Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Yazma Eğitimi TRE 330 6 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi TUĞBA DEMİRTAŞ TOLAMAN
Dersi Verenler Dr.Öğr.Üyesi TUĞBA DEMİRTAŞ TOLAMAN,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Bu derste yazılı söylemin okullardaki öğretimi ve öğrenimiyle ilgili konularda yeni bilgilere ulaşmak amacıyla büyük söylem birimlerinin öğrenilmesinde gerçek literatür aktivitelerinin rolü çerçevesindeki görüşlere yer verilmektedir. Bu amaçla yakın zamanda yapılan tarz çalışmalarıyla ortaya konulan bilgiler tanıtılmakta ve yazılı söylemin içeriğinin öğrenilmesini araştıran çalışmaların sonuçları tartışılmaktadır. Bu açıdan bu derste, öncelikle aşağıdaki sorular yanıtlanmaktadır: 1. Bilimsel bilgilendirici ve prosedürel metinlerin tarz özelliklerinin öğretilmesinin çocukların bu metinleri okuma ve yazma becerileri üzerindeki etkisi nedir? Bu etki ebeveynleri farklı eğitim seviyelerinde olan çocukları farklı etkiler mi? 2. Bu metinlerin gerçeklik derecesi ile dilsel özelliklerinin açıkça öğretilmesi işlemi, yani okuma-yazma aktiviteleri çocukların bu metinleri okuma ve yazma becerileriyle ilişkilendirilebilir mi? Bu etki farklı eğitim seviyesindeki ailelerden gelen çocukları farklı etkiler mi?

Dersin İçeriği

Yazma eğitimiyle ilgili temel bilgiler (temel kavramlar, tarihsel süreç vb.), yazma becerisinin fiziksel ve zihinsel süreçleri; yazma ve bellek-söz varlığı ilişkisi; yazılı anlatımın aşamaları, cümle/paragraf/ metin düzeyinde anlatım; metinsellik ölçütlerinin (bağdaşıklık, tutarlılık vb.) oluşturulması; metin türleri, yazılı anlatım (tartışmacı, ikna edici, bilgilendirici, estetik yazma vb.); yazma yöntem ve teknikleri; süreç temelli, planlı yazma modelleri; noktalama ve yazım kurallarının öğretimi; yazma becerisine yönelik eğitim ortamları; yazma eğitiminde ölçme ve değerlendirme; yazma etkinlikleri tasarlama.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Yazma eğitimi araştırmaları hakkında kronolojik bilgi edinir.
2 Yazma öğretiminin kuramsal çerçevesi hakkında karşılaştırmalı bilgi edinir.
3 Yazılı iletişimin çözümlenmesi açısından Metin/söylem yapısının açıklanması çerçevesinde bilgi edinir
4 Küçük ölçekli bir yapı olarak metin kavramı hakkında bilgi edinir.
5 Metnin büyük ölçekli yapısı hakkında öğrendiklerini uygular.
6 Üstyapı olarak metin kavramı hakkında bilgi edinir.
7 Metinsel eylemlerin örneklendirilmesi
8 Bilişsel psikolojinin söylem modelleri tarafından tanımlanan süreçlerle bu bilgiyi birleştirmeye çalışır.
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Yazma eğitimi araştırmalarına tarihsel bir bakış
2 Yazma öğretiminin kuramsal çerçevesi Dilbilimi genellemeleri ve görevleri: Dili tanımlama bağlamında sınıf içi bilimsel tartışma düzenlenmektedir.
3 Yazılı iletişimin çözümlenmesi açısından Metin/söylem yapısının açıklanması Keçik, İ. ve Subaşı, L. (2004). Türkçe Sözlü ve Yazılı Anlatım. (Ed. Canan İleri). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
4 Metin/söylem yapısının tanımlanması. Öğrenciler ders süresince sunulan yöntemin inceleme birimlerine ilişkin 2 kısa ödev hazırlayacaklardır. Powerpoint sunumları ve kayıtlar
5 Küçük ölçekli bir yapı olarak metin. Keçik, İ. ve Subaşı, L. (2004). Türkçe Sözlü ve Yazılı Anlatım. (Ed. Canan İleri). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
6 Metnin büyük ölçekli yapısı.
7 Ara sınav Ders notları, önerilen kaynaklar.
8 Metnin küçük ve büyük ölçekli yapılarından hareketle metinsel eylemlerin örneklendirilmesi Powerpoint sunumları ve kayıtlar
9 metin üretimi Kısa bir uygulama: Öykü üretiminin bilişsel modelleri
10 Metin üretme ve kavramanın bilişsel modelleri. Bilişsel modeller tarafından öngörülen potansiyel metin üretimi ve kavrama yaklaşımları. örneğin; Önerilen alt süreçler ve kavrama ışığında üretimi modelleme.
11 Metin üretme ve kavramanın bilişsel modelleri çerçevesinde bir uygulama: Hikâye kavrama, hikaye üretme ve karşılıklı ilişkileri. Öyküleyici metinlerde metinsel ilişkileri belirtme: Bir amaç ilişkisi çalışması.
12 İlköğretim çağı çocuklarında Anlatı ve Açıklayıcı Metin Yazımının Karşılaştırılması: Gelişimsel Bir Paradoks. Berman, Ruth A., Nir-sagiv, B. (2007). Comparing Narrative and Expository Text Construction Across Adolescence: A Developmental Paradox. Discourse Processes, 43 (2), 79-120
13 öğrenci sunumları Ders notları, önerilen kaynaklar.
14 Final Sınavı
Kaynaklar
Ders Notu

Yalçın, G. Ü. (1996). Bilişbilim ve Metindilbilimi Bulguları Işığında Dil Eğitimi Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Türk Hava Kurumu Matbaası.

