Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Türk İslam Edebiyatı ve Osmanlı Türkçesi ILA 212 4 4 + 0 4 5
Ön Koşul Dersleri

-

Önerilen Seçmeli Dersler

Divan Edebiyatı

Tasavvuf Edebiyatı

 

Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. KENAN MERMER
Dersi Verenler Doç.Dr. KENAN MERMER, Doç.Dr. AHMET YEŞİL,
Dersin Yardımcıları

-

Dersin Kategorisi Alanına Uygun Temel Öğretim
Dersin Amacı

Türk-İslâm Edebiyatının mahiyetini, kaynaklarını ve bu edebiyattaki nazım-nesir türlerini öğretmek; Osmanlı Türkçesi´yle yazılmış eski ve modern metinleri doğru bir şekilde okuyabilme ve bu kaynakları kullanabilme becerisini geliştirmek

Dersin İçeriği

Türk-İslâm Edebiyatının tarihsel olarak gelişimi, dönemleri, nazım-nesir tahlilleri
Osmanlı Türkçesi için kullanılan karma alfabenin ses, şekil, kök ve ekler cetvelinde öğretimi, bu alfabeyle yapılacak imla çalışmaları, farklı yüzyıllara ait manzum ve mensur metin okumaları

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Türk-İslâm Edebiyatının inşa olunma sürecini kavrar, özelliklerini ve kaynaklarını bilir. Anlatım, Beyin Fırtınası, Tartışma,
2 Türk-İslâm Edebiyatının temel eserlerini kısmen yorumlar, dinî-edebî türleri bilir. Anlatım, Beyin Fırtınası,
3 İslâmî edebiyatın yüzyıllar içerisindeki değişimini analiz eder. Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma, Problem Çözme, Eğitsel Oyun,
4 Manzum ve mensur metinleri içerik ve edebî sanatlar açısından analiz eder. Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Eğitsel Oyun, Gösterip Yaptırma, Proje,
5 Osmanlı Türkçesi için kullanılan karma alfabenin ses ve şekil özelliklerini kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
6 Osmanlı Türkçesi açısından önemli bir yeri olan Arapça ve Farsça kökenli kelime ve tamlamaları öğrenir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Türk-İslâm Edebiyatına Giriş (Mahiyeti ve Özellikleri), İslâm Öncesi Türk Edebiyatı (Sözlü ve Yazılı Dönem) Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar Okuma-Özet
2 İslâmî Dönem Türk Edebiyatının Genel Özellikleri ve Türk-İslâm Edebiyatının Kaynakları Resimli Türk Edebiyatı Tarihi
3 İlk Dönem Türk-İslâm Edebiyatı Eserleri, Hikmet Geleneği ve Anadolu Selçukluda Edebî-Tasavvufî Hayat (H. Bektaş-ı Veli-Mevlânâ ve Yûnus Emre) Destursuz Bağa Girenler okuma
4 Dinî-Edebî Türler ve Örnekleri (Tevhîd, Münâcât, Esmâ-i Hüsnâ Şerhleri, Nat, Mevlid, Sîretün-Nebî, Hilye, Şemâil, Hadîs-i Erbaîn) İslamî Türk Edebiyatında Dini-Edebî Türler kitabını okuma
5 Türk-İslâm Edebiyatının Dönemleri (XIV-XVI. ve XVII-XIX. Yüzyıla Meşhur Sanatkârlar ve Eserler Doğrultusunda Genel Bakış) Her yüzyıl için fişleme usulüyle özet çıkarma
6 Edebî Sanatlar (Söz ve Anlam Sanatlarının Başlıca Örnekleri) Klasik Türk Edebiyatında Belagat dersleri okuma
7 Divan, Tasavvuf ve Halk Edebiyatından Örnek Metinler Müntehabat-ı Said Paşa metnini inceleme
8 Osmanlı Türkçesindeki harfler ve birleşmeleri üzerinde tamamlayıcı bilgiler, işaretler, vokaller, sesli harfler ve zamirler Osmanlı Türkçesi Giriş I-II-III eserinin tedkiki
9 Fiil, isim, iyelik, çokluk, şahıs, soru ekleri ve geçmiş, şimdi, gelecek, geniş, emir, istek ve şart ekleriyle imla çalışması Osmanlı Türkçesi Giriş I-II-III eserinin tedkiki
10 Arapça kelime çeşitleri, vezinleri, zamirler ve edatlar; Farsça kelime çeşitleri, terkipler, tamlamalar Osmanlı Türkçesi Giriş I-II-III eserinin tedkiki
11 Yazı çeşitleri ve örnekleri, transkripsiyon ve transliterasyon bilgisi Osmanlı Türkçesi Giriş I-II-III eserinin tedkiki
12 Nazım ve Nesir Örnekleri Okumaları (XV-XX yy.) Fahri İz Nazım Örnekleri Okuma
13 Edebî Metin, Tarih Metni, Mecmua Okumaları Fahri İz Nesir Örnekleri Okuma
14 El Yazması Okumaları Yazma Eserler gov.tr adresini ziyaret ve bir yazma indirerek yazma fişi doldurulması
Kaynaklar
Ders Notu

