Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Hatırat Okumaları SBK 535 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. DİLŞAD TÜRKMENOĞLU KÖSE
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Ars. Gor. Ömer Can Baş

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Bu ders ile sosyal bilimlerde bir veri kaynağı olarak hatıratlar hakkında bilgi sahibi olunması hedeflenmektedir. Türkiye tarihinin farklı dönüm noktalarını farklı isimlerin hatıratlarıyla değerlendirmek ve siyasal olayları farklı insani bakışlarla değerlendirmek dersin hedefleri arasında yer almaktadır.

Dersin İçeriği

Ders, yaşanan sosyal ve siyasal dönüşümler açısından oldukça zengin örnekler sunan Türkiye tarihine hatırat türündeki eserler aracılığıyla yaklaşmaktadır. Hatırat ve anı kitapları Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemindeki karmaşık ilişkileri anlamak için önemli birer kaynak olarak görülmektedirler. Özellikle II. Abdülhamid ve II. Meşrutiyet dönemlerini kavrayabilmek açısından hatırat kitapları önemli bir işleve sahiptir. Nitekim bu dönemi aydınlatacak, dönemle ilgili kaleme alınmış çok sayıda hatırat vardır. Diğer taraftan bu dönemde hatıralarını kaleme alanlar ömürlerinin ilerleyen kısımlarında Milli Mücadele yıllarına ve sonrasında Cumhuriyet’in kuruluş yıllarına da tanıklık etmişlerdir. Böylece farklı dönemlere ilişkin kırılmaları ve eklemlenmeleri gözleyebilmişler ve bunu okuyucularla paylaşabilmişlerdir. Yine Cumhuriyet döneminin önemli siyasal gelişmelere tanık olup sonradan bunları yayınlayan birçok siyasetçi ve bürokratın hatıratlarına bu ders içerinde yer almaktadır. Sonuçta bu ders ile Türkiye modernleşmesi ve demokratikleşmesi sürecinde yaşanan sosyal ve siyasal dönüşümü hatırat ve anı gibi eserler üzerinden farklı bakış açılarıyla tahlil edilmesi faydalı olabilir.

 

1.hafta 

Giriş: Dersin amacı, içeriği, kaynakları ve işlenişi hakkında genel bilgilendirme

2.hafta

Siyaset ve Sosyal Bilimlerde Bir Kaynak Olarak Hatıratlar

3.hafta 

Osmanlı’nın Son Dönemine İlişkin Hatırat Okumaları

4.hafta

Hatıratlarda Milli Mücadele Dönemi

5.hafta

Tek Parti Dönemi Hatıratları

6.hafta

Çok Partili Hayata Geçiş Dönemi Hatıratları

7.hafta

Demokrasi Krizleri ve Darbe Dönemlerine İlişkin Hatıratlar

8.hafta

Siyasi Liderlerin Hatıratları

9.hafta

Bürokratik Hatıratlar

10.hafta

Anayasa Yargısı Hatıratları

11.hafta

Hatıratlarda Kadın Hareketleri

12.hafta

Toplumsal Hareketlere ve Mücadelelere İlişkin Hatıratlar

13.hafta

Anılara Eleştirel Bir Bakış: Anı Türünün Geleceği

14.hafta

Genel Değerlendirme

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Dersin amacı, içeriği, kaynakları ve işlenişi hakkında genel bilgilendirme Anlatım, Beyin Fırtınası,
2 Siyaset ve sosyal bilimler alanında bir kaynak olarak hatıratların kullanılması Anlatım, Beyin Fırtınası, Tartışma,
3 Türk Siyasi Hayatındanın dönemselleştirmelerinde hatıratların rolünün analiz edilmesi Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Hatırat okumalarına eleştirel bir yaklaşımla bakılarak değerlendirilebilmesi Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
5 Hatırat türlerinin geleceği hakkında fikir sahibi olmak ve bir kaynak olarak değerlendirmek Anlatım, Beyin Fırtınası,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Giriş: Dersin amacı, içeriği, kaynakları ve işlenişi hakkında genel bilgilendirme 1. Haftaya ilişkin sunulmuş olan okumaların yapılması
2 Siyaset ve Sosyal Bilimlerde Bir Kaynak Olarak Hatıratlar 2. Haftaya ilişkin sunulmuş olan okumaların yapılması
3 Osmanlı’nın Son Dönemine İlişkin Hatırat Okumaları 3. Haftaya ilişkin sunulmuş olan okumaların yapılması
4 Hatıratlarda Milli Mücadele Dönemi 4. Haftaya ilişkin sunulmuş olan okumaların yapılması
5 Tek Parti Dönemi Hatıratları 5. Haftaya ilişkin sunulmuş olan okumaların yapılması
6 Çok Partili Hayata Geçiş Dönemi Hatıratları 6. Haftaya ilişkin sunulmuş olan okumaların yapılması
7 Demokrasi Krizleri ve Darbe Dönemlerine İlişkin Hatıratlar 7. Haftaya ilişkin sunulmuş olan okumaların yapılması
8 Siyasi Liderlerin Hatıratları 8. Haftaya ilişkin sunulmuş olan okumaların yapılması
9 Bürokratik Hatıratlar 9. Haftaya ilişkin sunulmuş olan okumaların yapılması
10 Anayasa Yargısı Hatıratları 10. Haftaya ilişkin sunulmuş olan okumaların yapılması
11 Hatıratlarda Kadın Hareketleri 11. Haftaya ilişkin sunulmuş olan okumaların yapılması
12 Toplumsal Hareketlere ve Mücadelelere İlişkin Hatıratlar 12. Haftaya ilişkin sunulmuş olan okumaların yapılması
13 Anılara Eleştirel Bir Bakış: Anı Türünün Geleceği 13. Haftaya ilişkin sunulmuş olan okumaların yapılması
14 Genel Değerlendirme
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