Chomsky, N. (2007). Demokrasi ve Eğitim, İstanbul: Bgst Yayıncılık

Yaguello, M. (2008). Hayali Diller, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Chomsky, N. (2002). Dil ve Sorumluluk, Ekin Yayınları.

Köker, E. (2005). Kitapta Kurutulmuş Çiçekler, Ankara: Dipnot Yayınları.

Corballis, M.C. (2003). İşaretten Konuşmaya, İstanbul: Kitap Yayınevi.

Ders Kaynakları

Dilts, R. (1999). Dil İllüzyonları, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.

Vygotsky, L.S. (1998). Düşünce ve Dil, İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.

Ong, W.J. (2003). Sözlü ve Yazılı Kültür Sözün Teknolojileşmesi. (Çev., Sema Postacıoğlu Banon). Metis Yayınları.

Keçik, İ. (1992). İlkokul öğrencilerinin özet ve hatırlama metinlerinde bağdaşıklık sorunu. Dilbilim Araştırmaları. Ankara: Hitit Yayınevi, 71-75.

Keçik, İ. ve Subaşı, L. (2004). Türkçe Sözlü ve Yazılı Anlatım. (Ed. Canan İleri). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Dilin tanımı, işlevleri, dil bilgisi ve dil biliminin temel kavramları, Dünya dillerinin nitelikleri, Türk dilinin bu diller arasındaki yerini kavrar.(Alan Bilgisi)
2 Türk dilinin tarihi dönemleri, ses ve ses olayları, ekler, kelime türetme yolları, kelime grupları, cümle, cümlenin öğeleri, cümle türlerini tanımlar ve Osmanlı Türkçesini okuma yazma becerisi kazanır. (Alan Bilgisi)
3 Edebiyat bilgi ve kuramlarına yönelik teorik bilgileri kazanır. (Alan Bilgisi)
4 Göktürk ve Uygur edebiyatları, Eski Türk edebiyatı, Tasavvuf ve Halk edebiyatları, Yeni Türk edebiyatı, Dünya edebiyatı ve çocuk edebiyatının gelişim aşamalarını kavrar. (Alan Bilgisi)
5 Türk tiyatrosunun gelişimini kavrayarak tiyatro-drama uygulamaları yapar. (Alan Bilgisi)
6 Okuma, dinleme, konuşma, yazma eğitimine yönelik bilgi ve becerilerin düzeye uygun biçimde aktarılmasında ve uygulanmasında gerekli öğretim yöntem ve teknikleri kullanır ve edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak etkinlikler hazırlar. (Alan Bilgisi)
7 Yabancılara, Türk soylulara ve ikidillilere Türkçe öğretimine ilişkin öğretim yöntem ve teknikleri kullanır ve edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak etkinlikler hazırlar. (Alan Bilgisi)
8 Türkçe eğitimine yönelik özel öğretim yöntemleri, dil bilgisi öğretim yöntem ve teknikleri ile Türkçe öğretim programlarını uygun biçimde kullanır ve uygulamaya yönelik etkinlikler hazırlar. (Alan Bilgisi)
9 Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği sınıf yönetimi, ölçme ve değerlendirme, eğitim psikolojisi, eğitim felsefesi ve eğitim sosyolojisi, teknoloji ve materyal kullanımı, öğretim ilke ve yöntemleri, eğitim kurumlarının faaliyetlerini düzenleyen kanun ve yönetmelikler hakkında yeterli bilgiyi hatırlar. (Meslek Bilgisi)
10 Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi´nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilir. (Genel Kültür)
11 Türkçe eğitiminde alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilir. (Genel Kültür)
12 Türkçe eğitimi ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder. (Meslek Bilgisi)
13 Atatürk’ün Türk dili ve ulusal değerlerle ilgili düşünce ve görüşlerini yansıtan özgün etkinliklerin düzenler. (Genel Kültür)
14 Ailelerle, çeşitli kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapabilir, ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme yetkinliğine sahip olur. (Genel Kültür)
15 Türkçe öğretiminde yaşamboyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirir ve öğretmenlik mesleğine ilişkin becerileri edinir. (Meslek Bilgisi)
16 Özel ihtiyaçlı ve özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilere göre öğretimi planlayabilir ve uygulama yetkinliğine sahip olur. (Meslek Bilgisi)
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)