Kenan MERMER, Şifahî Edebiyattan Tanzimat Asrına İslâmî Türk Edebiyatı Temel Kaynaklar Eşliğinde Slaytlar Hâlinde Basılmamış Ders Notları-2012.

Kenan MERMER, Türk İslâm Edebiyatı Karma Ders Notları (İslâm Edebiyatı ve Osmanlıca), 2020.
 

Ders Kaynakları

1. Cahit Baltacı (2013). İslam Paleografyası, İstanbul: Enderun Kitabevi.
2. Yılmaz Kurt (2012). Osmanlıca Dersleri I-II, Ankara: Akçağ Yayınları.
3. İ. Hakkı Aksoyak (2012). Osmanlı Türkçesi, Ankara: Grafiker Yayınları.
4. Faruk Kadri Timurtaş (2012). Osmanlı Türkçesi´ne Giriş, İstanbul: Alfa Yayınları.
5. Faruk K. Timurtaş (2012). Osmanlı Türkçesi Metinleri, İstanbul: Alfa Yayınları.
6. Bilal KEMİKLİ (2010). Türk-İslam Edebiyatı Giriş, Bursa: Emin Yayınları.
7. Kazım YETİŞ (2007), Dönemler ve Problemler Aynasında Tanzimat Edebiyatı, İstanbul.
8. Orhan OKAY (2005). Batılılaşma Devri Türk Edebiyatı, İstanbul: Dergâh Yayınları.
9. Fuat KÖPRÜLÜ (2004) Edebiyat Araştırmaları (I-II), Ankara: Akçağ Yayınları.
10. Ahmed Hamdi TANPINAR (2003). XIX. Asrı Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
11. H. İbrahim ŞENER-Alim YILDIZ (2003). Türk-İslâm Edebiyatı, İstanbul: Rağbet Yayınları.
12. Hayati Develi, (2001). Osmanlı Türkçesi Kılavuzu, İstanbul: Bilimevi Yayınları.
13. Ömür CEYLAN (2000). Tasavvufî Şiir Şerhleri, İstanbul.
14. Agâh Sırrı LEVEND (1988) Türk Edebiyatı Tarihi, Ankara: TTK Yayınları
15. Agâh Sırrı LEVEND (1984). Divân Edebiyatı (Kelimeler ve Remizler; Mazmûnlar ve Mefhûmlar), İstanbul:Enderun Kitabevi

 

