| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Yaşam Dönemleri ve Uyum Sorunları | RPD 204 | 4 | 2 + 0 | 2 | 2 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | -Çocuk Psikolojisi -Yetişkin Eğitimi ve Hayat Boyu Öğrenme -Ana-Baba Eğitimi -Boşanma ve Boşanma Arabuluculuğu -Evlilik Öncesi Psikolojik Danışma -Yaşam Boyu Kariyer Gelişimi |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. EYÜP ÇELİK |
| Dersi Verenler | Prof.Dr. EYÜP ÇELİK, |
| Dersin Yardımcıları | Arş. Gör. Samet MAKAS Arş. Gör. Eda BİÇENER |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Bireyin günlük yaşantısını kesintiye uğratan veya gelişim sürecini olumsuz etkileyen özel/anormal durumların belirlenmesi. Bu özel/anormal durumlara maruz kalan bireyde (gelişim dönemleri –çocukluk, ergenlik, yetişkinlik, yaşlılık – ve çevresel faktörler ele alınarak) oluşan uyum sorunlarının ve etki alanlarının irdelenmesi ve uyum sorunları yaşayan bireyin başa çıkma mekanizmalarının tespit edilmesi. |
| Dersin İçeriği | Normallik, anormallik kavramlarının değişik bakış açıları ile ele alınması, uyum bozukluklarının tanılanmasında ayırıcı tanı kriterleri (travma sonrası stres bozukluğu, karşı gelme bozukluğu, davranım bozukluklarından ayrılan yönleri), uyum bozukluklarının yaş dönemlerine göre ele alınmasının nedenleri, uyum bozukluklarında koruyucu faktörler ve risk faktörleri; ilk çocukluk dönemi, ikinci çocukluk dönemi, ergenlik dönemi, genç yetişkinlik dönemi, yetişkinlik dönemi, yaşlılık dönemi uyum bozuklukları ve bunlarla başa çıkma. |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Çocuk, ergen ve yetişkinlerin bedensel, duygusal, bilişsel, ahlaki gelişim özelliklerini bilir. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama, | |
| 2 | Geçiş dönemlerinde karşılaşılan uyum problemlerini ve bu problemlerle baş etme yollarını açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama, | |
| 3 | Uyum bozukluklarının yaş dönemlerine göre ele alınmasının nedenleri açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama, | |
| 4 | Gelişim sürecini kesintiye uğratan durumları tespit eder. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama, | |
| 5 | Romantik ilişkilerin dinamiklerini tartışır. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama, | |
| 6 | Ergenlikte rol modellerinin önemini yorumlar. | Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama, Anlatım, Soru-Cevap, | |
| 7 | Ailelerdeki kuşaklararası geçişi tartışır. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama, | |
| 8 | Yaşlılık psikolojisi ve kültür ilişkisini değerlendirir. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama, | |
| 9 | Yas süreci ve yas sürecine terapötik müdahaleleri çeşitli yönleriyle tartışır. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama, | |
| 10 | Ana- baba-çocuk iletişimindeki uyum sorunlarını yorumlar. | Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Rol Oynama, Anlatım, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Ruh Sağlına Genel Bakış, Uyum ve Uyumsuzluk | Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır. |
| 2 | İnsan Gelişimini Açıklayan Kuramlar | Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır. |
| 3 | Uyum ve Davranış Problemlerinin Doğasını Anlamak | Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır. |
| 4 | 0-6 Yaş Bebeklik ve Erken Çocukluk Dönemi Uyum ve Davranış Problemleri | Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır. |
| 5 | İlkokul Döneminde Uyum ve Davranış Problemleri | Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır. |
| 6 | Ergenlerde Kendine Zarar Verme Davranışı ve Intihar | Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır. |
| 7 | Ergenlik Dönemi Riskli Davranışları Önleme ve Müdahale | Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır. |
