Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Söz-Ek-Ses Düzeninde Parelel Karşıtlıklar YTD 512 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi ÇİĞDEM TOPÇU
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Dr. Öğr. Üyesi Bahri KUŞ

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Türk dilinin karşıtlık düzenini ses, şekil, ekleşme düzleminde kavratmak.

Dersin İçeriği

Karşıtlık kavramının ses, şekil, söz dizimi düzleminde işleme şekli, karşıtlık türleri, yatay, dikey, çapraz ve  paralel karşıtlık

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Karşıtlık teriminin ne olduğunu bilir ve açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Grupla Çalışma,
2 Karşıtlık türlerini sıralar ve örneklendirir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Grupla Çalışma,
3 Karşıtlık ilişkilerini bilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Karşıtlık nedir? tanımı ve içeriği Karşıtlık terimi hakkında araştırma yapmış olmak.
2 Karşıtlığın mahiyeti, alanı Karşıtlık terimi hakkında araştırma yapmış olmak.
3 Dil bilgisinin temelleri bakımından karşıtlık türleri Karşıtlık türleri hakkında araştırma yapmış olmak.
4 Seste karşıtlık Karşıtlık türleri hakkında araştırma yapmış olmak.
5 Seste karşıtlık Ses bilgisi konularını tekrar etmiş olmak.
6 Ek ve ekleşme düzeninde karşıtlık Ekleşme bilgisi konularını tekrar etmiş olmak.
7 Ek ve ekleşme düzeninde karşıtlık Ekleşme bilgisi konularını tekrar etmiş olmak.
8 Ek ve ekleşme düzeninde karşıtlık Ekleşme bilgisi konularını tekrar etmiş olmak.
9 Ek sınıfları Ek sınıfları hakkındaki kaynakları incelemiş olmak
10 Ek sınıfları Ek sınıfları hakkındaki kaynakları incelemiş olmak
11 Ek sınıfları Ek sınıfları hakkındaki kaynakları incelemiş olmak
12 Karşıtlık türleri: yatay-dikey-çapraz karşıtlık Verilen örnekleri incelemiş olmak.
13 Karşıtlık türleri: yerdaş-yandaş karşıtlık Verilen örnekleri incelemiş olmak.
14 Karşıtlık türleri: yerdaş-yandaş karşıtlık Verilen örnekleri incelemiş olmak.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

Korkmaz, Zeynep; Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi); TDK Yay., Ankara, 2009.
Karaağaç, Günay, Türkçenin Ses Bilgisi, Kesit Yay., 2010.

 

Turan, Zikri; Türkçenin Yapım ve Çekim Düzeninde Yer Alan Eklerin Sınıflandırılması Nasıl Olmalıdır?, 4. Uluslar Arası Türk Dili Kurultayı’nda sunulan bildiri, 25-29 Eylül 2000, Çeşme-İZMİR;
Turan, Zikri; Eski Türkçe Döneminde Bir Morfofonetik Karşıtlık Sorunu, VI. Uluslararası Türk Dili Kurultayı’nda sunulan bildiri, 20-25 Ekim 2008, Ankara;
Turan, Zikri; Zaman Eki Unsurunun Tayinine Ağızlardan Tanıklar, II. Uluslar Arası Türkiye Türkçesi Ağız Araştırmaları Çalıştayı’nda sunulan bildiri, Kars, 22 Mayıs 2009;
Turan, Zikri; Türk Dilinin Söz Diziminde Yer Ödünçlemesi, III. Uluslar Arası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, 16-18 Aralık 2010, İzmir;
Turan, Zikri; Gösterme Sıfat Fiili, Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun Armağanı, s. 235-243, Akçağ Yayınları, Ankara, 2008;
Turan, Zikri; Cümlenin Yapısı İle İlişkilendirilen “Basit” ve “Birleşik” Kavramları Üzerine (Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, S.8, Sivas 1999, s. 299-311);
Turan, Zikri; Eski Anadolu Türkçesi’nde Ol- Cevherî Fiili, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 1996;
Turan, Zikri; Türkçede Basit/Birleşik Çekim Ayırımıyla Sembolleşen Fiil Çekiminin Problemleri, Journal of Turkish Studies Türklük Bilgisi Araştırmaları, Volume 30/ III (Orhan Okay Armağanı III), Harvard Üniversity 2006, s.279-292;
Turan, Zikri; Orta Türkçe Dönemi Metinlerinde, Kelime Başı Ünsüzlerinde Aşırı Patlayıcılaşma Var Mıydı?, İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstiütsü VII. .Milletler Arası Türkoloji Kongresi’nde sunulan bildiri, 8-12 Kasım, İstanbul 1999./ İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, S. 2001-2003, İstanbul 2003, s. 539-558.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır.
2 Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir.
3 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir. X
3 Dil ile ilgili herhangi bir olguda pratik ve analitik yorum yapar. X
4 Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler. X
4 Alan ile ilgili geniş bir kaynak bilgisi edinir ve bu kaynağa kendisinin de katkıda bulunabileceği ilmi disiplini kazanır. X
5 Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir.
6 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır.
7 Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar.
8 Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi, disiplinler arası araştırmalar yapar.
9 Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler. X
9 Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür X
10 Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir.
11 Dil bilgisi ve edebi yönden metin analizi yapma bilgisine sahip olur. X
11 Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur. X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 4 64
Ara Sınav 1 9 9
Ödev 1 8 8
Final 1 12 12
Toplam İş Yükü 141
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,64
Dersin AKTS Kredisi 6