Hafta Dokümanlar Açıklama Boyut
1 1-3. haftalar Türk İslam Edebiyatı 0 MB
4 4-5. haftalar Türk İslam Edebiyatı 0 MB
6 6-7. haftalar Türk İslam Edebiyatı 0 MB
8 8-10. haftalar Türk İslam Edebiyatı 0 MB
11 11-12 haftalar Türk İslam Edebiyatı 0 MB
1 OSMANLI TÜRKÇESİ 1-4. üniteler 0 MB
6 OSMANLI TÜRKÇESİ 5-7, 11, 14. üniteler 0 MB
0 Ahmed-i Yesevi osmanlıca metin menakıp 0 MB
0 TEMRİN/ALIŞTIRMALAR FİNAL 2024 BAHAR 0 MB
0 VİZE İÇİN MAKALE 1: YUNUS EMRE'DE VAHDET LİSANI ULUSLARARASI KİTAP BÖLÜMÜ 0 MB
0 Final için Makale 1: Nûr-ı Muhammedi Kavramının Edebiyata Sirayetine Bir Bakış 0 MB
0 FİNAL İÇİN MAKALE 2: KURUCU BİR METİN OLARAK MEVLİD MAKALE 0 MB
0 TÜRK İSLAM EDEBİYATI DERS KİTABI 2024 0 MB
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İlahiyat alanında temel kavramları kavrar, kavramlar arası ilişkilere hâkimdir. X
2 Bir yabancı dili kullanarak İlahiyat alanında kuramsal ve uygulamalı bilgileri izler ve ilgili alandaki uzman ve uzman olmayan kişi ve kuruluşlarla bu bilgileri paylaşır. (Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde). X
3 Edindiği ilahiyat bilgisinin gerekleri doğrultusunda tutum ve davranışlarıyla topluma örnek olacak davranışlar sergiler. Sosyal ve kültürel hakların evrenselliğini destekler, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkar. X
4 Klasik ve güncel dini meseleleri saptama, tanımlama, eleştirel bir yaklaşımla değerlendirme, yorumlama, formüle etme ve çözme becerisine sahiptir; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçer ve uygular. X
5 İlahiyat alanındaki bilgi ve beceriler ile alandaki sorunlara yönelik bilimsel yöntemlerle ortaya konulmuş çözüm önerilerini ilgili kişi ve kurumlarla çeşitli iletişim araçları vasıtasıyla paylaşır. X
6 Dini anlayış ve uygulamaların evrensel ve toplumsal boyuttaki (güvenlik, sağlık, iktisat, çevre, vb.) etkileri ve hukuksal sonuçları hakkında farkındalık sahibidir. X
7 Sorumluluğu altındakilerin öğrenme gereksinimlerini belirler, öğrenme süreçlerini yönetir ve kişisel, mesleki alandaki gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar. X
8 İlahiyat alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitaplarına, uygulama araç-gereçlerine ve bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerine dair sahip olduğu kuramsal ve uygulamalı bilgileri eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanır. X
9 Değişen hayata ve yeniliğe karşı açık tutuma sahiptir; toplumsal, ekonomik, yasal ve siyasal gelişmelerden haberdardır. X
10 Toplumsal alanda karşılaşılan karmaşık dini meseleleri çözmek için bireysel inisiyatif alarak bağımsız çalışır veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır.
11 İlahiyat alt dalları ve diğer bilim alanları ile ilişki kurarak disiplinler arası araştırma -inceleme, yorum ve analiz yapar. X
12 Alanındaki çeşitli sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklere katılır; yaşam boyu öğrenmeye ve sorgulamaya ilişkin olumlu tutum geliştirir. X
13 İlahiyat alanındaki bilgilerin toplanması, analiz edilmesi, yorumlanması, sonuçların duyurulması ve kullanılması aşamalarında toplumsal, kültürel, bilimsel ve ahlakî değerleri gözetir.
14 İlahiyat alanı için uygun araçları seçer, kullanır, geliştirir ve alanın gerektirdiği bilgi ve bilişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 30
1. Final 70
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 4 64
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 5 5
Final 1 8 8
Toplam İş Yükü 125
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5
Dersin AKTS Kredisi 5