Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Genel Dilbilimi TRE 210 4 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. MUSTAFA ALTUN
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Bu dersin amacı dil bilimin temel kavramlarını, kapsamını, alt alanlarını ve dil bilimi akımlarını öğrencilere kavratmaktır.

Dersin İçeriği

Dilbilim kavramı ve dilbilimin temel kavramları. Saussure ve yapısalcılık, Avrupa (Prag dilbilim okulu) ve Amerikan yapısalcılığı, sözcelem kuramları, göstergebilim gibi çeşitli alanların dil incelemeleriyle ilgili yaklaşımlarının tanıtılması. Dilbilim çalışmalarına yön veren önemli kişiliklerin (Martinet, Bloomfield, Harris, Hjelmslev, Chomsky vb.) çalışmalarıyla birlikte ele alınması. Betimsel boyutun yanı sıra dilin kullanımına yönelik edimbilimsel çözümlemelerin de yapılması.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Dil biliminin temel kavramlarını, kapsamını, alt alanlarını ve dilin tanımlarını açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Ses bilgisini ve ses bilimini temel kavramlarıyla açıklar. Soru-Cevap, Anlatım,
3 Biçim bilimini temel kavramlarıyla açıklar. Beyin Fırtınası, Anlatım, Soru-Cevap,
4 Söz dizimini temel kavramlarıyla açıklar. Anlatım, Deney ve Laboratuvar, Soru-Cevap,
5 Anlam bilimini temel kavramlarıyla açıklar.
6 Dil bilimi akımlarını açıklar. Soru-Cevap, Anlatım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Dil bilimin tanımı, kapsamı http://dilbilimi.net/geneldilbilimi.htm, http://turkoloji.cu.edu.tr/DILBILIM/aksan_2.pdf, http://turkoloji.cu.edu.tr/DILBILIM/06.php
2 Dil bilimin alt alanları, temel kavramları
3 Dil tanımları ve dilin kaynağı; felsefi ve dini yaklaşımlar
4 Ses bilgisi ve Ses bilimi
5 Biçim bilimi
6 Söz dizimi
7 Anlam bilimi
8 Gösterge bilimi, Edim bilimi
9 Ara Sınav
10 Dil bilimi akımları: Saussure ve Yapısalcılık
11 Dil bilimi akımları: Prag Okulu
12 Dil bilimi akımları: İşlevselcilik
13 Dil bilimi akımları: Noam Chomsky ve Üretici-Dönüşümcülük
14 Genel değerlendirme
Kaynaklar
Ders Notu

ALTUN, Mustafa http://dil_bilimi.net (Ekim 2004´ten bu yana yayındadır).

Ders Kaynakları

AKSAN, Doğan (1990), Her Yönüyle Dil (Ana Çizgileri ile Dilbilim) I-II-III, TDK, Ankara

BAŞKAN, Özcan (1988), Bildirişim (İnsan-Dili ve Ötesi), İstanbul, Altın Kitaplar.

BENVISTE, Emile (1995), Genel Dilbilim Sorunları, (Çeviren: E. ÖZTOKAT), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

CONDON, John (1998), Kelimelerin Büyülü Dünyası (Anlambilim ve İletişim)-, İstanbul, İnsan Yayınları.

HUBER, Emel (2008), Dilbilime Giriş, İstanbul, Multilingual Yayınları, 336 s.

KERİMOĞLU, Caner (2017), Genel Dilbilime Giriş, Pegem Akademi Yayınları.

VARDAR, Berke (Yöneten) (1983), XX. Yüzyıl Dilbilimi (Kuramcılardan Seçmeler), TDK, Ankara.

VARDAR, Berke (1998), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Dilin tanımı, işlevleri, dil bilgisi ve dil biliminin temel kavramları, Dünya dillerinin nitelikleri, Türk dilinin bu diller arasındaki yerini kavrar.(Alan Bilgisi) X
2 Türk dilinin tarihi dönemleri, ses ve ses olayları, ekler, kelime türetme yolları, kelime grupları, cümle, cümlenin öğeleri, cümle türlerini tanımlar ve Osmanlı Türkçesini okuma yazma becerisi kazanır. (Alan Bilgisi) X
3 Edebiyat alanının temel kavramlarını, Edebiyat Bilgi ve Kuramlarını ve Edebi Akımların özelliklerini öğrenir, metinler üzerinde uygular. (Alan Bilgisi) X
4 Göktürk ve Uygur edebiyatları, Eski Türk edebiyatı, Tasavvuf ve Halk edebiyatları, Yeni Türk edebiyatı, Dünya edebiyatı ve çocuk edebiyatının gelişim aşamalarını kavrar ve bu aşamalarda yer alan gelenek ve değerleri fark eder. (Alan Bilgisi)
5 Türk tiyatrosunun gelişimini kavrayarak tiyatro-drama uygulamaları yapar. (Alan Bilgisi)
6 Okuma, dinleme, konuşma, yazma eğitimine yönelik bilgi ve becerilerin düzeye uygun biçimde aktarılmasında ve uygulanmasında gerekli öğretim yöntem ve teknikleri kullanır ve edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak etkinlikler hazırlar. (Alan Bilgisi)
7 Yabancılara, Türk soylulara ve ikidillilere Türkçe öğretimine ilişkin öğretim yöntem ve teknikleri kullanır ve edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak etkinlikler hazırlar. (Alan Bilgisi)
8 Türkçe eğitimine yönelik özel öğretim yöntemleri, dil bilgisi öğretim yöntem ve teknikleri ile Türkçe öğretim programlarını uygun biçimde kullanır ve uygulamaya yönelik etkinlikler hazırlar. (Alan Bilgisi) X
9 Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği sınıf yönetimi, ölçme ve değerlendirme, eğitim psikolojisi, eğitim felsefesi ve eğitim sosyolojisi, teknoloji ve materyal kullanımı, öğretim ilke ve yöntemleri, eğitim kurumlarının faaliyetlerini düzenleyen kanun ve yönetmelikler hakkında yeterli bilgiyi hatırlar. (Meslek Bilgisi)
10 Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi´nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilir. (Genel Kültür)
11 Türkçe eğitiminde alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilir.(Genel Kültür) X
12 Türkçe eğitimi ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder. (Meslek Bilgisi)
13 Atatürk’ün Türk dili ve ulusal değerlerle ilgili düşünce ve görüşlerini yansıtan özgün etkinliklerin düzenler. (Genel Kültür)
14 Ailelerle, çeşitli kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapabilir, ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme yetkinliğine sahip olur. (Genel Kültür)
15 Türkçe öğretiminde yaşamboyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirir ve öğretmenlik mesleğine ilişkin becerileri edinir. (Meslek Bilgisi)
16 Özel ihtiyaçlı ve özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilere göre öğretimi planlayabilir ve uygulama yetkinliğine sahip olur. (Meslek Bilgisi)
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 5 80
Ara Sınav 1 1 1
Kısa Sınav 2 1 2
Ödev 1 3 3
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 1 1
Final 1 1 1
Toplam İş Yükü 136
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,44
Dersin AKTS Kredisi 5