Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Özel Eğitimde Aile Eğitimi OEO 302 6 2 + 0 2 2
Ön Koşul Dersleri

İlgili ders için ön koşul bir ders belirlenmemiştir.

Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. BEKİR FATİH MERAL
Dersi Verenler Prof.Dr. BEKİR FATİH MERAL,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Feyza Keskin 

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Dersin ana amacı öğrencileri aile eğitimi ve danışmanlığı hakkında bilgilendirmektir.

Bu dersin amaçları şunlardır:
*Aileyle ilgili temel kavramları tartışabilme,
*Aile eğitiminin temel amaçlarını, ilke ve yöntemlerini betimleyebilme.
*Ailelerin gereksinimleri ve karşılanma yollarını tartışabilme.
*Ailelerin uyum sürecine ve yetersizliği olan çocuğun sosyalleşmesine yardım etme yollarını araştırabilme.
*Davranışsal görüşe dayalı beceri ve kavram öğretimine yönelik aile eğitim oturumları planlayabilme.
*Türkiye´de yetersizliği olan çocuğa sahip ailelere ilişkin yapılan çalışmaları değerlendirebilme.

Dersin İçeriği

Aile kavramı; aile sistem kuramları; özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin ailelerinin geçirdikleri uyum evreleri; özel eğitim ihtiyacı olan çocukların eğitimine aile katılımının önemi, kuramsal ve yasal dayanakları, yasalarda ailelere getirilen hak ve sorumluluklar; ailelerin özel eğitim ihtiyacı olan öğrencinin eğitim sürecine katılımı; öğrencinin değerlendirilmesi; bireyselleştirilmiş aile eğitim planı (BAHP), bireyselleştirilmiş eğitim planı (BEP) ve geçiş planlarına ailenin katılımı; ailelere öğretme becerileri kazandırma; kurum, ev ve kurum-ev merkezli aile öğretim programlarının hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Aile, aile eğitimi, engelli çocukların aileleri, ailenin eğitim ve özel eğitimdeki rolünü açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Ailenin engele uyum süreci ve bu süreçteki psikolojik destek hizmetlerini açıklar. Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
3 Aile, okul, çocuk, çevre, toplum ilişkisi; aile-çocuk-okul-öğretmen-aile ilişkisi ve iletişimin önemini açıklar. Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
4 Aile eğitiminin amaçları ve ailenin gereksinimlerinin belirlenmesi konusunda tartışır. Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
5 Ailelere sunulan hizmetler ve aile katılımı konularını açıklar. Anlatım, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap,
6 Aile eğitimi programları analiz eder. Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
7 Uygulamalı davranış analizine dayalı aile eğitimi programı hazırlar. Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Ders programının ve içeriğinin tanıtılması Kaynakların ilgili bölümleri
2 Aile, Türk aile yapısı, Aile Eğitimi, Engelli Çocukların Aileleri - Ailenin Eğitim ve Özel Eğitimdeki Rolü - Öğrenciler kendilerine verilen hikayeleri okuyacaklar Kaynakların ilgili bölümleri
3 Ailenin Özre Uyum Süreci - Engelli çocuğun tanılanması, - Ailede ilk farkına varış - Ailelerin tepkileri Kaynakların ilgili bölümleri
4 Aile, Okul, Çocuk, Çevre, Toplum İlişkisi ve Etkileşim Aile, Çocuk ve Okul İlişkisi Kaynakların ilgili bölümleri
5 Öğretmen aile ilişkisi ve iletişimi Kaynakların ilgili bölümleri
6 Aile Eğitiminin Amaçları Kaynakların ilgili bölümleri
7 Ara sınav
8 Ailelere sunulan hizmetler - Aile Katılımı - Temel kavramlar - Katılım Türleri Kaynakların ilgili bölümleri
9 Aile Eğitimi Yaklaşımları Kaynakların ilgili bölümleri
10 Aile Eğitimi Programları - Ev Merkezli Programlar - Okul Merkezli Programlar - Ev/Okul Merkezli Programlar Uzaktan Öğretim Programları Kaynakların ilgili bölümleri
11 Uygulamalı davranış analizine dayalı aile eğitimi oturum süreçlerini planlama, uygulama, kaydetme. Kaynakların ilgili bölümleri
12 Çocuklarda davranış değiştirme ve beceri öğretimi uygulamalarına yönelik aile eğitimi programlarının geliştirilmesi Kaynakların ilgili bölümleri
13 Türkiye´de aile eğitimi çalışmaları Kaynakların ilgili bölümleri
14 Dönem sonu sınavı
Kaynaklar
Ders Notu