| 8 | Ara sınav | |
| 9 | Üniversite Dönemi Gençliği ve Uyum Problemleri | Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır. |
| 10 | Genç Yetişkinlik Dönemi ve Uyum Problemleri | Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır. |
| 11 | Orta Yetişkinlik Döneminde Uyum ve Psikopatoloji | Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır. |
| 12 | Orta Yetişkinlikte Stres, Başa Çıkma ve Psikolojik Sağlamlık | Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır. |
| 13 | Yaşlılık Dönemi ve Uyum Problemleri | Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır. |
| 14 | Yas ve Yas Süreciyle Baş etme | Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Steinberg Laurence (2007). Ergenlik(Yayıma Haz. Figen Çok). İmge Kitabevi. Ankara. Schrumpf, Fred; Crawford K. Dona & Bodine J. Richard (2007). Okulda Çatışma Çözme ve Akran Arabuluculuk: Program Rehberi(Uyarlama Gül Akbalık). İmge Kitabevi. Ankara. Schrumpf, Fred; Crawford K. Dona & Bodine J. Richard (2007). Okulda Çatışma Çözme ve Akran Arabuluculuk: Öğrenci El Kitabı(Uyarlama Gül Akbalık). İmge Kitabevi. Ankara. Yörükoğlu, Atalay (1982). Çocuk Ruh Sağlığı. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Yörükoğlu, Atalay(1997). Değişen Toplumda Aile ve Çocuk, Özgür Yayın-Dağıtım, 5. basım, İstanbul Yörükoğlu, Atalay(1992) Gençlik Çağı Ruh Sağlığı ve Ruhsal Sorunlar, Özgür Yayın Dağıtım, İstanbul, on yedinci basım. Onur Bekir(2007). Gelişim Psikolojisi(Yetişkinlik, Yaşlılık, Ölüm ). Simge Yayınları. Ankara Köknel, Özcan(1995). Ergenlik Dönemi, Ana-Baba Okulu, Remzi Kitabevi, 5. basım, İstanbul. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Okul rehberlik ve psikolojik hizmetlerinin kapsamını bilir. | X | |||||
| 2 | Öğrencilerin akademik, kariyer, ve sosyal-duygusal gelişim alanlarına ve ihtiyaçlarına uygun okul rehberlik ve psikolojik danışma programı planlar. | X | |||||
| 3 | Okul rehberlik ve psikolojik danışma programını ilgili kurumlar, komisyonlar ve paydaşlarla işbirliği ve eşgüdüm içerisinde yürütür | X | |||||
| 4 | Okul rehberlik ve psikolojik danışma programı çıktılarını değerlendirir ve sonuçlar doğrultusunda geliştirir. | X | |||||
| 5 | Kritik yaşam olayları ve kriz durumlarında ikincil ve üçüncül önleme hizmetleri ve psiko-sosyal müdahale planı hazırlar ve sunar. | X | |||||
| 6 | Kariyer psikolojik danışmanlığı kapsamında bireyi tanıma tekniklerini uygulayarak bireysel ve grup değerlendirmeleri yapar. | X | |||||
| 7 | Kariyer planlama kapsamında eğitim ve mesleki fırsatlar, rol geçişleri ve kariyer gelişimine yönelik bireysel ve grupla kariyer rehberliği hizmetleri yürütür. | X | |||||
| 8 | Çalıştığı kurumun paydaşlarına ihtiyaçları doğrultusunda kariyer gelişim programı hazırlar ve yürütür. | X | |||||
| 9 | Mesleki kurum, eğitim kuruluşları, iş gücü piyasası arasındaki işbirliğini ve koordinasyonu geliştirici faaliyetleri organize eder | X | |||||
| 10 | Organizasyon ve örgütlere yönelik kariyer psikolojik danışmanlığı hizmeti sunar. | X | |||||
| 11 | Aile danışmanlığı kuramlarını bilir. | X | |||||
| 12 | Evliliğe hazırlık ve evliliği güçlendirme programları planlar. | X | |||||
| 13 | Evlilik öncesi psikolojik danışma hizmetleri kapsamında eş seçimi kuramları, kişisel ve çevresel faktörleri açıklar. | X | |||||
| 14 | Aile yaşam döngüsü evreleri kapsamında rol geçişleri konusunda önleyici rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütür. | X | |||||
| 15 | Aile içi şiddet ve boşanma gibi kriz durumlarında müdahale hizmetlerini açıklar. | X | |||||
| 16 | Psikolojik danışma sürecinde terapötik koşulları sağlamaya yönelik terapötik becerileri etkili şekilde kullanır. | X | |||||
