Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Elektrik Makineleri I EEM 309 5 4 + 0 4 6
Ön Koşul Dersleri EEM 205 Elektrik Devreleri I, EEM 206 Elektrik Devreleri II, EEM 203 Elektromanyetik Alan Teorisi
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi MUSTAFA TURAN
Dersi Verenler Dr.Öğr.Üyesi MUSTAFA TURAN,
Dersin Yardımcıları Arş.Gör.Barış Cevher
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı Temel manyetik prensipleri kavratarak, enerji dönüşümü ilkeleri, transformatör ve asenkron makinelerin yapısı ve sürekli hal işletimi konusunda bilgi ve beceri kazandırmak.
Dersin İçeriği Temel manyetik prensipler. Manyetik eşdeğer devre. Tek fazlı transformatörün yapısı ve eşdeğer devresi. Üç fazlı transformatör. Oto transformatör. Ölçü transformatörleri. Transformatörün sürekli hal işletimi. Transformatörler deneyleri. Enerji dönüşümü. Asenkron makinelerin yapısı, türleri ve eşdeğer devresi. Asenkron motorun sürekli hal işletimi. Asenkron makinelerin endüstriyel uygulamaları.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Elektromanyetik eşdeğer devre üzerinde analizler yapar (PÇ1) Beyin Fırtınası, Tartışma, Anlatım, Soru-Cevap,
2 Elektrik makinelerinde oluşan kayıpları ayrıştırır, verim hesabı yapar (PÇ1) Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
3 Demirli nüvelerde sinüsoidal uyarma ve mıknatıslanma akımının özelliklerini açıklar (PÇ2) Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Transformatörlerin sürekli işletim şartlarında analizini yapar (PÇ2) Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
5 Küçük güçlü bir transformatör tasarlar (PÇ3-4-6-7-8-9) Anlatım, Problem Çözme, Gözlem,
6 Enerji dönüşümü ilklerini kullanır (PÇ1) Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
7 Döner alan oluşumunu açıklar (PÇ1) Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
8 Asenkron makinenin sürekli işletim şartlarında analizini yapar (PÇ2) Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
9 Asenkron motorların endüstrideki uygulamalarına ilişkin konuları açıklar (PÇ1) Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Anlatım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Elektrik makinelerinin uygarlığın gelişimine olan etkisi ve önemi. Dersin izlencesinin tanıtımı. Temel manyetik ilişkiler. Manyetik devreler.
2 Manyetik malzemelerin özellikleri. Demir kayıpları. Endüktans. Sinüsoidal uyarma ve mıknatıslanma akımı.
3 Transformatörler. Tek fazlı transformatörün yapısı. Transformatörün eşdeğer devresi.
4 Transformatörde verim ve gerilim ayarı. Oto transformatörler. Ölçü transformatörleri.
5 Transformatörlerin tasarım prensipleri.
6 Üç fazlı transformatörler. Bağlama grupları.
7 Enerji dönüşümü
8 Döner makinelerin ortak özellikleri. Sargı faktörü. Kalıp sargı, zincir sargı. Döner alan.
9 Uygulamalar / Arasınav
10 Asenkron makinelerin yapısı, türleri ve çalışma prensibi. Dış karakteristik. Kayma ve işletim türleri.
11 Asenkron makinenin eşdeğer devresi. Eşdeğer devre parametrelerinin bulunması.
12 Moment. Önemli moment ve kayma değerlerinin belirlenmesi.
13 Asenkron motorlara yolverme yöntemleri. Asenkron motorların hız ayar yöntemleri. Asenkron motorun frenlenmesi.
14 İlgili standartlar ve uygulamaya özel asenkron motor seçimi
Kaynaklar
Ders Notu Aşağıda dokümanlar kısmında yayınlanan ders portfolyosuna bakınız.
Ders Kaynakları [1] Mergen, A. Faik; Zorlu, Sibel,´Elektrik Makineleri 1 - Transformatörler´, Birsen Yayınevi, 2005, İstanbul
[2] Mergen, A. Faik; Zorlu, Sibel,´Elektrik Makineleri 2 - Asenkeron Makineler´, Birsen Yayınevi, 2005, İstanbul
[3] Mergen, A. Faik; Gizlier, Ediz; Bağcı, Nilüfer, ´Elektrik Makineleri: Transformatörler ve Asenkron Makineler´de Çözümlü Problemler´, Birsen Yayınevi, 2005, İstanbul
[4] Sen, P.C., ´Principles of Electric Machines and Power Electronics´, 3rd Edition, Wiley, 2014.
[5] Fitzgerald, A. E., Kingsley, Jr. C., Umans, Jr. S., Umans, S, ´Electric Machinery´, 6th Edition, Mc Graw - Hill, 2003
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinde kullanabilme becerisi. X
2 Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi. X
3 Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. X
4 Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi.
5 Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi.
6 Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi. X
7 Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi; etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme, etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi. X
8 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. X
9 Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk bilinci; mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi. X
10 Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi.
11 Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Kısa Sınav 12
3. Kısa Sınav 15
2. Kısa Sınav 13
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 60
1. Final 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 4 64
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 4 64
Ara Sınav 1 5 5
Proje / Tasarım 1 8 8
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 151
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,04
Dersin AKTS Kredisi 6