Sami Önal, (2002), Hüsrev Gerede’nin Anıları, Literatür Yayıncılık.

Sultan Abdülhamit, (2010) Siyasi Hatıratım, Dergah yayınları.

Süleyman Şefik Paşa, (2004) 31 Mart Vak’ası, Başıma Gelenler, Gördüklerim, Arma Yayınları.

Ali Faut Cebesoy, Bilinmeyen Hatıralar Kuva-yı Milliye ve Cumhuriyet Devrimleri, Temel Yayınları.

Cebesoy, Ali Fuat (1953) Milli Mücadele Hatıraları, İstanbul: Vatan Neşriyatı.

Cemal Paşa, Hatırat (1913-1922), Dr. Zeki İzgöer, DBY yayınları.

Yahya Kemal, Çocukluğum, Gençliğim, Siyasi Ve Edebi Hatıralarım, 1973.

Ali Birinci, Tarihin Hududunda, Dergah Yayınları.

Behiç Erkin,(2010), Hatırat 1876-1958.

Öndeş Hasan Osman ( 2009) Rami Paşa ve Hatıratı, Alfa yayınları.

Mehmet Nuri Dersimi, Hatıratım: Dersim’den Halep’e Bir Muhalifin Anıları

Samet Ağaoğlu, Siyasi Günlük, Demokrat Partinin Kuruluşu, İletişim Yayınları.

Cemil Meriç, Jurnal 1955-1965, İletişim Yayınları.

Dursun, Davut (2003), 12 Mart Darbesi, Hatıralar, Gözlemler, Düşünceler, Şehir Yayınları.

Dursun, Davut (2000), Ertesi Gün Demokrasi Krizinde Basın ve Aydınlar, İşaret Yayınları.

Yalman, Ahmet Emin (1997), Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim, İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş.

Sertel, Sabiha (1987) Roman Gibi, İstanbul: Belge Yayınları.

Sertel, Zekeriya (2001) Hatırladıklarım, İstanbul: Remzi Kitabevi.

Erer, Tekin (1965) Basında Kavgalar, İstanbul: Rek-Tur Kitap Servisi.

Belli, Mihri (1989) İnsanlar Tanıdım, İstanbul: Milliyet Yayınları

Anadol, Zihni (1989) Kırmızı Gül ve Kasket, İstanbul: Belge Yayınları.

Berkes, Niyazi (2005) Unutulan Yıllar, İstanbul: İletişim Yayınları.

Nesin, Aziz (1968), Bir Sürgünün Anıları, İstanbul: Tekin

Nesin, Aziz (1966). Böyle Gelmiş Böyle Gitmez. İstanbul: Tekin.

Kosova, Zehra. (1996). Ben İşçiyim. İstanbul: İletişim yayınları.

Mim Kemal Öke, Yaralı Ceylanlar Kulübü, Sufi Yayınları

Necdet Subaşı, Tedavüldeki Kitaplar, Tezkire Yayınları

Necdet Subaşı, Yaz Dediler Ânı, OTTO yayınları

Erhan Benar, Açık Pencere, Kırmızı Yayınları

Rauf Orbay, Cehennem Değirmeni, Truva Yayınları.

Kazım Karabekir, İstiklal Harbi, Yapı Kredi Yayınları.

Ali Fuad Cebesoy, Sınıf Arkadaşım Atatürk, İnkılâp Kitapevi.

Alparslan Türkeş, Şahinlerin Dansı, ABC yayınları.

Sait Bilgiç, Hatıralar, Boğaziçi Yayınları

Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 100
Toplam 100
1. Final 60
1. Yıl İçinin Başarıya 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ara Sınav 1 2 2
Kısa Sınav 1 1 1
Ödev 1 1 1
Performans Görevi (Seminer) 1 2 2
Toplam İş Yükü 6
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 0,24
Dersin AKTS Kredisi 6