Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Edebi Sanatlar ve Istılahlar ITS 622 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri

-

Önerilen Seçmeli Dersler

-

Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. KENAN MERMER
Dersi Verenler Doç.Dr. KENAN MERMER,
Dersin Yardımcıları

-

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

İslâmî Türk Edebiyatı mihverinde edebî ıstılâhların, söz ve anlam sanatlarına dayanan unsurlarının tespit edilip anlaşılması, başlıca edebî sanatların ve ıstılâhların örnekler üzerinden uygulamalı bir şekilde kavratılması

Dersin İçeriği

Ses tekrarı ve benzeşmesine dayalı sanatlar, Anlam yakınlığı ve karşıtlığına dayalı sanatlar, Farklı eserler üzerinden sanatların ve edebî ıstılâhların tespit edilmesi

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Ses tekrarı ve benzeşimine dayalı sanatlar hakkında bilgi sahibi olur. Anlatım, Deney ve Laboratuvar,
2 Edebî ıstılâhların edebiyat bilimindeki rolünü kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
3 Istılâhları ve sanatları edebiyat felsefesi açısından yorumlar. Tartışma, Gösterip Yaptırma, Soru-Cevap,
4 Anlam yakınlığı ve karşıtlığına dayalı sanatları açıklar. Tartışma, Gösterip Yaptırma, Deney ve Laboratuvar,
5 Söz ve anlam haşivlerini metinler çerçevesinde analiz eder. Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Deney ve Laboratuvar,
6 Söz ve anlam sanatlarını şiir ve nesir örnekleri üzerinden analiz eder. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Gösterip Yaptırma,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Ses Tekrarı ve Benzeşmesine Dayalı Sanatlar: Cinâs-ı Tâm; Tam Olmayan Cinâs: Cinâs-ı Mütekârib, Cinâs-ı Nâkıs,Cinâs-ı Muharref, Cinâs-ı Hattî, Cinâs-ı Kalb
2 Müvâzene, İltizâm
3 İştikâk
4 Seci’
5 Reddü’l-Acz ‘Ale’s-Sadr, İâde, Akis
6 Anlam Yakınlığı ve Karşıtlığına Dayalı Sanatlar: Tenâsüb, İhâm-ı Tenâsüb, Teşâbüh-i Atrâf
7 Tezâd, Îhâm-ı Tezâd, Mukabele
8 Cem’, Tefrîk, Taksîm
9 Aklî ve Lügavî Mecâz
10 Müfred ve Mürekkeb İstiâre
11 Teşbîh-i Belîğ, Teşbîh-i Temsîlî, Teşâbüh
12 Muammâ, Lügaz, Sihr-i Helâl
13 Lafız, Mana ve Vezin Vechesinden İ’tilâf Sanatı
14 Haşv-i müfsid, Haşv-i gayr-i müfsid, Haşv-i kabîh, Haşv-i melîh, Haşv-i Mütevessıt
Kaynaklar
Ders Notu

-

Ders Kaynakları

1. Ahmed Cevdet Paşa (2000), Belâgat-ı Osmâniyye, Der. Turgut Karabey, Ankara: Akçağ Yayınları.
2. Muallim Naci (1307), Istılâhât-ı Edebiyye, İstanbul: Şirket-i Mürettebiyye Matbaası.
3. Tâhir-ül Mevlevî (1994), Edebiyat Lügatı, Haz. Kemel Edip Kürkçüoğlu, İstanbul: Enderun Kitabevi.
3. M. Kaya Bilgegil (2004), “Edebiyat Bilgi ve Teorileri”, İstanbul: Enderun Kitabevi.
3. Yekta Saraç (2000), Klâsik Edebiyat Bilgisi: Belagat, İstanbul: Gökkubbe Yayınları.
5. Cem Dilçin (2000), Türk Şiir Bilgisi, Ankara: TDK Yayınları.
6. İsmail Yakıt (2010), Türk-İslam Kültüründe Ebced Hesabı ve Tarih Düşürme, İstanbul: Ötüken Yay.
7. Ali Nihad Tarlan (2002), Fuzûlî Dîvânı Şerhi, İstanbul: Akçağ Yay.
8. Sebahattin Küçük (1994), Bâkî Divanı, Ankara: TDK Yay.
9. Mehmet Arslan(2002), Leylâ Hanım Divanı, İstanbul: Akçağ Yay.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak; X
2 Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak; X
3 Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak; X
4 Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak;
5 Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak; X
6 Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak; X
7 İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek;
8 Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili en az bir yayın yapmak; X
9 Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak;
10 Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 55
1. Performans Görevi (Seminer) 15
2. Performans Görevi (Seminer) 15
3. Performans Görevi (Seminer) 15
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 5 5
Performans Görevi (Seminer) 3 15 45
Final 1 5 5
Toplam İş Yükü 151
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,04
Dersin AKTS Kredisi 6