. D. Cullity, çev. A. Sümer, İTÜ Yay., 1978.

[2] katıhal fiziği, şakir aydoğan

Ders Kaynakları

[2] B.E. Warren, X-ray Diffraction, Dover Pub., 1990, USA

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Fizik ve matematik alanlarında ileri düzeyde kuramsal ve uygulamalı bilgi ve kavrayışı kullanabilme becerisi
2 Fen ve matematik alanlarındaki kuramsal, deneysel ve teknolojik bilgi ve deneyimlerini uygulama ve kavrama
3 Fizik alanındaki kavramları, fikirleri ve verileri bilimsel yöntemlerle değerlendirme, karmaşık problem ve konuları belirleme, analiz etme, tartışmalar yapma, kanıta ve araştırmalara dayalı öneriler geliştirme becerisi
4 Fizik uygulamalarında deney kurma ve gerçekleştirme, veri toplama, deney sonuçlarını analiz etme, yorumlama ve kavrama
5 Fizik alanı uygulamalarının sonuçları hakkında toplumu bilgilendirme, onlara düşüncelerini, problemlere ilişkin çözüm yöntemlerini, nicel ve nitel verilere dayandırarak açık bir biçimde aktarma becerisi
6 Fizik alanı ile ilgili modern ve teknolojik yöntem, teknik ve cihazları kullanma becerisi
7 Fizik alanında gerekli olan bilgisayar yazılımı ve donanımı kullanabilme becerisi
8 Alan dışı seçimlik desler ile farklı ilgi alanlarında kişisel gelişimi destekleme becerisi
9 Disiplinlerarası çalışmaları bağımsız ya da takımlarda etkin bir biçimde yürütme becerisi
10 Bilim ve teknoloji konularındaki endüstrinin ihtiyaç duyduğu sektörlerde güncel gelişmeleri takip ederek kişisel ya da sorumluluğu altında çalışanların mesleki gelişimine yönelik etkinlikleri planlayıp yönetme becerisi
11 Fizik alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında kazanılan Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi ve en az bir yabancı dil bilgisini kullanma ve bilimsel, sosyal ve etik değerleri gözetme becerisi
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 70
1. Kısa Sınav 10
1. Ödev 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 60
1. Final 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 4 64
Ara Sınav 1 10 10
Kısa Sınav 2 2 4
Ödev 1 8 8
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 128
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,12
Dersin AKTS Kredisi 5