Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
İdeolojik Çeviri CEV 523 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. MUHAMMED ZAHİT CAN
Dersi Verenler Doç.Dr. MUHAMMED ZAHİT CAN,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Türkan ÖZTÜRK

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Belirli dönemlerde toplumların derinden değişim yaşaması ya da değişim karşısında bir direniş göstermesi tarihsel sürece bakıldığında görülmektedir.  Böyle dönemeçlere İdeolojik Çeviri bağlamında bakıldığında çevirinin bu toplumsal hareketlerde rol aldığı, bu dönüşümlere ya da dönüşüme direnmelere doğrudan müdahil olduğu görülecektir. Çevirini rol aldığı hangi toplumsal değişim/dönüşüm olursa olsun, kitlelerin fikirlerine dokunmak için çevirmenden öte aktörlerin çeviri süreçlerine müdahale ettiği; çeviriyi çeşitli güç vasıtalarıyla (baskı araçlarıyla) biçimlendirdiği görülecektir. Çeviri araştırmalarında yazarla, metinle, çeviri araçlarıyla, hedef kitleyle ya da çevirmenle sınırlı kalan bir bakışın ötesinde daha büyük bir ölçekte etmenlerin irdelenerek çeviriye dair bütünlükçü bir bakış açısının araştırmacılara tanıtılması en geç yüksek lisans döneminde gerekli görülmektedir.  Bu dersin amacı, böyle bir bakış açısını lisans düzeyindeki araştırmacılara kazandırmaktır.

Dersin İçeriği

1. Çeviri faaliyetinin makro ve mikro düzeyde ele alınması
2. İdeoloji kavramının irdelenmesi

3. Çeviri strateji, yöntem ve tekniklerinin ideolojik çeviri penceresinden değerlendirilmesi

4. İdeolojik çevirinin toplumsal etkilerinin irdelenmesi

5. Çeviri kuramlarıyla ideolojik çevirinin açıklanmaya çalışılması

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 İDEOLOJİK ÇEVİRİYE GİRİŞ
2 ÇEVİRİ BAĞLAMINDA İDEOLOJİ NEDİR
3 İDEOLOJİ KAVRAMININ TARHİÇESİ (MARX'A KADAR)
4 İDEOLOJİ KAVRAMININ TARİHÇESİ (MARX SONRASI)
5 FRANKFURT OKULU ELEŞTİREL KURAM
6 İDEOLOJİK ÇEVİRİ VE ÇOĞULDİZGE KURAMI
7 İDEOLOJİK ÇEVİRİ VE TOURY-NORM YAKLAŞIMI
8 İDEOLOJİK ÇEVİRİ VE AKIŞKAN REJİM
9 İDEOLOJİK ÇEVİRİ VE LEFEVERE'NİN YAKLAŞIMLARI
10 İDEOLOJİK ÇEVİRİDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
11 İDEOLOJİK ÇEVİRİ VE VERMEER'İN AMAÇ-İŞLEV YAKLAŞIMI
12 İDEOLOJİK ÇEVİRİNİN DOĞASI
13 İDEOLOJİK ÇEVİRİ KONUSUNDA PROJE
14 FİNAL
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

M. Zahit Can (2015), İdeolojik Çeviri, SAÜ SBE DR TEZİ, Sakarya

Toury, Gidon (2008), “Çeviri Normlarının Doğası ve Çevirideki Rolü”, Çeviri Seçkisi II, Yay. Haz.: Mehmet Rıfat, Çev. Arzu Eker, Sel

Althusser, Louis (2014), “İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları”,  İthaki Yayınları, İstanbul

Mardin, Şerif (2013), “İdeoloji”, İletişim Yayınları, İstanbul

Reiß, Katharina; Vermeer, Hans J (1991), “Grundlegung einer allgemeinen Translationstheorie”, Max Niemeyer Verlag, Tübingen

Even-Zohar, Itmar (1987), “Yazınsal Polisistem İçinde Çeviri Yazının Durumu”, çev. Saliha Paker, Adam Sanat, No: 14, Ocak 1987, 58-68

Fawcett, Peter; Munday, Jeremy (1998), “Ideology”, Routledge Encyclopediaof Translation Studies, Abingdon

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Çeviribilimin yaşadığı dönüş ve paradigma değişimlerini tarihsel süreçte yorumlar, günümüzün bakış açısıyla ele almak ve geleceğe dair öngörülerde bulunur. X
2 Alanındaki güncel ve ileri düzeydeki bilgileri özgün düşünce ve/veya araştırma ile uzmanlık düzeyinde geliştirir; derinleştirir ve alanına yenilik getirecek özgün tanımlara ulaşır.
3 Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrar; yeni ve karmaşık fikirleri analiz, sentez eder, uzmanlık gerektiren bilgileri kullanır. X
4 Çevirmenin kültürel ve toplumsal rolüne yönelik bilgi ve becerilerini kullanabilmek; iş hayatının gereksinimlerini ve iş profillerini izleyebilme bilgi ve becerisini kullanabilmek. X
5
6
7
8
9
10
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 70
1. Ödev 30
Toplam 100
1. Final 50
1. Yıl İçinin Başarıya 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 14 3 42
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 14 4 56
Ara Sınav 1 2 2
Kısa Sınav 3 3 9
Sözlü Sınav 1 5 5
Proje / Tasarım 5 5 25
Final 1 2 2
Toplam İş Yükü 141
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,64
Dersin AKTS Kredisi 6