Cavkaytar, Atilla. (2008). Ailelerle işbirliği. (Coorperation with Parents) Özel Eğitim (Ed. Süleyman Eripek). Özel Eğitim. Eskişehir: Açıköğretim Okulöncesi Öğretmenliği Lisans Programı, Anadolu Üniversitesi Yayınları.

Cavkaytar, A. (2005). Özel gereksinimi olan çocuklara özbakım ve ev içi becerilerinin öğretimi: uygulamalı el kitabı: öğretmen, yardımcı öğretmen ve aileler için. (Teaching self-care and domestic skills to children with special needs: applied manual for teacher, teacher aides and family), Ankara: Gündüz Yayıncılık.

Ders Kaynakları

Cavkaytar, A. ( Ed). ( 2019). Özel Eğitimde Aile Eğitimi, Ankara: Vize Akademik 

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Özel eğitim, öğretmenlik mesleği, genel kültür ve temel bilimlerle ilgili güncel bilgileri tanımlar. X
2 Öğrencilerinin seviyesini öğretime başlamadan önce değerlendirip, sonuçları veli ve yöneticilerle paylaşır; bu sonuçlara göre bireyselleştirilmiş eğitim planı hazırlayıp kullanır. X
3 Alanıyla ilgili sahip olduğu bilgi ve becerileri yasal ve etik kurallar çerçevesinde mesleğinde ve günlük yaşantısında kullanır. X
4 Öğretim ve araştırma amacıyla temel düzeyde (Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzey) bilişim teknolojilerini kullanarak özel gereksinimli birey ve ailesine destek sağlar. X
5 Özel eğitim ve öğretmenlik mesleğiyle ilgili uygulamalarda öngörülemeyen durumlarla karşılaştığında çözüm önerileri geliştirir. X
6 Öğrenmeyi öğrenme, öz-düzenleme, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme becerilerini amacına yönelik kullanır. X
7 Özel eğitim ve öğretmenlik mesleğiyle ilgili bilimsel ürünleri inceler ve/veya yeni ürünler ortaya koyar. X
8 Yaşam boyu öğrenmeye karşı olumlu tutum ve davranışlar sergileyerek alanıyla ilgili seminer, konferans, çalıştay vb. çalışmalara katılır. X
9 Özel eğitim ve öğretmenlik mesleğiyle ilgili bilgileri yeni gelişmeleri takip edip, meslektaşlarıyla ortak çalışabilir. X
10 Alanıyla ilgili ihtiyaç duyduğu bilgilere erişmek için temel düzeyde (Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi) yabancı dil bilgisini kullanır. X
11 Özel eğitim çalışmalarında öğrencilerin yaşadığı çevrenin sosyo-kültürel ve ekonomik özelliklerine göre plan ve projeler hazırlayıp, uygular ve yönetir. Sonuçları ilgili kişi ve kurumlarla paylaşır. X
12 Özel gereksinimli bireyler, aileleri ve diğer uzmanlar ile çalışma konusunda etkili iletişim becerilerini kullanır. X
13 Özel gereksinimli öğrencilere iletişim ve sosyal becerileri kazandırabilme ve onların sosyal kabulünü artırabilme konusunda sahip olduğu bilgi ve becerileri verimli şekilde kullanır. X
14 Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite kültürü ve kültürel değerlerin korunması ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olup, bu değerleri mesleğinde ve günlük yaşantısında kullanır. X
15 Öğrencilerin tüm özellikleri (ek özrü, sağlık problemleri vb.) ve ihtiyaçları doğrultusunda düzenlemeler yapar. X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 70
1. Ödev 30
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 1 16
Ara Sınav 1 2 2
Kısa Sınav 1 2 2
Ödev 1 3 3
Performans Görevi (Uygulama) 1 1 1
Final 1 6 6
Toplam İş Yükü 62
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 2,48
Dersin AKTS Kredisi 2