| 17 | Danışanın sorunu ve davranışsal amacına uygun bireysel danışma oturumları planlar ve yürütür. | X | |||||
| 18 | Danışanın ihtiyacına yönelik uygun müdahale yöntem ve tekniklerini kullanır. | X | |||||
| 19 | Grup kuralları doğrultusunda ve grup evreleri çerçevesinde grubun amacına uygun alıştırma ve teknikler ile grupla psikolojik danışma liderliğini yürütür. | X | |||||
| 20 | Danışanların sorunlarını gelişim, kişilik, psikolojik danışma kuramları çerçevesinde profesyonel bir bakışla çerçevelendirir. | X | |||||
| 21 | Yaşam dönemi ve uyum problemleri, davranış bozukluklarına dair alan bilgisini vaka formülasyonunda işe koşar. | X | |||||
| 22 | Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini sunarken mevcut toplumsal yapı ve kültürel dinamiklerin ve kendi kültürel özelliklerinin farkındadır. | X | |||||
| 23 | Kültüre duyarlı psikolojik danışma beceri ve yeterliklerine sahiptir. | X | |||||
| 24 | Mevcut kültürden farklı kültürel bağlamlara sahip ve dezavantajlı danışanlara okul, kariyer ve aile psikolojik danışmanlığı hizmetlerini sunarken kültüre duyarlı psikolojik danışma bilgi, beceri ve yeterliklerini işe koşar. | X | |||||
| 25 | Danışanın ihtiyaçlarına ve özelliklerine uygun psikolojik test ve test dışı teknikleri seçer. | X | |||||
| 26 | Danışanın ihtiyaçlarına ve özelliklerine uygun psikolojik test ve test dışı teknikleri yönergeleri doğrultusunda uygular ve değerlendirir. | X | |||||
| 27 | Bilimsel araştırma süreci basamaklarını ve yöntemlerini bilir. | X | |||||
| 28 | Rehberlik ve psikolojik danışma alanına dair araştırma tasarlar. | X | |||||
| 29 | Araştırma konusu ve amacına uygun örnekleme ve veri toplama yöntemiyle elde ettiği verileri analiz eder. | X | |||||
| 30 | Araştırma sonuçlarını araştırma amacına uygun şekilde yorumlar ve raporlar. | X | |||||
| 31 | Rehberlik ve psikolojik danışma alanında ulusal ve uluslararası etik ilkeleri, standartları, kuralları ve kodları bilir. | X | |||||
| 32 | Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini sunarken meslek etiğine riayet eder. | X | |||||
| 33 | Alanıyla ilgili güncel bilimsel gelişmeleri (yeni terapi teknikleri, kuramlar, sempozyumlar) takip edebilecek yabancı dil bilgisine sahiptir. | X | |||||
| 34 | Alanıyla ilgili güncel bilimsel gelişmeleri takip ederken (yeni terapi teknikleri, kuramlar, sempozyumlar, kongreler, çalıştaylar v.b.) basılı ve dijital kaynakları etkin şekilde kullanır. | X | |||||
| 35 | Mesleki konularda alan savunuculuğu ve danışanlar konusunda hak savunuculuğuna önem verir. | ||||||
| 36 | Sosyal ve dijital bağlamlarda rehberlik ve psikolojik danışmanlık alanıyla ilgili bilgi, beceri ve deneyimlerini etkili şekilde ifade eder. | X | |||||
| 37 | Ulusal ya da yerel çapta meydana gelebilecek travmatik olaylar sonrasında, sosyal sorumluluk çerçevesinde psikolojik danışma yardımı sunar. | X | |||||
| 38 | Psikolojik yardım sürecini yürütürken manevi ve evrensel değerleri gözetir. | ||||||
| 39 | Demokratik ve aktif katılım kararlılığına sahip bir şekilde sosyal yaşama dahil olur. | X | |||||
| 40 | Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde bilimsel tutuma, kanıta dayalılığa ve hesap verilebilirliğe önem verir. | ||||||
| 41 | Psikolojik danışman olarak kendi beden ve ruh sağlığına önem verir. | ||||||
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Kısa Sınav | 40 |
| 1. Ara Sınav | 60 |
| Toplam | 100 |
| 1. Final | 50 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 2 | 32 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 1 | 16 |
| Ara Sınav | 1 | 2 | 2 |
| Kısa Sınav | 2 | 2 | 4 |
| Final | 1 | 5 | 5 |
| Ödev | 1 | 3 | 3 |
| Toplam İş Yükü | 62 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 2,48 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 2 | ||